تعاریف تیرویید

غده تیرویید در جلوی گردن، بین پوست و حنجره قرار گرفته است.

غده تیرویید دارای دو قسمت «دو لوب» چپ و راست می باشد كه عرض هر كدام از این لوبها حدود پنج سانتیمتر است و در قسمت مركزی، این دو لوب به یكدیگر متصل می‌گردند.

وزن كل غده تیرویید از 20 گرم كمتر میباشد.

با وجود كوچكی غده تیرویید، كارهای بسیار مهمی در كنترل متابولیسم بدن و عملكرد تمام سلول های بدن بر عهده آن میباشد.

غده تیرویید با ترشح هورمون های تیروكسین «T4» و تری یدوتیرونین «T3» باعث انجام این كارهای مهم و حیاتی میشود.

ید یكی از عناصر مهم تشكیل دهنده این هورمونها میباشد.

در هر مولكول تیروكسین، چهار اتم ید قرار دارد و به همین علت است كه علامت اختصاری هورمون تیروكسین T4 میباشد.

همچنین در هر مولكول تری یدوتیرونین یا T3، سه عدد اتم ید قرار دارد.

پزشكان معتقدند كه هورمون T4 فقط وقتی كه به T3 تبدیل میشود «با از دست دادن یك اتم ید» به هورمون فعالی مبدل میشود.

این تبدیل عمدتاً در كبد صورت می پذیرد.

در بعضی از قسمتهای جهان كه در رژیم غذایی شان كمبود ید وجود دارد «مثلاً در كوههای هیمالیا»، غده تیرویید به اندازه كافی ید در اختیار ندارد تا مقادیر كافی از هورمون های T3 یا T4 را بسازد.

برای جبران این كار، غده تیرویید بزرگ میشود، بطوریكه به راحتی دیده می شود.

این حالت را اصطلاحاً “گواتر” می نامند. اگر با بزرگ شدن جبرانی تیرویید باز هم هورمون های T4 و T3 به اندازه كافی ترشح نشوند، بیمار دچار وضعیتی می شود كه به آن اصطلاحاً “كم كاری غذده تیرویید” گفته میشود كه بعداً راجع به آن صحبت خواهیم كرد.

كمبود ید در كشورهایی مثل انگلستان وجود ندارد.

گاهی اوقات مقادیر خیلی زیاد ید در رژیم غذایی باعث افزایش بیش از حد هورمون های تیروییدی میشود. این وضعیت ممكن است در اثر مصرف دارو هم ایجاد گردد.

در افراد سالم، مقادیر هورمون های T4 و T3 در خون در یك محدوده باریكی توسط هورمون تحریك كننده تیرویید «TSH» یا تیروتروفین كنترل میشود.

هورمون TSH بوسیله قسمت قدامی غده هیپوفیز ترشح می وشد. غده هیپوفیز به اندازه یك نخود میباشد كه در قسمت زیر مغز و درست در پشت چشمها قرار دارد.

وقتی كه به علت بیماری تیرویید، سطح هورمون تیرویید در خون كاهش پیدا می كند، ترشح هورمون TSH از غده هیپوفیز افزایش مییابد.

همچنین وقتی كه سطح هورمون تیرویید افزایش مییابد، ترشح هورمون TSH كاهش می یابد. این ارتباط هورمونها كه با افزایش یك هورمون، هورمون دیگری كاهش مییابد را اصطلاحاً “فیدبك منفی” می نامند.

اگر پزشكتان مشكوك شود كه ممكن است شما دچار كم كاری غده تیرویید یا اصطلاحاً “هیپوتیروییدی” شده باشید، شما را برای انجام آزمایشات تیروییدی به آزمایشگاه خواهد فرستاد.

اگر با انجام آزمایش خون مشخص شد كه هورمون های T4 و T3 شما كاهش یافته و هورمون TSH شما افزایش یافته است، حدس پزشك شما درست بوده و شما دچار كم كاری غده تیرویید شده اید.

به همین ترتیب اگر شما دچار پركاری تیرویید یا اصطلاحاً “هیپرتیروییدی” شده باشید، هورمون های T4 و T3 شما افزایش و هورمون TSH شما كاهش یافته است.

نتایج این آزمایشها را معمولاًً آزمایشگاهها در عرض چند روز خواهند داد.

بیماریهای تیروییدی بسیار شایع هستند. ا

اختلالات هیپرتیروییدی «پركاری تیرویید»، هیپوتیروییدی «كم كاری تیرویید» و بزرگ شدن غیر طبیعی تیرویید «گواتر یا ندول تیرویید» در پنج درصد افراد جامعه دیده میشود.

اكثر بیماریهای تیروییدی و حتی سرطانهای آن را میتوان بطور موفقیت آمیزی درمان نمود «البته اگر زود تشخیص داده شوند» بیماریهای تیروییدی در بعضی خانواده ها بیشتر دیده می شود كه نشاندهنده زمینه ارثی این بیماریهاست.

تمام انواع بیماریهای تیروییدی در خانمها شایعتر از آقایان است.

پایگاه فرهنگی هنری تکناز