آشنایی با پوکی استخوان

همه ی ي ما میدانیم با افزایش سن، ضع ، شكستگی استخوان ها، خمیدگی پشت و كوتاه شدن قد ایجاد میگردد و اغلب به عنوان یك قسمت طبیعی از پیر شدن ازآنها یاد می شود.

اما در واقع این علایم، نشانه هایی از یك مریضی است به نام پوكی استخوان كه اگر زودتر متوجه آن شویم می توانیم از بروز آن جلوگیری نما ییم.

 

اگر اجازه دهیم پوكی استخوان پیشرفت كند و آن را درمان نكنیم، این مریضی می تواند باعث درد، معلولیت و مرگ افراد در سالخوردگی شود.

 

خوشبختانه امروز، هم در میان پزشكان و هم در میان مردم عادی، آگاهی از این مریضی افزایش یافته و تشخیس و درمان آن در مراحل اولیه مریضی انجام میگردد.

پوكی استخوان یا اسم علمی آن«اوستئوپوروز» «osteoporosis» به معنی پوكی شدن یا نازك شدن استخوان‌ها به هر علتی میباشد ودر اكثر افراد یالخورده دیده میشود.

 

از دست رفتن استخوانها با افزایش سن یك پدیده كلی میباشد، اما وقتی كه توده استخوانی به حدی مقدارش كم میشود ه احتمال بروزشكستگی ایجاد میگردد، یك مریضی تلقی میشود.

 

در افراد جوان و سالم، استخوان‌ها قوی هستند و فقط وقتی كه با یك ضریه شدید برخورد می كنند دچار شكستگی میشود «مثلاٌ در یك تصادف خودرو».

 

با افزایش سن ودر بعضی مریضی‌ها، استخوانها نازكترمی شوند ودر نتیجه آنقدر ضعیف می گردند كه به آسانی دچار شكستگی میشود.

این شكستگیهای شكننده، علامت بارز پوكی استخون هستند و بخصوص در استخوانهاس مچ دست، ستون فقرات و گردن استخوان ران دیده میشود.

 

خطر بروز شكستگی استخوان براثرپوكی استخوان با افزایش سن زیاد میگردد. در سن 80سالگی می توان انتظار داشت كه ازهر3 خانم یك نفروازهر5 آقا یك نفردچارشكستگی های‌ ستون فقرات شود.

 

درسن 50 سالگی، یك خانم40 درصد احتمال دارد كه در طی باقی عمرش دچار شكستگی استخوان براثرپوكی استخوان شود. برای مردان این احتمال 13 درصدمی باشد.

 

در انگلستان درهرسال حدود250/000شكستگی به علت پوكی استخوان رخ می دهد كه 60/000 مورد آن در گردن استخوان ران و 50/000 مورد آن در استخوانهای مچ دست رخ می دهد.

اگر چه پوكی استخوان در خانمهای سالخورده خیلی شایع است اما این مریضی می‌تواند مردان را هم گرفتار سازد ودر هر سنی از كودك تا بزرگسالی هم می‌تواند رخ دهد.

 

فراوانی پوكی استخوان در نقاط مختلف جهان فرق می كند ودر اروپای غربی و آمریكاشایع تر میباشد و افراد سفید اروپایی و نیز آسیاییها را نسبت به سیاه پوستان آمرسكائی بیشتر گرفتار می سازد.

 

در طی 50 سال گذشته با پیشرفت بهداشت، مردم جهان طول عمر بیشتری پیدا كرده هند ودر نتیجه تعداد افراد سالخورده جهان افزایش یافته است.

به همین علت تعداد شكستگی های‌ استخوان بر اثر پوكی استخوان هم دو برابر یا بیشتر شده است.

 

درد معلولیتی كه بر اثر شكستگی هایی كه به علت پوكی استخوان پدید می آید باعث بروزیك مشكل بهداشتی در جمعیتهای سالخورده جهان غرب شده است.

 

این شكستگی ها یك علت مهم مرگ در افراد سالخورده می باشند و 15 تا 20 درصد كسانی كه دچا شكستگی گردن
استخوان ران می‌شوند درطی 6 ماه می میرند.

 

هزینه ای كه مصرف درمان شكستگی های‌ ایجاد شده به علت پوكی استخوان میشود بسیارزیاد است و همه ی ي ساله میلیونها دلار در این موارد صرف میشود كه با افزایش تعداد افراد سالخورده، این مبلغ افزایش می‌یابد.

شرح حال اول: بیماریهای ایجاد كننده پوكی استخوان

فردریك از سن 16 سالگی دچار مریضی كرون ه یك مریضی التهابی روده است میباشد. او چندین عمل جراحی انجام داده است تا قسمتهای گرفتار روده اش را بیرون بیاورد.

 

او همچنین نیاز به مصرف داروهای استروئیدی «كورتون دار» دارد.

 

او در سن 22 سالگی دچار پشت درد شدیدی شد كه با انجام عكسبرداری رادیوگرافی مشخص گردید كه استخوانهای او نازك شدهاند و یكی از مهره های‌ ستون فقراتش فشرده شده است.

 

برای او تشخیص پوكی استخوان داده شده وبرای تسكین درد و پیش گیری از بیشتر شدن پوكی استخوانش، داروهایی به او داده شد.

 

در مورد این بیمار، پوكی استخوان به علت مصرف داروهای كورتون دار و كاهش جذب مواد مغذی بر اثر وجود مریضی روده ها ایجاد شده است.

شرح حال دوم: پوكی استخوان بعد از یائسگی

خانم مری در 56 سالگی دچار شكستگی مچ دست شد. تا آن هنگام، حال او كاملاٌ خوب بود و قبلاٌ هیچ گونه شكستگی استخوان را تجربه نكرده بود.

 

این شكستگی مچ دست وقتی اتفاق افتاد كه هنگام خرید در فروشگاه به زمین خورد. او را به یك بیمارستان رساندند و برایش گچ گرفته شد.

 

چند هفته بعد كه او به ارتوپد مراجعه نمود تا ببیند آیا استخوانهایش جوش خورده است یا نه، برای او آزمایش اندازه گیری تراكم استخوان در خواست شد.

در این آزمایش دیده شد كه دچار پوكی استخوان است، بنا براین برای او هورمون درمانی آغاز شد.

 

ازآنجائی كه هیچ علت خاصی به غیر از یائسگی برای پوكی استخوان این خانم یافت نشد، یائسگی راعلت بروز پوكی استخوان دانستند.

 

شرح حال سوم: یائسگی زودهنگام

خانم سینتیا 70 ساله، برای اینكه در عرض یكسال قدش چند سانتی متركوتاهتر شده است به پزشك مراجعه نمود.

 

او همچنین متجه شده بود كه پشتش خمیده شده وشكمش به سمت جلو آمده و خطر كمراو از بین رفته است.

 

فعالیتهای روزانه مثل ار در خانه یا خرید برای او مشكل شده بود چون وقتی زیاد به حالت ایستاده قرار می گرفت پشتش دچار درد می شد.

با وجود اینكه حال مومی اوقبل از این مسئله خوب بود اما او در سن 41 سالگی به یائسگی زود هنگام دچار شده بود و در آن هنگام به او توصیه نشده بود كه از هورمون درمانی استفاده كند.

 

عكسبرداری رادیوگرافی نشان داد كه او به پوكی استخوان ستون فقرلت مبتلا شده است.

 

برای پیشگیري از پیشرفت این مریضی، برای او یك سری فیزیوتراپی و داروهایی تجویز شد تا استخوانهایش بیش از این ازدست نرود.

 

در این مورد، یائسگی زود هنگام علت بروز پوكی استخوان تشخیص داده شد.

پایگاه فرهنگی هنری تکناز