زاینده رود اصفهان

زاینده رود بزرگترین و پرآب ‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی سرچشمه می ‌گیرد و در کویر مرکزی ایران به‌ سمت شرق پیش می ‌رود تا در نهایت به تالاب گاوخونی برسد. این رودخانه با 360 کیلومتر طول از استان‌های چهارمحال و بختیاری، لرستان، اصفهان، یزد و شهرستان‌های کوهرنگ، فارسان، بن، سامان، چادگان، لنجان، اصفهان، فلاورجان، خمینی شهر و مبارکه عبور می ‌کند. در این مقاله از سایت آس چارتر سعی داریم به معرفی این رودخانه که از وسط شهر اصفهان عبور می کند بپردازیم با ما همراه باشید. برای سفر به اصفهان کافی است بلیط هواپیما را از سایت آس چارتر تهیه نمایید.

تاریخچه زاینده رود اصفهان
در منابع تاريخي از زاينده ‌رود با نام‌هاي مختلفي چون «زرن‌ رود»، «زرند رود»، «زرين‌ رود»، «زند رود»، «زنده ‌رود»، «زن‌ رود» و… ياد شده، از جمله مؤلف حدود العالم در وصف شهر سپاهان (اصفهان)، اشاره به رودي دارد كه بي ترديد همان زاينده رود است: « سپاهان شهري خرم است و بسيار نعمت‌ … اندر جبال، و او را روديست كه آنرا زرن رود خوانند كی اندر كشت و برز او بكار شود…». علت نامگذاری این رود بدین جهت است که درطول مسیر خود باغات و کشتزارهای فراوانی را آباد و زنده می ‌کند. به همین خاطر به این رود زنده رود نیز می ‌گویند.

معرفی زاینده رود اصفهان

حوضه رودخانه زاینده رود 41500 کیلومتر مربع است و جریان آب این رودخانه در مطلوب ‌ترین شرایط به 1.2 کیلومتر مکعب در سال یا 38 متر مکعب در ثانیه می‌رسد. این رودخانه که با نام‌های زنده رود، زندک رود، زرين رود، زرن رود، زندرود، زرينه ‌رود و زن رود نیز شناخته می‌شود، در تاریخ 20 بهمن 1389 به‌عنوان صد و هجدمین اثر طبیعی در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. آس چارتر بهترین مرجع ارائه دهنده بلیط چارتر کیش اصفهان در مشهد می باشد.

رودخانه زاینده رود اصفهان

زاينده رود كه از زردكوه بختياری سرچشمه می ‌گيرد، يكي از مهم‌ ترين رودهای ايران و همچنين پر آب ‌ترين رود در حوضه آبريز مركزی ايران نيز به شمار می ‌آيد. حجم متوسط جريان سالانه اين رود به حدود یک ميليارد متر مکعب می ‌رسد. آب اين رودخانه عمدتا از برف‌هايی است كه در فصول سرد سال می ‌بارد.

سرچشمه زاینده رود به شكل حوضی مدور با مساحتی در حدود سیصد زرع می‌باشد كه به «چشمه جانان» معروف است. چشمه مذكور در این ناحیه می ‌جوشد و به طرف مشرق سرازیر می ‌شود. پس از طی سه فرسنگ، به چشمه دیگری به نام «چهل چشمه» می ‌رسد. همچنین از سمت شمال این منطقه، یعنی ناحیه فریدن، دو چشمه بزرگ دیگر به نام «خرسنگ» و «كودنگ» به جانانه ‌رود ملحق می ‌شود. انشعاب دیگری نیز به نام زرین ‌رود از طرف جنوب یعنی چهارمحال به این رودخانه اضافه می‌ شود.

منبع اصلی انشعاب‌ اخیر زیر‌ِ كوهی قرار دارد كه زردكوه نامیده می ‌شود. فاصله زردکوه بختیاری تا شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری، 105 کیلومتر است بیشترین میزان تأمین آب رودخانه و سد زاینده رود در حوضه استان چهارمحال و بختیاری است. طول رودخانه زاینده رود 405 کیلومتر، شیب متوسط 3 درصد، میانگین آبدهی سالانه 1053 میلیون متر مکعب و وسعت حوضه آبگیر حدود 27100 کیلومتر مربع است،این رودخانه به باتلاق گاوخونی در استان اصفهان می ریزد. در سال‌هاي اخير انحراف آب از سر شاخه‌های كارون از طريق تونل‌های انتقال آب كوهرنگ، موجب تقويت ميانگين آب‌دهي اين رود و در نتيجه امكان صدور آب از طريق كانال‌هاي مصنوعی به شهرهای يزد و كاشان را فراهم كرده است. باتهیه بلیط لحظه آخری تبریز اصفهان در سایت آس چارتر از تخفیفات و مزایای ویژه ای برخوردار شوید.

سد زاینده رود
سد بتونی قوسی شاه عباس بزرگ یا سد زاینده رود، در 117 کیلومتری غرب شهر اصفهان و 60 کیلومتری شهرکرد بر روی رودخانه زاینده رود در محلی به نام آبادچی که در 60 کیلومتری سرچشمه زاینده رود قرار دارد بنا شده است. ساخت این سد در سال 1344 هجری شمسی آغاز و در سال 1349 هجری شمسی پایان یافته است. با ایجاد این سد، آب مصرفی استان اصفهان تامین شده، اراضی بیشتری به زیر کشت در آمده و نیروی برق نیز تولید می شود. درياچه سد زاينده رود در شهر چادگان، يكي از مناطق ديدنی و از مراكز گردشگری استان و به لحاظ تأمين آب و توليد انرژي برق، دارای اهميت بسياری است.

پل‌های زاینده رود اصفهان

زاینده رود به علت موقعیت خاصی که در شهر اصفهان دارد محل ساخت پل های متعددی است. برخی از این پل ها قدمت تاریخی داشته و همه ساله هزاران توریست داخلی و خارجی را به سمت زاینده رود روانه می سازند. بر روی رودخانه زاینده ‌رود چندین پل تاریخی از زمان صفویان و قبل از آن برجا مانده ‌است. اولین پل تاریخی بر روی زاینده رود پل روستای اورگان از توابع شهرستان چادگان در 40 کیلومتر بالاتر از سد زاینده رود می ‌باشد. در استان چهارمحال بختیاری پل زمانخان و در استان اصفهان پل ‌های مشهور تاریخی سی و سه پل یا پل الله وردی خان، پل خواجو و پل‌های اژیه و ورزنه بنا شده‌است. قدیمی ‌ترین پل ساخته شده بر روی زاینده رود «پل شهرستان» است.

ماهیگیری در زاینده رود

در بخش های آغازین زاینده رود، ماهی قزل آلا و ماهی زرد پر به وفور یافت می شود. در منطقه بهاران زاینده رود، انواع مختلفی از ماهیان صاردین، زرد پر، کپور و ماهی شیر نیز وجود دارد. در دیگر نقاط زاینده رود شاهد وفور ماهیان کپور هستیم. ماهی گیری در زاینده رود منطبق بر قواعد بین المللی صید ماهی و برخی از قواعد زیست محیطی ایران است.

خشک شدن زاینده رود

زاینده رود سال‌هاست که به دلایل مختلف مانند بحث خط لوله انتقال آب به یزد و سایر استان‌ها، برداشت بی ‌رویه آب در شهرهای بالادست و غیره از حرکت باز می ‌ایستد و شهر اصفهان از نعمت آن محروم می ‌شود. زاینده رود برای اولین بار در سال 1379 برای مدت یک سال از خروش افتاد و در سال 1380 دوباره در شهر جریان پیدا کرد و لبخند شادی را بر لبان مردم اصفهان نشاند. این اتفاق بار دیگر در سال‌های 87 و 88 تکرار شد و هر بار تیتر مهم اخبار رسانه‌ها گردید و تا امروز این روند تکرار و تکرار می‌شود و با هر بار قطعی آب زاینده رود سکوتی عمیق محدوده زاینده رود در اصفهان را فرامی ‌گیرد و خبری از نشاط روزهای پر آبی در شهر نیست. جالب و البته تلخ است که بدانید حتی دوام پل‌ها نیز با خشک شدن زاینده رود به خطر افتاده است و با نابودی آن‌ها برگی از تاریخ این مرز و بوم به فراموشی سپرده می ‌شود. خشک شدن زاینده رود ممکن است به گردشگری شهر نیز آسیب وارد کند و علاوه بر آن بسیاری از مزارع و زندگی کشاورزان مورد تهدید واقع شود. همچنین وجود این رودخانه به تلطیف هوا و کاهش آلودگی و غبار هوای شهر کمک خواهد کرد.
اما امروزه جز کویری خشک چیزی از بستر رودخانه باقی نمانده است و همه ما امید داریم که روزی آب برای همیشه به رودخانه زاینده رود برگردد و شهر را پر از نشاط و شاید و سرزندگی کند.