زمینه سازی برای موفقیت
پسر اگر میبیند دختر در راه انجام تكالیف اسلامیِ خودش، یك قدم خیری میخواهد بردارد، وسایل را برایش فراهم بكند و مانع تراشی نكند. بعضی دخترها هستند میخواهند فرض كنید ادامه تحصیل بدهند، درس دین بخوانند، با قرآن آشنا بشوند، كارهای خیر بكنند و در بعضی از امور خیریه شركت داشته باشند. شوهرانشان گاهی نسبت به اینها بداخلاقی میكنند كه ما حوصله این كارها را نداریم! ما زن گرفتهایم كه زندگی كنیم. نمیگذارند این دختر به كار خیر برسد. به عكس بعضی از مردها میخواهند صدقات جاریه بدهند، میخواهند شركت در مسائل گوناگون داشته باشند دختر مانع میشود.169
شرط مهمِّ فعالیّت اجتماعی خانمها
بعضیها از ما میپرسند: شما موافقید زنها بروند كار كنند؟ ما میگوییم: البته، ما با بیكاری خانمها مخالفیم؛ زن اصلاً باید كار كند. البته كار دو جور است: یكی كارِ داخل خانه و یكی كار بیرون خانه، هر دو كار است؛ اگر كسی استعداد دارد در كارهای مربوط به بیرون منزل، باید انجام بدهد، خیلی هم خوب است. منتها یك شرط دارد، باید جوری باشد كه این اشتغال ـ حتی در داخل خانه ـ به پیوند زن و شوهر لطمهای نزند. بعضی از خانمها هستند كه خودشان را از صبح تا شب میكشند بعد كه مرد به خانه میآید، حوصله یك لبخند زدن به او را هم ندارد. این هم بد است. كار خانه را باید كرد اما نه آنقدری كه این كارخانه به انهدام خانواده منتهی بشود.170
زن اگر خواست برود كار كند، این اشكالی ندارد، اسلام هم مانع نیست. امّا این وظیفة او نیست. این بر او واجب و لازم نیست. چیزی كه بر او واجب است، عبارتست از حفظ فضای حیاتی برای مجموع این خانواده.171
تشویق یكدیگر در میدان مسابقة خیرات
در همة احوال و اوضاع رعایت همدیگر را بكنید، به هم كمك كنید، عون و بازوی همدیگر باشید، بخصوص در راه خدا و در راه انجام وظیفه. چه پسر در راه خداست، دختر به او كمك كند. چه دختر در راه انجام وظیفه و در راه خداست، پسر به او كمك كند. هر كدام مجاهدت میكنند، آن دیگری به او كمك كند.172
اگر پسر در كارِ علم و در تلاش و مجاهدت در ارگانهای جمهوری اسلامی است، آن خانم با او همكاری كند كه بتواند كارش را راحت انجام بدهد. مردها و پسرها به زنهایشان فرصت بدهند تا زنها هم بتوانند در این میدانهای مسابقة معنویت وارد شوند. اگر میخواهند تحصیلِ علم كنند، بتوانند. اگر هم میخواهند در كارهای اجتماعی وارد شوند، بتوانند.173
زن و شوهر كوشش كنند یكدیگر را به راه خدا هدایت كنند. یكدیگر را در راه مستقیم نگه دارند و حفظ كنند. این « تواصَوا بالحقِّ و تواصَوا بالصَّبرِ » [1]را كه خاصیّت مسلمانی است و مهمترین خصوصیت ایمان است، مدّنظر داشته باشند.174
هر دو به یكدیگر نسبت به دیندار بودنشان و رعایت تقوی كمك كنند. یعنی مرد كمك كند كه زنش بتواند دیندار باشد و رعایت تقوی را بكند. زن هم كمك كند كه مرد بتواند دیندار باشد و بتواند پاكدامن بماند و بتواند با تقوی حركت كند.175
منظور از كمك فقط شستن ظرف و … نیست، البته اینها هم كمك است ول منظور بیشتر كمك روحی است. كمك معنوی و فكری است. در راه اسلام یكدیگر را ثابت قدم بدارند، همدیگر را توصیه به تقوی و صبر و توصیه به دینداری، توصیه به عفاف، توصیه به قناعت، توصیه به ساده زیستی و … كنند. با هم همكاری كنند تا بتوانند ان شاء الله به بهترین وجهی بگذرانند.176
غمخواری، كمك واقعی
كمك واقعی به دیگری، این است كه دو نفر غمها را از دل هم برطرف كنند. هر كسی در دورة زندگیش گرفتاری پیدا میكند، غمی پیدا میكند، ابهامی پیدا میكند، تردیدی پیدا میكند. هر كدام از دو نفر، در چنین موقعیتی باید به كمك همسرش بشتابد و به او كمك كند. غم را از دل او بردارد، او را راهنمایی كند. اشتباه او را برطرف كند. اگر میبیند خطایی دارد از او سر میزند جلوی او را بگیرد.177
اهمیّت فراوان مدیریت كدبانو
وظایف داخل خانة زنان، نه اهمیّتش كمتر از وظایف بیرونی است و نه اینكه زحمتش كمتر است. شاید زحمتش بیشتر هم باشد. او هم برای اینكه این محیط را اداره كند، به تلاش و كوشش احتیاج دارد. چون مدیر داخل خانه زنان هستند. آن كسی كه اداره میكند، كدبانو، یعنی آن كسی كه محیط خانواده تحت اشراف اوست. تحت نظارت و تدبیر و مدیریت اوست. خیلی كار پر زحمتی است. خیلی كار ظریفی است. فقط هم ظرافتِ زنانه از عهدة انجام این كار بر میآید. هیچ مردی امكان ندارد بتواند این ظرافتها را رعایت كند.178
زن توی خانه بیكار نیست. یك عدّهای خیال میكنند زن در خانه بیكار است. نخیر، زن توی خانه، بیشترین و سختترین و ظریفترین كارها را انجام میدهد.179
برخی فكر میكنند اگر زنی مثلاً كارش عبارت شد از همان كارِ خانه، این اهانت به زن است؛ نه! هیچ اهانت نیست. بلكه مهمترین كار برای زن این است كه زندگی را سرِ پا نگهدارد.180
< بچّه داری، هنر بزرگ
بعضی از كارهای خانه خیلی سخت است. بچّهداری از آن كارهای سخت است. شما هر كاری را در نظر بگیرید كه خیلی دشوار باشد، در مقابلِ بچه داری در واقع آسان است. بچه داری هنرِ خیلی بزرگی است. مردها یك روز هم نمیتوانند این كار را انجام دهند. زنها با دقّت، با حوصله و با ظرافت این كارِ بزرگ را انجام میدهند. خدای متعال، در غریزة آنها این توان را قرار داده است. ولی همین بچه داری كار سختی است كه انسان را فرسوده میكند و واقعاً از پا میاندازد.181
جمعِ بین كار و زندگی
جوانانی كه مشغول كاری در راه خدا هستند، با گرفتن همسر، با ازدواج، نباید كارشان را متوقف كنند.182
ما به مردها همیشه سفارش میكنیم وقتی كار دارند، اشتغال دارند، از خانه و زندگی قهر نكنند. بعضیها صبح اول وقت میروند بیرون تا ساعت 10 شب.
نه! ما معمولاً به كسانی كه برایشان ممكن است سفارش میكنیم حتی ظهرها را بروند با زن و بچهشان باشند. در محیطِ خانوادگی، غذایشان را بخورند، یك ساعتی با هم باشند، بعد بیایند دنبال كارشان، باز حتماً در زمان مناسب، اول شب بروند بچهها را ببینند، ملاقات خانوادگیِ حقیقی داشته باشند.183
< زن قویتر از مرد است!
این آقایان كه میبینید ماشاء الله یال و كوپالی دارند، اینها همهاش ظاهر است، جسم قوی است، امّا از لحاظ پیچیدگیِ ذهنی و در زمینههای احساسی و عاطفی، زن قویتر از مرد است، قدرت تحمّلش زیاد است، راهها را بلد است … طبیعت زن این است. اغلبِ زنها، البته ممكن است بعضی از زنها هم این طور نباشند؛ غرض اینكه خانمها بهتر میتوانند در این مصافِ دوستانه بر عواملِ سردی، فایق بیایند. با یك مقدار خوش اخلاقی كردن، با ابرازهایی كه هست این كار بكنند. مرد را بكشانند به آن جایی كه باید قرار بگیرد، تا ان شاء الله زندگی شیرینتر شود.184
به حضرت زهراسلام الله علیها بنگرید
این وضع زندگی حضرت زهرا سلام الله علیها است از لحاظ سادگی مراسم ازدواج و بعد هم زندگی آن بزرگوار، آن زندگی فقیرانه و زاهدانه، آن اتاق آن چنانی، آن فرشی كه لابد همه شما شنیدهاید. كار توی خانه، در مقابل تلاشهای فراوان و صبر بر شوهری مثل حضرت امیر المؤمنین علیه السلام كه در تمام مدت زندگیشان، حضرت مشغول كار و فعالیت بودند. یعنی هر چه جنگ بود، علی بن ابیطالب علیه السلام جلوتر از همه بود. هر چه كار مهم بود اوّل از همه علی بن ابیطالب علیه السلام جلودار بود. حدود 10 سال هم با یكدیگر زندگی كردند. توجّه میكنید؟ در ظرف این 10 سال شما ببینید كه این شوهرِ جوان چقدر توانسته به زن و بچهاش، به معنای بشری و معمولی برسد؟ بر یك چنین زندگی، صبر كردن، بر آن فقر و سختی صبر كردن، آن جهاد بزرگ را انجام دادن و آنچنان فرزندانی تربیت كردن و آن فداكاریهای عظیمی كه حضرت زهرا سلام الله علیها انجام دادند و شما هم مقداری از آنها را شنیدهاید، همگی الگوست.
حالا، دختران ما باید فاطمه زهرا سلام الله علیها را الگو قرار دهند، پسرهای ما هم باید حضرت زهرا سلام الله علیها و امیر المؤمنین علیه السلام را الگو قرار دهند.185