انعطاف پذیری سودمندتر از انفعال یا مقاومت است . وقتی با هر چیزی كه پیش می آید فعالانه روبرو شده و آن را بكار گیریم ، وقتی حتی دردناك ترین وضعیت ها را هم با آغوش بازبپذیریم ، با كفایت بیشتری با مشكلاتمان برخوردمی كنیم ، چرا كه مشكلات نوعی تمرین برای بالابردن مقام روحی است ، پس همیشه به آن چیزی كه باید بپذیری بپیوند، به آن بپیوند و آن را به آن صورتی كه می خواهی درآور… از نردبان بالا رفتم و سیم ها را برای بار سوم كنترل كردم ، سالم بودند و هیچ مشكلی نداشتند.به پایین آمدم و برای قدم زدن به محیط بیرون پیوستم ، فضای بیرون از چادر چمنزار بسیارپرطراوتی بود كه هر بار برای رسیدن به آرامش در آنجا قدم می زدم . مدیر كل سیرك آقای دانیال یكی از بزرگان ایتالیا در رابطه با برپایی سیرك های سیار و سرشناس ترین چهره محبوب رم بود و من افتخار همكاری با ایشان را به مدت ده سال داشتم و به مدیریت ایشان آفرین می گفتم . حالا ما به اصرار من در ایران بودیم ومشغول تهیه و تدارك برای برگزاری اولین سیرك ایتالیایی . من ایرانی بودم و خودش دورگه بود وما هر دو تلاش می كردیم ، همه چیز حاضر بود واین مجوز ثمره یكسال تلاش من برای برقراری سیرك از وزارت مربوطه ، در آخر به سال 1370صادر شد و ما یكسال راه سفر را به همراه بازی هایی كه در شهرها انجام می دادیم برخویش هموار كردیم و حالا بالاخره موفق به ورود به ایران و برگزاری مراسم بودیم . ساعت هفت صبح بود و اوضاع خوب پیش می رفت ، كلیه كاركنان سیرك ایتالیایی بودند، از نظافتچی ها تاهنرمندان و رام كننده ها، فقط من كه به قول دانیال قوی ترین بندباز عصر سیرك شناخته شده بودم ایرانی و خودش هم كه نیمه ایرانی بود.فضایی به مساحت یك هكتار زمین تخت و چمن شده به همراه دو حلقه چاه آب و برق سه فاز رادر اختیار داشتیم . چادری به مساحت دو هزار مترمربع می رفت كه پذیرای فریاد ذوق و شوق هموطنان عزیزم باشد، از آنها كه سالها دور بودم .شاید ندای عمیق قلبی من باعث شده بود كه برای برگزاری مراسم در ایران این قدر تلاش كنم . درهمین فكر بودم كه دانیال از چادر كوچكی كه دفتر كارش هم به حساب می آمد بیرون آمد، مثل همیشه پیپ گوشه لبش غم تنهایی اش را دودمی كرد. آرام آرام به من نزدیك شد، چهره ای فرتوت ولی ایستاده و عمیق . كنارم آمد و گفت :اوضاع چطوره ، مرد عنكبوتی ؟ و من مثل همیشه توانمند و توانا به دانیال گفتم : OK، همه چیزOKو او گفت : ساسان به راستی كه طبیعت ایران زیباست و برای من كه برای اولین بار به این جاآمده ام حس عجیبی نسبت به خاك ایران پیداكرده ام . در جوابش گفتم : دانیال خوشحال باش كه بعد از پنجاه سال سنی كه از شما می گذره بالاخره به سرزمین مادریت قدم گذاشتی ودانیال گفت : البته با تلاش تو. از او پرسیدم : راستی دانیال ، چرا مادرت هیچ وقت سعی نكرد به ایران برگردد و حتی تاكید كرده بود كه بعد از مرگش همان جا در رم به خاك سپرده شود؟ و دانیال كه به سكوتی عمیق فرورفته بود، با صدایی خسته پاسخ داد: شاید به خاطرات تلخش فكر می كرده ونمی خواسته كه تجدید شوند و رو به من گفت :جالب اینجاست كه مادرم همیشه به من سفارش می كرد كه به ایران نروم و من چقدر اشتباه كردم كه فرصت را از دست دادم و بعد از پنجاه سال به ایران آمدم و من ادامه دادم : مهم نیست ، مهم اینه كه ماالان در ایران زیبا هستیم و مشغول خدمتی عالی برای هم وطنان . داشتیم قدم می زدیم كه مسوول ساماندهی و فروش بلیط به ما نزدیك شدو اعلام كرد كه برای شب اول افتتاحیه تعداد هزاربلیط یعنی برای كل صندلی ها فروخته شده و همه چیز به خوبی پیش می رود و دانیال دستورات لازم را برای برقراری نظم و هماهنگی چادر به وی توضیح داد و ما همچنان قدم می زدیم و كمی از چادر دور شده بودیم كه دانیال ایستاد وهمان طور كه پیپ می كشید گفت : ساسان به این چادر نگاه كن كه چقدر زیباست و چقدر با طبیعت اطرافش هماهنگه . می شه گفت نوعی ظرافت وهمخوانی با محیطش برقرار كرده و تا چند ساعت دیگه پذیرای هزاران قلب عاشقه كه درونش را بافریاد ذوق و شوق پركنند. واقعا كه چرا مادرم نتونست كه انعطاف پذیری رو لمس بكنه . پنجاه سال ، بی روح و منقبض عمر منو پدرم را خشكاند وبعد نگاهی عجیب به آسمان آبی انداخت و گفت :ساسان شاید تو بهترین دوست من هستی ، چرا كه من با تو خیلی راحتم . باید بهت بگم درس زندگی رو كه مادرم از خشك بودن به ما داد، من باانعطاف پذیری خودم به خودم آموختم . آره ساسان جان ، لازمه انعطاف پذیری ، پذیرش كاربردی لحظه حال است ، نه خشك شدن درمقابل آن . یعنی پذیرش خودمان در هر وضعیتی كه هستیم چه خوب و چه بد. یعنی پذیرفتن دیگران و وضعیت جاری در لحظات آنها. من درتایید حرفش سرم را تكان دادم و گفتم : درسته واین نه به معنی تحمل منفعلانه چیزهایی است كه دوست نمی داریم ، نه ، به هیچ عنوان ، لازمه اش بستن چشم به روی عدالت و قربانی كردن خودمان نیست بلكه لازمه انعطاف پذیری حالت آگاهی وسیع و همیشه هوشیارانه است ، معنی اش شنا كردن با جریان نیست ، بلكه با آغوش بازپذیرفتن و استفاده سازنده از هر جریانی است كه در لحظه ما ادامه دارد… و بعد از صحبت هایمان برای خوردن صبحانه به چادر كوچك رستوران رفتیم و مشغول خوردن قهوه بودیم كه مسترلیپی كه رام كننده ببر بود از راه رسید و از آنجا كه همگی پرسنل سیرك به دانیال احترام خاصی می گذاشتند، بسیار محترمانه و با فروتنی خاصی پشت میز كناری نشست كه دانیال صندلی را كناركشید و به لیپی گفت : بیا كنار ما بشین تا مقداری صحبت كنیم . لیپی گفت : با كمال میل و تغیر جا دادو به ما پیوست . دانیال از لیپی راجع به ببری كه آخرین بار از هند خریداری كرده بودند پرسیدولیپی در پاسخ گفت : یكی از استراتژی های مهمی كه من در رام كردن وحشی ترین حیوان یعنی ببردارم این است كه می تونم با اون حیوانات ارتباطروحی برقرار كنم و من كه كاملا حرفه ام از لیپی جدا بود پرسیدم : ارتباط روحی ؟ چرا كه من فكرمی كردم حیوانات وحشی رو از طریق آموزش وخطا و عادت دادن و تكرار رام می كنند، درصورتی كه الان حرف كاملا متفاوتی رو از لیپی شنیدم .لیپی ادامه داد كه اغلب مردم تصورمی كنند كه دنیای مادی و بدن فیزیكی هر حیوان و چیزهایی كه با ذهن منطقی و حواس فیزیكی قابل تشخیص هستند تنها واقعیت موجود درپیرامون محیط زیست است در صوتی كه انسان باچشمان حساس می تواند انرژی های بسیار زیادی را مشاهده كند. انرژی در درون و اطراف بدن هرحیوان به گونه ای منحصر می باشد. مثالی بیاورم ،سطح آگاهی همه موجودات زنده بستگی به امواج انرژی مطلقی دارد كه قابل جذب ونگهداری است . خوب البته حیوانات امواج پایین تری را نسبت به انسان دارا می باشند و امواج انسان های آگاهتر به مراتب پیشرفته تر از امواج آنهایی است كه در شروع راه هستند و من به عنوان یكی از معدود كسانی كه در رام كردن حیوانات وحشی دارای چند مدال هستم بایدبگویم كه موفقیت خویش را فقط و فقط با برقراركردن ارتباط مثبت انرژی خودم با حیوان موردنظر می دانم ولیپی ادامه داد: اصلا گویی ندایی ازنعره های آن حیوانات را مبنی بر این كه می گویند: >اگر مرا اهلی كنی زندگی زیباترخواهد شد، با صدای پایی آشنا خواهم شد، كه باصدای پاهای دیگر فرق خواهد داشت ، صدای پاهای دیگران مرا وحشی و آماده حمله می كندولی صدای پای تو مرا آرام و رام می سازد ووادار به كرنش ! خواسته های دیگران برای من كه یك حیوان هستم نوعی اجبار است ولی در رفتارتو نوعی احترام و مهر دیده می شود، لطفا مرا رام كن چرا كه هیچ جانداری تا اهلی نشود قابل شناخت نیست . آدم ها دیگر وقت شناختن هیچ چیز را ندارند، آنها چیزهای ساخته و پرداخته رااز مغازه می خرند، اما چون فروشنده ای نیست كه دوست را نیز به آنها بفروشد، آدم ها بی دوست وآشنا و تنها مانده اند و تو اگر دوست وفادارمی خواهی مرا رام كن !… من و دانیال ازصحبت های لیپی كاملا تحت تاثیر قرار گرفته بودیم و به راستی كه این چنین است . در جهان طبیعت و هر چه در آن است تنها یك صدا شنیده می شود; به من توجه كن ، مرا دوست بدار و من زودتر از آن چه كه فكرش را بكنی رام خواهم شدو دوست باقی خواهم ماند! بعد از صحبت هایی كه بین ما گذشت و خوردن صبحانه ، دانیال از ماجدا شد تا به كارهای مربوطه رسیدگی كند و من رفتم تا با تمرینات برای شروع برنامه خود آماده شوم . به كابین مخصوص به خود رفتم و لباس مخصوص را پوشیده و كفش هایم را به پا كردم وبعد داخل چادر بزرگ شدم ، همگی مشغول بودند. هر كس گوشه ای را نظارت و آماده سازی می كرد، از پله های نردبان بالا رفتم ، بالا و بالاتر وبه اوج چادر، به روی بند پریدم ، شیرجه ای زدم وبند دیگر را گرفتم . چند دقیقه تمرین كردم و بعدروی سیم اصلی رسیدم كه می باید به روی آن راه بروم ، تمركز كردم و خود را متعادل ساختم ، نفسی عمیق كشیدم و با تسلط كامل به روی سیمی به قطردو سانتی متر شروع به راه رفتن نمودم . آرام آرام متمركز و هوشیار می رفتم تا فاصله را طی كنم . آه كه شما نمی دانید مدت راه رفتن به روی اون سیم شاید سه دقیقه باشد ولی برای بندباز به مدت ده ساعت می گذرد. البته درسته كه توری های محافظ در قسمت زیر نصب هستند وهیچ سقوطی مشكل ساز نخواهد بود، ولی موضوع سقوط فیزیكی نیست ، موضوع سقوطاعتبار است . بعد از چندبار راه رفتن به روی سیم وتمرینات بندبازی به پایین آمدم و دوستم فابیو راكه مشغول تمرین شعبده بازی بود ملاقات كردم .فابیو گفت : ساسان به راستی كه آب و هوای ایران بسیار خاص است و می گفت كه دیشب را در نهایت آسایش و آرامش خوابیده است . خوب البته برای هر كدام از هنرمندان سیرك استراحت وآرامش نیاز اصلی است ، چرا كه تمركز بیشتری رابه دست خواهند آورد. فابیو علاقه خاصی به شعبده بازی داشت . باید بگویم او یكی ازقوی ترین شعبده بازان اروپایی به حساب می آمدكه اكثر مدیران برنامه های تلویزیونی اروپا بااصرار از او درخواست می كردند تا برای شان وقت گذاشته و در برنامه شبكه شان شركت كند.كارهای او كاملا متفاوت از كسانی بود كه كبوتر ازكلاه در می آورند یا روسری های رنگارنگ ازعصا، چرا كه بینندگان هم به این چیزها عادت كرده و به نظرشان جالب نمی آمد و به نظر من متفاوت بودن در هر هنر خاصی ، نشانه رشداستعداد و تجربه است كه فابیو از این نظر واقعاغنی بود. او بیشتر با حس خویش شعبده بازی می كرد و از انرژی های خاصی كه قبلا گفته شداستفاده می نمود، انرژی هایی كه وقتی تحت تعلیم و كنترل درآیند و در هدف های مثبت هدایت شوند واقعا كارساز هستند.او شیشه های گرد حبابی شكل را كنار هم می چید و با نگاه كردن و خیره شدن به آنها شیشه ها پودر می شدند،درسته كه جنس آنها بسیار نازك بود، ولی به هرحال مولكول های نگه دارنده آنها چگونه بابرخورد انرژی چشم فابیو خود را می باختند و ازهم پاشیده می شدند؟ یا مثالی دیگر كه گل های میخكی را كه در گلدانی بزرگ چیده شده بود باانرژی خود به فاصله یك ثانیه پرپر می كرد. جای این سوال بود كه گلبرگ های گل میخك چگونه تحمل هجوم انرژی داده به آنها را نمی آوردند واز هم باز شده و به زمین می ریختند و كارهای بسیار جالب و دیدنی دیگری كه فابیو به وسیله انرژی هدایت شده خویش و تمركز انجام می داد. كنجكاوی من باعث شد از او سوال كنم شما كه مهارت لازم را برای استفاده بهینه مصرف انرژی دارید، چرا نمی توانی شیشه هایی كه خوردشده اند و گلبرگ هایی كه از هم پاشیده اند رادوباره به هم وصل كنی ؟ فابیو توضیح داد: شایدبشر تا آنجا پیش برود كه از انرژی خارق العاده ای كه در نهاد دارد استفاده و بهره برداری كند، ولی نمی تواند حتی نقطه ای پا جای پای خدا بگذاردو به راستی كه درست می گفت ، پرپر كردن شایدولی شكوفاندن هرگز در حیطه قدرت بشرنخواهد بود. به جز من و دانیال و فابیو كه مجردزندگی می كردیم ، لیپی كه رام كننده حیوانات بودو هیوارد كه برنامه اسبدوانی داشت ، فردریك وجان كه آنها نیز بندباز بودند، همگی متاهل و اززندگی خویش ناراضی بودند چرا كه ما همیشه درسفر بودیم و همسر و بچه های آنها مجبور به تحمل دوری و این بسیار سخت می باشد. به هر حال تیم ما سال ها بود كه با دانیال كه قلب بزرگی داشت كار می كرد و می شه گفت : ما یكی از قوی ترین تیم های سیرك باز در جهان بودیم . زمان به سرعت می گذشت ، تداركات دیده شده بود وهمگی آماده شدیم تا شب اجرای نمایش فرارسد. آه كه نمی دانید رسیدن به چنین نقطه ای چقدر ناهموار است و بی نهایت صبوری می خواهد. دانیال طی سخنرانی هایی كه با ماداشت همیشه می گفت ما باید سنگ های بزرگ راقدمگاه كنیم و از مشكلات موقعیت بسازیم ، وقتی بادهای تند می وزند كافی نیست وجودشان رابپذیریم یا آنها را تحمل كنیم ، باید برایشان آسیاب بادی بسازیم . براستی كه همین طور است . هیچ می دونید سفر چقدر به انسان تجربه می ده ؟ من تمام طول پنجاه سال عمرم را به غیر از چهارده سال در سفر بودم ، بین مردم مختلف دنیا آداب ورسومشون ، اخلاقیاتشون ، مذاهبشون و خیلی چیزهای كوچیك و بزرگی كه می شه گفت ازآنهابه اندازه ده ها كتاب یاد گرفتم ، ولی از همه اون ها مهمتر همون چیزیه كه دانیال اونروز صبح ازش صحبت می كرد. آره ، ممكنه در ابتدا قانون انعطاف پذیری غیر واقع گرایانه یا خیال پردازانه بیاد و سوالاتی رو برانگیزه كه مثلا اگر آدم دربدترین حال ممكن كه در حقیقت برای بشرمی تونه از دست دادن باشه قرار بگیره چه طوری انعطاف پذیر باشه ؟ چه جوری می تونه اون مصیبت رو با آغوش باز بپذیره ؟ چنین سوالاتی عادلانه و مهم هستند، اما پاسخ به این گونه است كه حقیقت را باید پذیرفت و حقیقت این است كه دردها و لذت های بزرگ و همچنین بی عدالتی در این دنیا وجود داره . وقتی برای عده ای انسان اتفاق دردناكی می افتد بعضی از این آدم ها با جاخوردن ، انكار كردن ، ترس ، ذهنا در مقابل درك مسئله مقاومت می كنند، این گونه آدم ها خیلی بیشتر رنج می برند، مانند درختی كه با شاخه های خشك جلوی طوفان بایستد، مسلما شاخه هایش می شكنند. آدم های دیگری هم هستند كه قدرت خم شدن را آموخته اند، آنها آموخته اند كه درعین حال كه وضعیت را می پذیرند و كاملا آن راتجربه می كنند ارتباط خود را هم با تصویر بزرگترزندگی حفظ می كنند، با آن حس بینشی كه نشان دهنده چگونگی رویدادهاست . ما آدم ها بدون خشكی و مقاومت ذهنی می توانیم به كامل ترین صورت ، خلاق و موثر باشیم . وقتی به جای مقاومت پاسخگوی زندگی باشیم ، زندگی را با دردو تقلای كمتری پیش می بریم . درد را امتحان می دانیم و از آن به بهترین صورت سود می بریم .یادم می آید در یك كشور اسكاندیناوی بودم وپشت شیشه اتومبیلی نوشته شده بود: اگه ازرانندگی من خوشت نمیاد، از پیاده رو برو كنار ودرست نوشته بود، اگه می بینید دارید در پیاده روزندگی راه می روید و اتومبیلی یكراست به سوی شما میاد به جای اینكه فكر كنید این ها نباید این كار را بكنند و درست نیست و عادلانه نیست وببینید كه اتومبیل داره زیرتان می گیره ، بهتر است از قانون انعطاف پذیری استفاده كنید و خم شویدو كنار بكشید. واقعیت این است كه لازمه ابتكاربیشتر تغییر حالت است ، نه تغییر رفتار! ما هم چون آب به شكل ظرفمان یعنی لحظه حال درمی آییم ، بعد در سطحی كه بتوانیم به سوی زندگی آغوش می گشاییم . انعطاف پذیری هم سنگ قانون كمال است ، اماهدف و تاكید آن كمی تفاوت می كند. ساعت ها می گذشت و ما به شب برنامه نزدیك می شدیم . همه چیز آماده بود.آن شب فراموش نشدنی كه ما برای اولین بار درایران برنامه اجرا كردیم . نور افكن ها روشن شدند، گروه موزیك درگوشه های فضای اجرا دریك بلندی شروع به نواختن كردند. همه چیزمی باید هماهنگ با هم برگزار شود. اول گروه دلقك ها آمدند و با حركات موزون خودشون ،نرمی بدن خویش را به نمایش گذاشتند، برنامه ای كه طی سال ها تمرین مورد تحسین قرارمی گرفت . بعد از آن سوت و همهمه بالا گرفت وصدای موزیك طبل بسیار قوی شروع شد و لیپی به همراه پنج ببرقوی هیكل وارد میدان شدند.هیجان و سكوت عجیبی میان تماشاگران حكم فرما بود. حلقه های آتش روشن شدند، همه فكر می كردند كه ببرها بایداز داخل حلقه ها بپرندتا از آتش فرار كنند، ولی جالب این بود كه آنهاسطل های آبی را كه جای مخصوصی بود همانندماموران آتش نشانی به دندان گرفتند و با شتاب روی آتش ها ریختند و هر كدام به نوبت به گوشه ای رفتند و نشانگر این بود كه لیپی به حیوان ها آموخته بود در میان آتش فكر خاموش كردن باشند، نه فكر فرار و بعد از آن به نوبت آمدند دور تا دور لیپی جمع شدند دستهایشان رابالا بردند و به او به گونه ای خاص به خاطر رام شدنشان احترام گذاشتند. بعد از برنامه لیپی نوبت به فابیو رسید. به راستی كه برنامه جالبی بود، او بانیروی اراده اش انرژی هایش را به سمت و سوی خاصی هدایت می كرد و بر خلاف دیگرشعبده بازان ، كارهای بسیار جذاب و متفاوتی انجام می داد. بعد از او اسب سواران آمدند و به ترتیب خاص با آهنگی خاص تر هنرنمایی كردند وآخرین برنامه ، برنامه من بود. پشت میكروفون اسم مرا اعلام و توضیح دادند كه ایشون تنهاایرانی می باشد كه در تیم سیرك بازان ایتالیایی هابرنامه اجرا می كند. موزیك شروع به نواختن كرد، من با سیم های متحرك بالابرنده به بالاترین نقطه زیر چادر رسیدم ، تمركز كردم و در شروع بااولین بند خود را به بند دیگر پرتاب كردم ، گویی یك پرنده هستم كه با سیم های نامرئی پروازمی كنم . چندین پرش هیجان آور انجام دادم ،صدای سوت و تشویق تماشاگران از پایین به گوشم می رسید و مرا تشویق می كردند و درآخرین مرحله می باید برروی سیم نازكی راه می رفتم و تعادل خویش را نگه می داشتم ، چیزی در درون قلبم بی قرار بود، هر كاری كردم نتوانستم متمركز بشم ولی با صدای موزیك بعدازچندمین بار هماهنگ شدم و شروع به راه رفتن كردم ، وسط طناب بودم كه تمركزم بر هم ریخت وبه پایین سقوط كردم ، البته من برروی تور افتادم ولی فشاری كه به مغزم وارد آمد مویرگی را پاره وخونریزی مغزی كردم . من چیزی متوجه نشدم وبعد از 48 ساعت كه در بیمارستان دراتاق ICUبستری بودم بهوش آمدم و دكترم كه بسیار حاذق بود با آرامشی خاص به من توضیح داد كه برای همیشه می باید میدان سیرك را فراموش كنم ، چراكه اضطراب و استرس وارده به من در طول این چند سال باعث ضعیف شدن مویرگ های مغزم شده است و به هیچ وجه اجازه ادامه كار راندارم . به قول او من شانس آوردم كه زنده ام ولی تا مدتی می باید از ویلچر استفاده كنم …
ت ت ت
الان برای شما شاگردان عزیزم كه مایل به تمركز و آموزش بند بازی هستید توصیه ای دارم ،شما می بینید كه با وجود این مشكلاتی كه بر من گذشته است هنوز احساس خوشبختی می كنم ،چرا كه از قانون انعطاف پذیری سر پیچی نكردم ،چرا كه با به كار بردن این قانون در همه امورزندگی از مقاومت ها آزاد می شویم و هنرخوشبختی بی دلیل را می آموزیم . ما با انعطاف پذیری می توانیم نیروهای زندگی را در اختیارگرفته و با آنها جلو برویم . به شما عزیزانم توصیه می كنم هر گاه تمایل به عمل متقابل ، جمع شدن ،مقاومت كردن ، عقب كشیدن ، یخ زدن یا جنگیدن دارید و یا وقتی درگیر وضعیت یا رویدادپیش بینی نشده ای هستید از خود تنها یك سوال را داشته باشید، اگر من فعالانه با انرژی سرشارم به همراه آن نیروی منفی حركت كنم و آن را از آن خود سازم چه خواهد شد؟ در آن صورت است كه سخت ترین مشكلات رابا انعطاف پذیری زیبایی پشت سر خواهید گذاشت .
زیبایی پرواز در آن است كه بتوانی با بال زخمی بپری !