1. صنعت روغن گرفتن از کنجد با خراس (جواز) در هرات، بیشتر از ۲۰۰ سال پیشینه دارد اما گفته میشود که این صنعت در حال از بین رفتن است.
2. زمانی در هرات بیشتر از ۶۰ کارگاه فعال روغنکشی از کنجد وجود داشت اما حالا تنها چند کارگاه باقی مانده است.
3. هر کیلو روغن کنجد در بازار حدود ۱۵۰ افغانی معادل ۳ دلار آمریکایی به فروش میرسد. به دلیل قیمت بالای این روغن، مردم کمتر از آن استفاده میکنند.
4. در این کارگاهها، کنجد را پس از چند بار شستن و باد دادن، در آسیاب کوچکی به نام خراس میریزند.
5. شترهایی که وظیفه چرخاندن خراس را به دوش دارند، باید از صبح زود تا بعد از ظهر به دور آن بچرخند.
6. این مرد سالهای درازی است که همراه با شترش به دور خراس چرخیده است. او میگوید: “عمر این کارگاه از عمر من نیز بیشتر است.”
7. هرات از شهرهای قدیمی افغانستان است و بازار صنایع بومی و کارگاههای سنتی در آن تا همین چند سال پیش هم رونق بسیاری داشت.
8. اما حالا فرش بسیاری از این کارگاهها جمع شده و یا در حال جمع شدن است. صاحبان این کارگاهها، از دولت و بخش خصوصی به خاطر حمایت نکردن از صنایع بومی کوچک انتقاد میکنند.