درمان دیابت نوع 2 قرص یا انسولین؟

هنوز قند خونم 200 است و خیلی بالا نیست كه انسولین تزریق كنم!- ………….. حالم زیاد بد نیست كه انسولین درمانی را آغاز كنم! و …

 

این اظهار نظرها و جملاتی مشابه را هرروز از زبان دیابتی هایي می‌شنوم كه به دلایل متعدد، شروع روند انسولین درمانی خود رابه تأخیر می‌اندازند. تجربة من نشان داده است كه ریشة تمامی این گونه توجیهات، â€?ترس از سرنگ در تزریق“ و نیز â€?وجود برخی اطلاعات نادرست“ است؛ اطلاعاتی چون â€?انسولین سبب پوكی استخوان میشود!“ یا â€?اگر انسولین تزریق كنم بدان معتاد می‌شوم و دیگر نمی توانم تزریق را قطع كنم! و ..

 

دیابتی هایي را می شناسم كه حداقل 3 سال طول كشید تا انسولین درمانی را بپذیرند و یا افرادی هستند كه روزی 11 قرص مصرف می كنند اما قند خونشان بالای 200 است

 

زمان شروع تزریق انسولین، هنگامی است كه علی رغم مصرف داروی پائین آورندة قندخون و تغییر شیوة زندگی، بازهم قندخون در حد طبیعی «140- 60 میلی گرم درصد» كنترل نمی‌شود.

در حالی كه باید بدانید در مورد كنترل قندخون در حد طبیعی، نباید فرصت را از دست بدهیم و با تغییر در شیوة درمان، حداقل طی 4- 3 ماه باید به نتیجة مطلوب دست یافت، در غیر این صورت بدون شك باید انسولین درمانی آغاز گردد زیرا احتمالاً در دسترس خطر بروز عوارض دیررس دیابت قرار خواهید داشت.

 

البته لازم به ذكر است كه با قندخون ناشتای بالای 100 میلی گرم درصد نیز احتمال بروز عوارض دیابت وجوددارد.

 

تحقیقات مختلف و نیز تحقیقات جاری در كشور نشان میدهد كسانی كه قندخون بالای 100 تا 126 میلی گرم درصد داشته اند «دیابت پنهان»، نسبت به افراد دیابتی بیشتر دچار عوارض عروق بزرگ «سكته هاي‌‌ قلبی- مغزی» می ِشوند.

امروزه شاهدیم تعداد زیادی از دیابتی ها چندین شماره قرص از یك نوع و یا انواع مختلف قرص هاي‌‌ كاهش دهندة قندخون مصرف می كنند، «اكثراً بیش از سه قرص» بعنوان مثال گلی بنكلامید، بدون این كه به كنترل مطلوب یعنی قندخون در حد طبیعی «140- 60 میلی گرم درصد» دست یابند.

 

باید بدانیم افزایش مصرف قرص هاي‌‌ كاهش دهندة قندخون تقریبا بی مورد است، زیرا فقط زمانی كه با مصرف این نوع قرص ها بتوانیم قندخون رابه طور مطلوب كنترل نماییم، خواهیم توانست از عوارض دیابت پیش گیری كنیم.

 

در حال حاضر برای هیچ مرجعی ثابت نشده است كه آیا با مصرف زیاد داروهای خوراكی پایین آورندة قندخون، از عوارض دیابت كاسته میشود و یا امید به زندگی در افراد دیابتی افزایش می یابد یا خیر؟

محققان انگلیسی نتایج نخستین تحقیق طولانی مدت 20 سالة خود در افراد دیابتی مبتلا به دیابت نوع 2 را در كنگره انجمن دیابت اروپا در بارسلون اسپانیا ارائه دادند

 

«1». این نتایج نشان داد تعداد زیادی از دیابتی هاي‌‌ نوع

 

2 پس از سال ها ابتلاء به دیابت، جهت كنترل مطلوب خود نیاز به انسولین دارند. بنظر ما سیر طبیعی دیابت نوع 2،

 

ضرورت استفاده از انسولین درمانی رابه ما نشان می‌دهد زیرا افراد دیابتی پس از تشخیص دیابت ودر نتیجه افزایش قندخون، كم كم تحمل نسبت به گلوكز را از دست می دهند و پی در پی دچار افزایش قندخون میشوند.

 

البته این روند ممكن است چندین سال نیز طول بكشد، زیرا در افراد دیابتی نوع 2 سلو ل هاي‌‌ بتای پانكراس كه انسولین ترشح می كنند با گذشت چند سال از شروع دیابت، توانایی ترشح انسولین را از دست می دهند.

همان طور كه میدانیم عوامل مختلف می‌توانند باعث بروز دیابت نوع 2 شوند كه یكی از مهم‌ترین انها مقاومت به انسولین میباشد.

 

برای پیش گیری از افزایش قندخون در بدن باید مقاومت به انسولین را كاهش دهیم تا به این ترتیب حساسیت انسولین ساخته شده در سلو ل هاي‌‌ بتای پانكراس افزایش ودر نتیجه قندخون كاهش یابد.

 

یكی از مهم‌ترین اقداماتی كه باعث افزایش اثر انسولین در بدن میشود، كاهش كالری دریافتی روزانه «جیره غذایی» در افراد دیابتی چاق ودر نتیجه، كاهش وزن است.

 

در دیابت نوع 2 كه به موقع تشخیص داده شود، شروع درمان با فعالیت جسمی، تغذیة صحیح و كاهش وزن همراه است و طی آن امكان دارد در عدة تعداد زیادی از دیابتی ها به كنترل طبیعی قندخون «140- 60 میلی گرم درصد» برسیم.

 

دیابتی هایي وجود دارند كه زمانی بیش از 100 واحد انسولین تزریق می كرده اند ودر عین حال كنترل انها نیز نامطلوب بوده است كه با آموزش صحیح توانسته اند وزن خودرا كاهش دهند ودر نتیجه، بدون نیاز به انسولین و حتی داروهای پایین آورندة قندخون، به كنترل مطلوب دست یافته اند.

متأسفانه در برخی از دیابتی ها مرحله اي كه در آن می‌توان با كاهش كالری روزانه ودر نتیجه كاهش وزن و یا مصرف داروهای كاهش دهندة قندخون، قندخون را در حد طبیعی، كنترل نمود، محدود است زیرا در پانكراس، سلول هاي‌‌ تولید كنندة انسولین، رفته رفته از بین می‌روند و باید به ناچار، انسولین درمانی را بعنوان درمان برگزید.

 

البته در فرهنگ ما اغلب مردم تا زمانی كه سلامت ایشان با â€?خطر جدی“ رو به رو نشده باشد به پزشك مراجعه نمی كنند زیرا می پندارند اگر به پزشك مراجعه كنند یا وقتشان اتلاف میِ شود و یا باید هزینه بپردازند، در حالی كه همین افراد برای هر كار غیر ضروری هم وقت می گذارند و هم هزینه می كنند و با به خطر انداختن سلامتی شان، خودرا چه در دنیا و چه در آخرت گرفتار می سازند.

 

متأسفانه درصد اندكی از دیابتی ها انجام معاینات سالانه را ضروری می‌دانند و پی گیری می كنند. به عبارت دیگر: â€?دیابت خودرا جدی نمی‌گیرند!“ و به اهداف درمانی «پیشگیری از عوارض و برقراری كیفیت مطلوب زندگی» توجهی ندارند. در حالی كه ما زمانی به اهداف درمانی دست مییابیم كه از كنترل مطلوب دیابت برخوردار باشیم

 

با توجه به این كه اطلاعات عمومی در مورد دیابت بسیار ناچیز است، اكثر افراد، درصورت ابتلاء به دیابت نوع 2، بدون علائم اولیة آن و نیز بدلیل خصلت بیماری دیابت یعنی فقدان درد، به زندگی روزمرة خود ادامه می دهند ودر نتیجه تعداد زیادی از آنان زمانی به پزشك مراجعه می كنند كه دچار علائم و عوارض دیابت شده اند.

 

بنابر این با توجه به این كه افراد دیابتی در ایران دیر تشخیص داده میشوند، در تعداد زیادی از ایشان باید از همان ابتدای تشخیص، انسولین درمانی را آغاز نمود. این درمان، اجتناب ناپذیر است زیرا سلول هاي‌‌ بتای جزایر لانگرهانس پانكراس دیگر انسولین ترشح نمی كنند كه بتوان راه دیگری را آزمود.

1- United Kingdom Prospective Diabetes study «Ukpds»

 

خانم مستوفی نسب؛ 66 سال دارد و بیش از 35 سال از ابتلای ایشان به دیابت می گذرد.

 

وی حدود 2 سال است كه تحت درمان به روش â€?انسولین درمانی“ قرار گرفته است. وی كه در آخرین بارداری خود متوجه ابتلا به دیابت خویش گردیده اظهار می دارد:

 

â€?همیشه از تزریق انسولین وحشت داشتم، بهمین دلیل پی در پی تزریق رابه تأخیر انداختم. اما اكنون كه انسولین تزریق می كنم، حس بهتری دارم و افسوس می‌خورم كه اي كاش، زودتر تحت این روش درمانی قرار می‌گرفتم.“

آقای محمد حسین حق ویردی؛ 50 سال دارد و حدود 7 سال از ابتلای ایشان به دیابت می گذرد.

 

بیش از 1 ماه است كه تحت درمان به روش â€?انسولین درمانی“ قرار دارد. اكنون احساس خوبی دارد، قند خونش نسبت به گذشته «قبل از انسولین درمانی، قند خونش بالای 400 و غیرقابل كنترل بوده» كنترل بهتری دارد و احساس اسانی بیشتری دارد.

 

وزن او 98 كیلوگرم بوده اما در حال حاضر 83 كیلوگرم است.

پایگاه فرهنگی هنری تکناز