اعتماد به نفس کاذب چیست؟

از بهترین ویژگی های که هر فرد می تواند در درون خود داشته باشد، اعتماد به نفس است؛ اما باید حد و مرزها نیز رعایت شوند. اگر اعتماد به نفس بیش از آنچه ک باید بالا باشد، تبدیل به اعتماد به نفس کاذب می شود که نه تنها مفید و خوب نیست، بلکه می تواند به شدت آسیب زننده باشد. چنین چیزی در نهایت موجب می شود که فرد تنها بماند و هیچ کدام از اطرافیان تمایلی به ارتباط با او نداشته باشند.
حال سوالی که پیش می آید این است که اعتماد به نفس کاذب چیست؟ چگونه می توانیم با آن مقابله کنیم؟ در مقاله پیش رو پاسخ این سوالات را به طور کامل خواهیم داد تا بتوانید به خوبی با چنین مشکلی مقابله کنید.

 

تعریف کامل اعتماد به نفس کاذب

به حالتی که فرد توانایی ها و فهم خود را بیش از آنچه که واقعیت دارد تصور می کند و دچار غرور می شود، اعتماد به نفس کاذب گفته می شود. چنین فردی اصولا هیچکسی جز خودش را قبول ندارد و همواره فکر می کند بیشتر از بقیه دانش و توانایی دارد. درواقع تصوراتی راجب خودش دارد که اغلب واقعیت ندارند. این مسئله موجب می شود فرد هیچ تلاشی برای زندگی و پیشرفت خود نکرده و حرف دیگران را نیز قبول نکند.
افرادی که اعتماد به نفس کاذب دارند، در هر جمعی قرار بگیرند از خود و توانایی هایشان حرف می زنند و مدام به خودشان افتخار می کنند. به مرور این رفتار باعث می شود تا تحمل آنها سخت شود و اطرافیان از وی دوری کنند.

 

دلایل شکل گیری اعتماد به نفس کاذب

موارد زیادی در شکل گیری اعتماد به نفس کاذب دخیل هستند که در این قسمت می خواهیم آن ها را بررسی کنیم. اصلی ترین دلیل بدون شک تربیت خانوادگی است که اگر نادرست و ناآگاهانه باشد، باعث بروز این مشکل خواهد شد. برای مثال اگر پدر یا مادر بیش از اندازه ای که باید، فرزند خود را تشویق کنند و مدام از او تعریف های غیر واقعی و اغراق آمیز نمایند، قطعا فرد به اعتماد به نفس و غرور کاذب دچار خواهد شد.
محیطی که فرد در آن رشد می کند نیز تاثیر زیادی بر این مسئله دارد. اگر از اشتباهات کسی در محل تحصیل، محل کار و… مدام چشم پوشی شود و یا توانایی های او را بزرگنمایی کرده و بیش از حد به آنها افتخار کنند، وی کم کم به اعتماد به نفس کاذب دچار خواهد شد و دیگر تلاشی برای پیشرفت و بهبود خود نخواهد کرد.
همچنین یکی دیگر از دلایل اعتماد به نفس کاذب که در دنیای امروز رواج پیدا کرده است، وجود فضای مجازی و نظرات غیرواقعی کاربران می باشد. متاسفانه اغلب افراد آن چیزی را که واقعا هستند را در این فضا نشان نمی دهند؛ یعنی سعی می کنند خود را بهتر از آنچه که هستند نمایش دهند. با اینکار دیگران از روی ناآگاهی از وی تعریف و تمجید می کنند که موجب بالا رفتن بیش از حد اعتماد به نفس در فرد می شود.

 

نشانه های اعتماد به نفس کاذب چیست؟

اگر بتوانید نشانه های اعتماد به نفس کاذب را شناسایی کنید، در مهار و کنترل آن موفق تر خواهید بود. این نشانه ها به شرح ذیل می باشند:

• قبول نکردن انتقادها
  فردی که اعتماد به نفس کاذب دارد، به هیچ عنوان انتقادهایی که از او می شود را نمی پذیرد و در مقابل آنها واکنش منفی شدیدی از خود بروز می دهد. بالعکس فرد با اعتماد به نفس سالم از آنها در راستای بهبود خود استفاده می کند.
• تمایل نداشتن به یادگیری
  اگر فردی در برابر یادگیری مقاومت می کند و خود را طوری که هست کافی می بیند، یعنی به مشکل اعتماد به نفس کاذب دچار است. چراکه معتقد است همه چیز را می داند و نیازی به یاد گرفتن چیز جدید ندارد.
• اغراق در میزان توانایی ها
  چنین افرادی توانایی و مهارت های خود را بزرگتر و غیرواقعی تر از چیزی که هستند توصیف می کنند. به طوری که انگار کسی بهتر از آن ها نمیتواند چنین کاری را انجام دهد.
• اغراق در موفقیت
  فرد با اعتماد به نفس کاذب اگر موفقیتی هرچند کوچک کسب کند، مدام آن را بزرگنمایی کرده و برای همه اطرافیانش به صورت اغراق شده و غیر واقعی شرح موفقیت خود را می دهد.
• گوش ندادن به حرف دیگران
  این افراد به حرف هیچکس حتی خانواده‌شان اهمیت نمی دهند و کار خود را می کنند؛ چراکه فکر می کنند هیچکس اندازه آنها نمی داند تصمیم درست چیست! در نهایت همین مسئله موجب می شود مدام تصمیمات اشتباه بگیرند.
• ریسک پذیری بیش از حد
  اینکه انسان ریسک پذیر باشد تا یک حدی قابل قبول و حتی مفید است؛ اما افرادی با اعتماد به نفس کاذب مدام تصمیمات ریسکی و بدون تفکر صحیح می گیرند که علاوه بر خودشان، حتی ممکن است دیگران را نیز به دردسر بیندازند و به آنها آسیب بزنند.
• عدم پذیرش اشتباهات
  افراد با اعتماد به نفس کاذب اشتباهات و مسئولیت تصمیمات و کارهای خود را نمی پذیرند و سعی دارند تقصیر را به گردن دیگران بیندازند و به این شکل از زیر بار عذرخواهی و جبران اشتباهشان فرار کنند.

مقایسه اعتماد به نفس سالم و اعتماد به نفس کاذب

اگر می خواهید از اعتماد به نفس کاذب شناخت و درک درستی داشته باشید و از دچار شدن به آن جلوگیری کنید، باید ابتدا تفاوت هایی که با اعتماد به نفس سالم دارد را بدانید. در جدول زیر به مقایسه این دو ویژگی پرداخته ایم:

• اعتماد به نفس سالم
• اعتماد به نفس کاذب
• پذیرش انتقاد و اصلاح خود
• رفتار پرخاشگرانه در مقابل انتقاد
• شناخت واقعی مهارت ها
• اغراق در میزان توانایی ها
• به دنبال یادگیری و بهبود خود
• اهمیت ندادن به یادگیری و پیشرفت
• پذیرفتن اشتباهات
• به دنبال مقصر کردن دیگران
• مسئولیت پذیر
• فرار از مسئولیت ها و وظایف

 

اعتماد به نفس کاذب چه معایبی دارد؟

اعتماد به نفس کاذب عیب های بیشماری را شامل می شود که در نهایت عواقب بسیار بدی برای فردی که دچار آن می باشد به همراه خواهد داشت. برخی از این معایب آن به شرح ذیل می باشد:

• درجا زدن در زندگی: چنین فردی چون به دنبال یادگیری نیست، مدام درجا می زند و هیچ پیشرفتی در زندگی اش حاصل نخواهد شد و حتی ممکن است پسرفت کند.
• شکست های مداوم: فرد با اعتماد به نفس کاذب به دلیل مشورت نکردن با دیگران، مدام تصمیمات اشتباه می گیرد که منجر به شکست های فراوان می شود.
• تنهایی: فردی که دائما از خودش تعریف کند و روی دیگران عیب بگذارد، به مرور روابط شخصی اش را از دست داده و تنها خواهد شد.
  در کل فردی که همواره بدون اینکه آگاهی و توانایی واقعا خاصی داشته باشد تصمیم به انجام کارهای ریسکی می کند، خود را به دردسر انداخته و به مرور زمان دچار آسیب های روحی و حتی جسمی خواهد شد. پس باید هر طور شده از اعتماد به نفس کاذب جلوگیری کند.

 

روش مقابله با اعتماد به نفس کاذب

اگر احساس می کنید خود یا یکی از دوستان و نزدیکانتان دچار اعتماد به نفس کاذب شده است، باید هرچه سریع تر با آن مقابله کنید تا این احساس شدت پیدا نکند. مهم ترین قدم در جلوگیری از اعتماد به نفس کاذب، این است که خودتان را به طور کامل بشناسید. توانایی هایتان را به طور دقیق بررسی نمایید و سعی کنید در کنار آنها ضعف هایتان را نیز ببینید. شناخت ضعف ها کمک می کند تا به دنبال بهبودشان باشید.
با دوستان و خانواده خود صحبت کنید. از آنها بخواهید تا اگر رفتار نامناسبی از شما دیدن به زبان بیاورند و انتقاد کنند. از حرف آنها ناراحت نشوید، بلکه راجبشان فکر کنید و اگر درست بود اصلاحشان نمایید. به هیچ عنوان دست از یادگیری و تلاش نکشید، انسان همیشه نیاز به یاد گرفتن مسائل جدید دارد. اینکار باعث می شود تا احساس ارزشمندی درستی از خود داشته باشید.
بهترین چیزی که می تواند برای مقابله با اعتماد به نفس کاذب کمکتان کند، مراجعه به روانشناس است. مشاوره می تواند واقعیت ها را برای شما بیان کرده و با روش های درمانی اصولی این مشکل را رفع کند. همچنین یک روانشناس خوب باعث می شود اعتماد به نفس سالم به دست آورده و در زندگی خود موفق شوید.

در صورتی که علاقه‌ مند به یادگیری تکنیک‌ های کاربردی برای پرورش اعتماد به نفس درست هستید، توصیه می‌کنیم به وب سایت https://zendegikon.net/confidence/ مراجعه کنید.

 

کلام پایانی

بدون شک هر فردی که دچار اعتماد به نفس کاذب شود، پس از مدتی آسیب خواهد دید. پس همواره باید با خودشناسی و مشورت سعی کنید از بروز چنین اتفاقی جلوگیری کنید. اگرهم به آن دچار هستید، اصلا جای نگرانی و ناراحتی نیست؛ همینکه تصمیم گرفتید در راستای بهبود شخصیت خود قدم بردارید بسیار امیدوارکننده است. امیدواریم مواردی که در این مقاله عنوان کردیم برایتان مفید بوده باشد، همچنین در صورت امکان مشورت با یک روانشناس را فراموش نکنید.