دارکوب هایی از آن نوع که به شان «دم سفید» می گویند از خیلی وقت پیش اسباب دردسرمان شده بودند. اول عده شان چندان زیاد نبود. اما بهار که شد همین که جوجه ها سر از تخم درآوردند و نوک شان آن قدری قوت گرفت که بشود به دارودرخت کوبید صبح ها آن چنان هیاهویی به راه می انداختند که دیگر هیچ کس تو خانه نمی توانست چشم برهم بگذارد. لانه دارکوب ها توی چنار خشکی بود که مثل دیرک کشتی وسط حیاط راست ایستاده بود و مامان عقیده داشت که تنها راه عاقلانه برای نجات از شر دارکوب ها انداختن این چنار است. اما باباجانم دو پاش را تویک کفش کرده و می گفت حاضر است ببیند که حزب جمهوری خواه تا قیام قیامت در انتخابات پیروز می شود به شرطی که این چنار وسط حیاط باقی بماند!
از وقتی که من یادم می آمد همیشه خدا باباجانم را می دیدم که به این درخت ور می رود: شاخه های خشکیده اش را اره می کند و دور سوراخ هایی که دارکوب ها درست می کنند نقش و نگار می اندازد! اما مدت ها بود که درخت به کلی خشک شده بود. حتا دیگر یک شاخه هم برایش باقی نمانده بود، و تنه اش مثل تیر تلفن راست و سیخ فرو رفته بود تو هوا.
دارکوب ها کله این درخت لانه ساخته، به طور پیچاپیچ آن قدر سوراخ سوراخش کرده بودند که دیگر تعداد سوراخ ها را امکان نداشت آدم بتواند بشمرد. کاکا هن سم می گفت که اوایل تابستان یک دفعه این سوراخ ها را شمرده و دیده که به چهل تا پنجاه تا سر می زند.
وقتی جوجه دارکوب ها از تخم درآمدند، هروقت آدم به نوک درخت نگاه می کرد می دید یک دسته ده دوازده تایی با کمال حرارت مشغول فعالیتند و به دوروبر درخت نوک می زنند. منتها اول صبح که آفتاب می خوست درآید، دیگر وحشتناک بود! چون که همه دارکوب ها دسته جمعی مشغول فعالیت می شدند و همه با هم شروع می کردند به نوک باران کردن درخت خشکیده. بابا می گفت عده شان به سی تا می رسد. این کار دسته جمعی گاهی تا ساعت هفت صبح ادامه داشت.
کاکاهن سم به باباجانم گفت:
آقا موریس! من می تونم یک قرابین از یه نفر امانت بگیرم که تو یه چشم به هم زدن قال همه دارکوب ها را بکنیم.
اگه یه پر از این دارکوب ها را روزمین بیندازی، حقتو کف دستت می ذارم. این کار درست مثل اونه که کلانتر محلو کشته باشی! فهمیدی؟ به خدا تموم عمر می ندازمت تو زندون بپوسی!
کاکا دستپاچه شد و گفت:
آخ، توروبه خدا آقا موریس! من تا به همچی مجزاتی رو ندارم.
تق وتوقی که دارکوب ها از درخت خشکیده درمی آوردند روزبه روز بیش تر می شد.
روزها بلند می شد و معنی این کار آن بود که از آن پس دارکوب ها هم صبح ها کارشان را زودتر آغاز می کردند. باباجانم تخمین می زد که کار دارکوب ها از سه ونیم بعد از نصف شب شروع می شود.
کاکاهن سم می گفت:
اگه دست من بود دارکوب ها را می پروندم و درختم می نداختم تا دیگه نتونن قشقرق راه بندازن.
کاکا! بهتره عوض هر کار دیگه جلو زبون درازتو بگیری! اگه کم ترین بلایی سر کوچیک ترین جوجه دارکوبام یا درخت چنارم بیاری من هم بلایی به سرت می آرم که دیگه تا عمر داری حسرت دیدن یه دارکوب دم سفید به جیگرت بمونه!
در طول روز هیچ کس به دارکوب ها توجهی نداشت. آن ها برای خودشان این وروآن ور می پریدند تا چیزی پیدا کنند و بخورند، یا یک گوشه کپه مرگ شان را بگذارند و راحت کنند. اگر هم یکی از آن ها اتفاقاً تق وتوق بی مصرفی راه می انداخت و تک مضرابی می زد دارکوب های دیگر در کارش شرکت نمی کردند انگار اجبار داشتند که فقط صبح ها کار را به طور دسته جمعی انجام بدهند.
باباجانم می گفت از این که ببیند یک دارکوب دارد تک و تنها به درخت نوک می زند خیلی کیفور می شود.
مامان چیز عمده ای نمی گفت جز این که گاهی بابام را تهدید می کرد اگر برای جلوگیری از این تق وتوق سرسام آوری که کله سحر همه اهل خانه را از خواب بیدار می کند نقشه ای نریزد می دهد درخت را از ریشه بیندازند.
یک روز صبح یک ساعت پیش از طلوع آفتاب چنان تق وتوقی از سر چنار بلند شد که اول خودمان هم باورمان نمی شد. درست مثل این بود که چهل پنجاه نفر دارند با چکش به درودیوار خانه می کوبند. مامان کبریتی کشید و به ساعت روی بخاری نگاه کرد: سه بعد از نصف شب بود. بابام بلند شد و جلدی شلوار و کفشش را پوشید رفت روایوان پشت خانه فانوس را برداشت و روشن کرد. بعد به حیاط رفت و هن سم را صدا زد. هن سم همیشه در انبار کاه پشت هیزم دانی می خوابید.
بابام داد زد:
کاکا! فوری لباستو بپوش بیا تو حیاط! این دارکوبای لعنتی نمی ذارن چشم مون هم بیاد. زود بیا بریم پای درخت هرجور شده باید یه فکری بکنیم که صدای این ها بند بیاد!
من از رختخوابم آمدم بیرون و از پنجره رفتم تو نخ شان… درخت خشکیده تا پنجره ده قدم بیش تر فاصله نداشت و من در نور فانوس همه چیز را خوب می دیدم.
هن سم خواب آلود وخمیازه کشان دنبال بابم پاهاش را به زمین می کشید و راه می آمد.
بابام گفت:
هرطور شده باس یه کاری بکنیم که خفقون بگیرن.
هن سم به درخت تکیه داد خمیازه ای کشید و گفت:
ارباب موریس! چه فکری برا خفه کردن صدای اینا کرده ین؟
بابا جانم گفت:
بایس بری بالای درخت. شاید از تق وتوقشون دست وردارن.
چی ارباب موریس؟ فرمودین کجا برم؟ بالای این درخت؟
بابا گفت:
پس چی؟ زود برو بالا. دلم می خواد دست کم تا صبح نشده یک چرت دیگه بخوابم.
هن سم پس پسکی رفت و با دقت به نوک درخت که در تاریکی محو شده بود نگاه کرد نور فانوس تا نصف آن را روشن می کرد و از پایین هیچ کس نمی توانست دارکوب ها را ببیند. اما صدای سوراخ کردن درخت را می شنیدیم و گاهی هم تکه های ریزودرشت چوب و پوست خشک درخت از آن بالا پایین می افتاد.
هن سم با اعتراض گفت:
من نمی تونم برم اون بالا. من اصلاً بلد نیستم از یه درخت بی شاخه بالا برم. آخه آدم یه وجب که بالا بره دو وجب لیز می خوره می آد پایین. شاخه که نداره آدم به اش بچسبه.
بابام گفت:
فکرشم نکن! همین قد که خودتو به سوراخای اونا برسونی، دیگه مثل آب خوردن می تونی شست پاتو بذاری تو سوراخ ها و بری بالا.
بابام هن سم را به طرف درخت هول داد و هن سم دو دستی درخت را بغل زد. انگاری می خواست کلفتی تنه اش را اندازه بگیرد. مدتی درخت در بغل ایستاد و ناله کرد، بعد کمی عقب رفت و گفت:
ارباب موریس! من تا حالا از این کارها نکرده م. خیلی می ترسم.
دوباره تو تاریکی به سر درخت نگاه کرد. ما به خوبی صدای دارکوب ها را که داشتند با تمام قوت با درخت کلنجار می رفتند می شنیدیم. آن ها با چنان شدتی مشغول سوراخ کردن درخت بودند که نه تنها خود درخت بلکه شیشه پنجره ها هم می لرزید!
بابام دومرتبه کاکا را هل داد و مجبورش کرد که از درخت بالا برود. کاکا پس از آن که مقداری بالا رفت، دیگر مثل سنجاب خودش را بالا کشید. بعد از آن دیگر من نتوانستم چیزی ببینم. چون همین که کاکا ناپدید شد بابام هم فانوس را خاموش کرد و با خودش گفت:
بی فانوس تو تاریکی بهتر می تونه ببینه.
یک دقیقه بعد همه صداها خوابید، انگار دارکوب ها یکهو مرگ شان زد.
بابام داد کشید:
هن سم! آن بالا چی کار می کنی؟
جوابی نرسید. من و بابام گوش های مان را تیز کردیم و صدای هن سم را شنیدیم که آن بالا مثل سگ نفس نفس می زد.
بابام دوباره داد زد:
کاکا! چی کار داری می کنی؟
و به جای جواب مقداری پوست خشک درخت رو سر بابام ریخت. آن وقت پس از مدتی صدای هن سم بلند شد:
ارباب موریس! شما را به خدا یه کاری بکنین. نجاتم بدین.
مگه چیه؟
این دارکوب ها خیال می کنن من درختم. دارن سوراخم می کنن. ارباب موریس! مگر نمی شنوین چه جور دارن سوراخم می کنن؟
بابام گفت:
من هیچ صدایی نمی شنوم. نذار جوشیت کنن. زیادم به شون محل نذار. خوب خودتو قرص نیگردار و یه ذره دیگه بترسون شون. از وقتی بالا رفته ای سروصداشون کم شده.
کاکا گفت:
ارباب موریس! واسه اینه که دارن عوض درخت کله مو سوراخ می کنن. من که نمی تونم هم اونارو پس بزنم هم خودمو قرص نیگردارم!
بابام گفت:
محل سگم به شون نده؛ تو کارخودتو بکن، احتمال داره خفقون بگیرن!
وااای! دارن پس کله مو سوراخ می کنن!
بابام گفت:
چه مهملات بی ربطی می گی! تو تموم عمرم نشنیدم که دارکوب کله آدمو سوراخ کنه.
رفت کنج حیاط، بعد به طرف ایوان پشت خانه راه افتاد و گفت:
باریک الله کاکا! هر طوری بود صداشونو خفه کردی! یه خورده دیگه هم اون جا بشین و مواظب باش سروصدا راه نیندازن تا من یه چرت دیگه بزنم.
دادوفریاد هن سم بلند شد:
ارباب موریس! کجا رفتی ارباب موریس؟ منو تک و تنها کله این درخت ول نکنین! منو این جا با این دارکوب های لامس سب قال نذارین!
بابام آمد تو اتاق و من تو تاریکی صدای کفش هاش را که کنار تختخواب رو زمین انداخت شنیدم. هن سم سر چنار ناله می کرد. من تا مدت ها صداش را می شنیدم… و بعد همه چیز از صدا افتاد.
بابام تو جاش دراز شد و لحاف را کشید سرش.
همین که هوا روشن شد، من از تختخوابم بیرون پریدم آمدم جلو پنجره. کاکا هنوز سر درخت بود. طوری به درخت چسبیده بود که آدم خیال می کرد که الان است که بیفتد. همین موقع صدای بلند شدن بابام و لباس پوشیدنش را شنیدم. من هم تندی لباس هام را پوشیدم و دنبالش دویدم تو حیاط.
وقتی آمدیم زیر درخت هن سم را دیدیم که با دست ها و پاها خودش را به درخت چسبانده و درست مثل آدمک سرجالیز آن بالا آویزان شده است. خودش را با شست پای راستش که تو یکی از سوراخ های درخت کرده بود نگه می داشت.
از همه خنده دارتر نشستن دارکوب ها رو کاکا بود: چندتا رو کله و شانه اش و بقیه رو دست و پاش نشسته بودند. روهم رفته بیست تا سی دارکوب به بدنش آویزان شده بودند.
یک دفعه یکی از دارکوب ها بیدار شد و با صدای بلند جیغ کشید. این جیغ بقیه دارکوب ها را هم بیدار کرد و آن وقت همگی مشغول تک زدن کاکا شدند. فکر می کنم از خستگی خواب شان برده بود و بیدار که شدند دومرتبه به یاد کاکا افتادند!
هن سم یه دفعه از خواب پرید و فریاد کشید:
ارباب موریس! ارباب موریس! ارباب موریس! کجا هستین؟
من و بابام به درخت نزدیک شدیم و به نوک آن نگاه کردیم. دارکوب ها دوروبر کاکا می پریدند. انگار می خواستند جاهای خوشمزه ترش را پیدا کنند.
کاکا دستش را دور سرش تکان داد تا آن ها را براند. دارکوب ها دور شدند اما دوباره با حرارت بیش تری به اش حمله کردند.
بابام گفت:
بیا پایین هن سم؛ من دیگه سیرخواب شدم!
هن سم از آن بالا به ما نگاه کرد. بعد با یک دستش پرنده ها را کیش داد و در همان حال شست پاش را از سوراخی که گذاشته بود درآورد و با تانی شروع کرد به پایین آمدن. میان راه گاهی مجبور می شد توقف کند و دارکوب ها را کیش بدهد.
وقتی که پاش به زمین رسید بدنش سست شد و مثل یک کیسه گونی که تا نصفه اش سیب زمینی کرده باشند رو زمین پهن شد.
بابام زیر بغلش را گرفت کمکش کرد که بلند شود و گفت:
چه هیکل وارفته ای داری هن سم!
هن سم یک دقیقه با چشم های بی حال وارفته من و بابام را برانداز کرد، اما هیچی نگفت. از خستگی نای حرف زدن نداشت.
سروکله مامانم هم از گوشه حیاط پیدا شد. دارکوب ها دور سر ما پرواز می کردند، انگار دل شان نمی آمد از هن سم دست بکشند. در این بین یک دارکوب نر پیر و درشت، با دم سفید و درازش، جسارت به خرج داد و یک راست پایین آمد نشست رو سر کاکا و مشغول نوک زدن شد. هن سم چنان زوزه ای کشید که صداش را تمام شهر شنیدند.
مامان فریاد زد:
ای خدای عادل مهربون! کله کاکا رو نیگاه کنین!
ما آن قدر سرمان به پایین آمدن هن سم از درخت گرم بود که اصلاً توجهی به سرووضع و هیکلش نداشتیم. لباسش تمام تیکه پاره شده بود و از آن فقط یک تور سوراخ سوراخ باقی مانده بود. اما اوضاع کله اش بدتر از همه بود: پنج شش جای سر کاکا به کل تاس شده بود درست مثل سوراخ های سر درخت ، و به قدرت خدا یک دانه مو هم تو این کچلی ها دیده نمی شد.
بابام دور هن سم چرخی زد و سرتاپاش را برانداز کرد. بعد جلو آمد و با دستش کچلی های سر کاکا را معاینه کرد و گفت:
باید حیوونارو از خودت کیش می دادی، نه این که اون بالا چرت بزنی! همه ش تقصیر خودته: اگه کارتو ول نمی کردی و سر درخت کپه مرگتو نمی ذاشتی همچی بلایی سرت نمی اومد. من که تو رو واسه کپیدن او بالا نفرستاده بودم!
کاکا دستش را تکان داد و گفت:
شما که به ام نگفتین خوابیدن قدغنه ارباب موریس! فقط گفتین برم بالا شاید دارکوبا منو که ببینن بیش تر از این ها تاق وتوق راه نیندازن.
بابام برگشت به مامان نگاه کرد. آن ها به هم هیچی نگفتن. مامان به طرف آشپزخانه راه افتاد و ماهم دنبالش. از دیوار صدا درآمد که از مامان درنیامد. بدون هیچ حرفی بشقاب ها را جلومان گذاشت و اول از همه کمی سوسیس و مخلفات دیگر تو بشقاب من ریخت.