اگر به استان سيستان و بلوچستان سفر کردید حتما می توانید صنایع دستی مشهور این استان را به عنوان سوغاتی تهیه کنید.
هاوَن یا هَوَنگ ظرفی سنگی یا فلزی (غالباً مسی) است که در آن ادویه و تخمهای گیاهان و غیره را با دستهای میکوبند و میسایند. هاون یکی از آلات و ابزار مقدس پرستشگاه مزدیسنان بوده و گیاه هوم در آن کوبیده و فشرده میشده و شربت مقدس هوم ساخته میشده است.
موبد مأمور تهیه شربت هوم هاونان نام داشته و دارای درجه ٔ نخستین بوده است . دسته ٔ هاون ؛ ابزاری از سنگ و یا فلز و یا چوب که بدان در هاون چیزی را کوبند. صدای دنگ و دنگش بیشتر پیام آور قلیه ماهی یا دال عدس بود ، و این اسیاب خانگی که از آهن ساخته شده بود؛ کار خانهای خانه دار را در اسیاب کردن و خرد کردن مواد راه انداخته بود و پس از پایان کارشان آن را با تفاله تمر و خاکستر برق انداخته و در زیر نور آفتاب خشک میکردند.
ولی امروزه نقش ان در اشپزخانه ها در برابر اسیاب های برقی و بیحوصلگی بانوان و مشغله های کاذب رنگ باخته است. معمولا این هاونها از آهن ساخته میشدند و دارای اشکال گوناگون بودند. این هاون هشتصد سال قدمت دارد. این اثر امروزه در موزه هنر لسآنجلس نگهداری میشود این هاون و دسته زیبا با پیشینهای نزدیک به هشت سده به ایران عصر خوارزمشاهی و منطقه خراسان تعلق دارند.
اثر از جنس برنز ساخته شده و با نقشهای مختلف هندسی و حیوانی تذهیب و قلمزنی شده است. در قسمت میانی و پایینی عبارات و کلماتی به خط نسخ و در دو ردیف نگاشته شدهاند. طول دسته بیست و چهار سانتی متر، قطر هاون پانزده سانتی متر و ارتفاع آن بیست و یک سانتی متر است. این اثر امروزه در موزه هنر لسآنجلس نگهداری میشود.