آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

مجموعه : مجله خبری
آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

در این مطلب شما را با مهمترین کودتاهای تاریخ سیاسی آشنا می سازیم.

 

کودتا در زمان براندازی ناگهانی یک حکومت، و معمولا توسط افراد دولت اتفاق می افتد که آن را با پیکری دیگر (از همان نظام و یا غیرنظامی) جایگزین کنند. در هر صورت شاید این عمل برای توده غیر نظامی سخت تمام شود. نه فقط بدیل خشونت هایی که در حین حملات شورشیان صورت می پذیرد، بلکه بخاطر جنگ های داخلی که معمولا در نتیجه شکست یک کودتا اتفاق می افتد. 

 

1- کودتای چکسلواکی (Czech Coup)؛ 1948

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

حزب کمونیست چکسلواکی، به دلیل از دست دادن قدرت، برای انتخابات ماه مه منتظر نماند و در فوریه 1948 کودتایی تشکیل داد. این تلاش به منظور مقابله با ضد کمونیست در نظام و اجرای حکم کمونیستی تا زمان برقراری اعتبار حکومت بود. به همین دلیل چکسلواکی تا انقلاب مخملی سال 1989 تحت دیکتاتوری کمونیست باقی ماند. این کودتا، به دلیل از دست رفتن آثار دموکراسی در شرق اروپا، با جنگ سرد مقارن شد.

 

2- انقلاب مصر (Egyptian Revolution)؛ 1952

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

این انقلاب در 23 جولای 1952 ، توسط گروهی افسر نظامی با نام «جنبش افسران آزاد»، و به رهبری محمد نجیب و جمال عبد الناصر، به انگیزه عزل رهبری شاه فاروق صورت گرفت. اما آن ها برنامه های سیاسی دیگری (مثل تلاش برای لغو سلطنت مشروطه و حکومت اشرافی مصر و سودان)، ترتیب داده و با تشکیل یک دولت جمهوری، به اشغال بریتانیایی ها در کشور خود پایان دادند. موفقیت این کودتا منجر به انقلاب های دیگری در کشورهای عرب و آفریقایی، و ملی شدن کانال سوئز شد، و محمد جیب به عنوان اولین رییس جمهور مصر انتخاب شد.

 

3- انقلاب کوبا (Cuban Revolution)؛ 1953

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

انقلاب کوبا به رهبری فیدل کاسترو، به انگیزه اجرای سیاست مارکسیستی، و با سقوط حاکمیت پروکسی ژنرال فولگنسیو باتیستا، در تاریخ 1 جولای 1959 اتفاق افتاد. اما این انقلاب، در اصل، 26 جولای 1953 شکل گرفت که کاسترو، گروهی 160 نفره از شورشیان (با سلاح کم) و به رهبری «چه» گووارا ترتیب داد تا به سربازخانه، و مونکادو باراکس در سانتیه گو حمله کنند.

 

4- (Revolution Libertadora)؛ 1955

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

کودتای نظامی و غیر نظامی که موجب عزل جان پرسون از ریاست جمهوری آرژانتین در 16 سپتامبر 1955 شد. این کودتا به دلیل مشکلات اقتصادی، رفتار شورشیان و واکنش های رئیس جمهور، و ارتباط بد ریاست جمهوری با کلیسای کاتولیک اتفاق افتاد. زمانیکه اسقف کلیسا در 14 ژوئن ریاست جمهوری را متهم کرد، رئیس جمهور، بخش زیادی از حامیان نظامی خود را از دست داد و در نتیجه مخالفان بیشتری پیدا کرد. نیروی دریایی و هوایی Plaza de Mayo را بمبگذاری کرد و هزاران نفر (افراد غیر نظامی) را به کشتن داد، درحالیکه پرونیست ها (Peronist) چندین کلیسا را به آتش کشیدند.

 

5- کودتای پاکستان (Pakistani Coup d’état)؛ 1958

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

کودتای پاکستان به رویدادهایی مربوط می شود که از 7 اکتبر (لغو قانون اساسی توسط اسکندر میرزا رئیس جمهور و اعلام حکومت نظامی) تا 27 اکتبر (عزل رئیس جمهور توسط ژنرال ایوب خان) ادامه پیدا کرد. میرزا، در این کودتا (که اولین کودتای موفق پاکستان بود)، علاوه بر اینکه قانون اساسی را لغو کرد و مجلس ملی پاکستان را منحل نمود، احزاب سیاسی را غیر قانونی اعلام کرد و ژنرال ایوب خان را فرمانده ارتش، و نامزد نخست وزیری معرفی کرد. اما میرزا در 27 اکتبر مجبور به استعفا از ریاست جمهوری شد و سرانجام به انگلستان تبعید شد.

 

6- کودتای برمه (Burmese Coup d’état)؛ 1963

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

این کودتای نظامی به رهبری نوین (Ne Win) و شورای انقلابی سوسیالیست، برمه (میانمار) را در 2 مارس 1962 به یک دولت تک حزبی بدل کرد. درحالیکه حزب سوسیالیست، تنها نهاد قانونی به مدت 26 سال بود. با اینکه رسانه ها این کودتا را بدون خونریزی اعلام کردند، سائو تیک (اولین رییس جمهور اتحادیه برمه)، و پیروانش دستگیر، و بقیه ناپدید شدند. دانشگاه ها، بخاطر به تیراندازی پلیس ضد شورش به معترضان، به مدت دو هفته تعطیل شد.

 

7-  انقلاب باشکوه (Glorious Revolution)؛ 1688

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

 پس از برکناری شاه جیمز دوم انگلستان توسط جمعی از نمایندگان مجلس، ویلیام سوم بر جای او نشست. با وجود اینکه این انقلاب، انقلابی آرام و بدون خونریزی شناخته شده است، یکی از خشن ترین کودتاها در طول تاریخ بوده و منجر به برپایی سه جنگ بزرگ در ایرلند و دو درگیری شدید در انگلستان شده است.

 

8- هجدهم برومر (18 Brumaire)؛ 1799

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

این کودتا مربوط به زمانی است که ناپلئون بناپارت حکومت بورژوازی فرانسه را در تاریخ 18 برومر سرنگون کرد (سال هشتم تقویم جمهوری فرانسه و در 9 نوامبر 1799). ناپلئون نه تنها ژاکوبن ها را با کنسولگری فرانسه جایگزین کرد، بلکه با دستگیری و اعدام به مقاومت آنها پایان داد. کودتای ناپلئون زمانی به انجام رسید که مجلس سنا به او  اجازه داد که با فرمان (با حکم مجلس سنا) حکمرانی کند که سرانجام به امپراتوری فرانسه منجر شد.

(برومر: دومین ماه تقویم دوران جمهوری فرانسه در سالهای (1793 تا 1805). بین 22 اکتبر تا 20 نوامبر).

 

9- قیام ووچانگ (Wuchang Uprising)؛ 1911

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

این قیام بزرگ در 10 اکتبر 1911، زمینه ساز انقلاب شین های، براندازی سلسله چینگ، و در نهایت موجب تشکیل نظام جمهوری چین شد. جنگ میان نیروهای امپراتوری و نیروهای انقلابی چین، نه تنها به دلیل فساد دولت منچوها، بلکه بخاطر شکست در برابر هجوم نیروهای خارجی صورت گرفت. این قیام موجب کشته شدن 4000  نیروی امپریالیستی و 1000 نفر از نیروهای انقلابی شد.   

 

10- انقلاب اکتبر (October Revolution)؛ 1917

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

فاز دوم انقلاب 1917، با قیام مسلحانه در پتروگراد به رهبری بلشویک ها به همراه گروه کارگران و سربازان، برای بر اندازی دولت موقت روسیه آغاز شد. کودتا در 24 اکتبر، در زمان تحت کنترل در آوردن ساختمان های دولت، توسط گارد سرخ بلشویک صورت پذیرفت و کاخ زمستان (جایگاه دولت موقت)، روز بعد گرفته شد. این امر منجر به جنگ داخلی روسیه (از 1917 تا 1922) و تشکیل اتحاد جماهیر شوری شد.  

 

11- کودتای عراق (Iraqi Coup d’état)؛ 1936

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

به کودتای بکر صدقی مشهور است. این اولین کودتای نظامی در عراق مدرن، و نیز در میان تمام کشورهای عرب بود. آغاز گر کودتا، بکر صدقی و هدف او برانداختن نخست وزیر یاسین الهاشمی بود. صدقی که به عنوان فرمانده بالفعل حکومت می کرد، بدین طریق توانست حکمت سلیمان را به نخست وزیری منصوب کند. صدقی علاوه بر براندازی ارتش، جعفر العسکری، وزیر دفاع را نیز ترور کرده و الهاشمی را در زمانیکه گردان ارتش او در بغداد بودند، به استامبول تبعید کرد.

 

12- (Kyūjō Incident)؛ 1945

 

آشنایی با چندی از کودتاهای تاریخ سیاسی

این کودتای نظامی به منظور دنبال کردن اظهارنامه پستدام جنگ جهانی دوم (در زمان بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی در ژاپن) ترتیب داده شد، و تلاشی بود از سوی وزارت جنگ و گارد شاهنشاهی، به رهبری عمده کنجی، و به منظور بازداری امپراتور هیروهیتو از امضا بیانیه. به این منظور کاخ سلطنتی توکیو اشغال، و امپراتور دستگیر شد. در زمان شکست، رهبران این کودتا به همراه هاتاناکا و ارتش گارد شاهنشاهی دست به خود کشی زدند.

 

 

 

منبع: برترین ها