در بدن دو سیستم وجود دارد كه به نگه داشتن فشارخون در حد طبیعی كمك می كند.
یكی سیستم اعصاب سمپاتیك است كه هورمون های آدرنالین و نورآدرنالین ترشح می كند.
این هورمون ها میتوانند بر اساس اینكه در كدام قسمت بدن به آنها نیاز باشد، هم باعث تنگ شدن و هم باعث گشاد شدن رگ ها شوند.
این سیستم در موقعیتهای بحرانی و در مواقع خاصی وارد عمل می شود.
مثلاً در هنگام جنگ یا گریز به طور موقت عملكرد قسمتهایی از بدن كه در آن موقع به انها احتیاج نداریم «مثلاً دستگاه گوارش» را كاهش میدهد و این كار را با تنگ كردن رگهای خونی دستگاه گوارش انجام میدهد.
همچنین در همان زمان، رگهای سایر قسمتهای بدن مثل عضلات را گشاد می كند تا خون بیشتری در انها جریان یافته و فرد بتواند از خطر فرار كند.
به علت اثر تنگ كنندگی بر روی رگهای كوچك، این فرآیند می تواند در ایجاد فشارخون نقش مهمی داشته باشد.
بنابراین داروهایی كه بر روی این سیستم اثر می كنند مثل داروهای بتابلوكر «همچون آتنولول» میتوانند در كنترل آن استفاده شوند.
سیستم مهم دیگر، هورمونی است كه به نام رنین كه از كلیه ها ترشح میگردد و باعث فعال شدن یك آنزیم به نام آنژیوتانسین دو میشود.
آنزیم آنژیوتانسین دو باعث تنگ شدن رگها می گردد. داروهایی كه آنژیوتانسین را جلویش را میگیرند به نام داروهای مهاركننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین معروف هستند.
نمونه آن گونه داروها، انالاپریل است كه میتواند به پایین آمدن فشارخون كمك نماید.
آنژیوتانسین همچنین باعث تحریك رها شدن هورمونی به نام آلدوسترون از غدد فوق كلیه میگردد.
این هورمون موجب احتباس آب و نمك بوسیله كلیه ها شده و ممكن است فشارخون را از این طریق بالا ببرد.
رگهای خونی بسیار كوچك كه به شریانچه ها معروف هستند، در دیواره شان دارای سلول های عضلانی صاف می باشند كه در صورت افزایش غلظت كلسیم، منقبض میشوند.
افراد مبتلا به پرفشاری خون نسبت به افرادی كه فشارخون طبیعی دارند دارای مقدار كلسیم بیشتری در سلول های عضلانی صاف هستند، اگر چه علت این امر هنوز مشخص نشده است.
در افراد فشارخونی، گفته میشود كه این افزایش غلظت كلسیم، موجب انقباض شریانچه ها می شود و انها را سفت تر می كند تا قلب برای تلمبه زدن دچار مشكل گردد.
انقباض طولانی مدت شریانچه ها موجب آسیب به دیواره شان شده و در نتیجه فشارخون باز هم بالاتر خواهد رفت.
داروهایی كه باعث انسداد كانال های كلسیمی میشوند مثل نیفدیپین «آدالات»، موجب می گردند كه شریانچه ها دوباره گشاد شده و فشارخون پایین بیاید.
با وجود اینكه تمام هورمون هایی كه در اینجا ذكر شد «مثل رنین، آنژیوتانسین، آلدوسترون، آدرنالین و نورآدرنالین» در تنظیم فشارخون در تمام افراد نقش دارند، اما به نظر میرسد كه افراد دچار پرفشاری خون، بیشتر به این هورمون ها حساس هستند.
این افراد در جریان خونشان این هورمون ها را بیشتر ندارند، اما مهار این هورمون ها توسط داروهای ضدفشارخون باعث پایین آمدن فشارخون در انها می شود.
پایگاه فرهنگی هنری تکناز