روش‌هایی برای كاهش مصرف برق

به همین منظور دولت تلاش دارد تا از روش‌های گوناگون برای كاهش مصرف برق استفاده كند، اعمال جریمه و قطع برق مشتركان پرمصرف تاكنون نتوانسته راه‌حل مناسبی برای مدیریت مصرف برق باشد از این‌رو تعریف استاندارد و میزان مصرف برق در لوازم خانگی را در دستور كار خود قرار داده و طی چند سال اخیر از طریق دستگاه‌های مختلف به كنترل میزان برق مصرفی در لوازم خانگی مبادرت ورزیده است.

الزام صنایع تولیدی به نصب برچسب انرژی اولین گام دولت در زمینه كنترل مصرف انرژی برق در وسایل خانگی بود، اما اكنون دولت گام خود را فراتر از این برداشته و از واردات لوازم پرمصرف و بدون علامت استاندارد B و A جلوگیری می‌كند كه طی یك ماه اخیر دستورالعمل آن صادر شده است. آنچه دولت را بر این تصمیم واداشته این است كه وسایل انرژی‌بر خانگی ما نسبت به مدل‌های بهینه جهانی حداقل 40 درصد بیشتر انرژی مصرف می‌كنند.

آنچه در این مطلب به آن پرداخته می‌شود چگونگی میزان مصرف برق در لوازم خانگی و نحوه كنترل مصرف با استفاده از علائم استاندارد تعریف شده در برچسب انرژی است.

هم‌اكنون بیش از 18 میلیون خانوار شهری و روستایی در كشور زندگی می‌كنند. با پیشرفتی كه در تولید و عرضه محصولات برقی رخ داده به دنبال آن تحول فرهنگی نیز در خانواده‌ها ایجاد شده به طوری كه در بسیاری از منازل ایرانی بویژه خانوارهای شهری بیش از 20 نوع وسیله برقی وجود دارد.

وسایلی مانند تلویزیون، یخچال، فریزر، ماشین لباسشویی، چرخ گوشت، اتو، رادیو ضبط، كامپیوتر، ویدئو، مایكروویو، سرخ‌كن، ماشین ظرفشویی، مخلوط‌كن، كولرهای آبی و گازی، بخاری برقی، آبمیوه‌گیری، سشوار، پلوپز و … با وجود این تنوع و تعداد وسایل در خانواده‌ها قطعا استفاده بهینه از انرژی را ضروری‌تر می‌سازد.

آمار زیر سهم لوازم برقی و روشنایی از مصرف خانگی را نشان می‌دهد؛

30 درصد مصرف برق خانوار صرف روشنایی می‌شود، 9‌/‌25 درصد كولر آبی و گازی، 9‌/‌27 درصد یخچال و فریزر، 8‌/‌9 درصد وسایل صوتی و تصویری، 4‌/‌1 درصد ماشین لباسشویی و 5 درصد هم سایر لوازم.

كارشناسان معتقدند 90 درصد برق مصرفی لامپ‌های رشته‌ای به گرما و حرارت تبدیل شده و فقط حدود 10 درصد برق مصرفی این لامپ‌ها به روشنایی تبدیل می‌شود و چنانچه در خانه از 2 لامپ كم‌مصرف 20 وات به جای 2لامپ رشته‌ای 100 وات استفاده شود هزینه برق مصرفی خانوار در یك سال حدود 12 هزار تومان كاهش می‌یابد.

میزان برق مصرفی در دیگر لوازم خانگی نیز به همین منوال است. هم‌اكنون با الصاق برچسب انرژی میزان برق مصرفی هر كالایی مورد توجه قرار می‌گیرد.

این برچسب از 7 فلش رنگی كه روی هر یك از آنها یك حرف لاتین از A تا G‌ نوشته شده، تشكیل شده است. حرفA نشانگر كمترین مصرف انرژی و حرف G نشان‌دهنده بیشترین مصرف انرژی است. برچسب انرژی به خریدار كمك می‌كند هنگام خرید وسایل برقی میزان برق مصرفی را در وسیله مورد نظر مورد ارزیابی قرار دهد.

براساس این تعاریف، در یخچال و فریزرها به ازای افزایش یك رتبه در برچسب انرژی حدود 14 درصد صرفه‌جویی در مصرف برق صورت می‌گیرد.

لازم به یادآوری است كه یك كیلووات ساعت معادل روشن بودن یك لامپ 100 وات در مدت زمان 10 ساعت است. میزان برق مصرفی در سرمایش و گرمایش خانوار نیز مورد توجه كارشناسان قرار گرفته است به طوری كه طبق آمارها در حال حاضر 12 میلیون كولر آبی و 5‌/‌3 میلیون كولر گازی در كشور وجود دارد و این وسیله پرمصرف با تقاضای روزافزون مواجه است. توان هر كولر آبی 500 وات و هر كولر گازی 2000 وات است، بنابراین مصرف كولرهای گازی بیش از كولرهای آبی است، نكته‌ای كه همواره مورد تاكید مسوولان امور برق برای رعایت صرفه‌جویی درتابستان امسال قرار گرفت. امروزه به جرات می‌توان گفت، تمامی خانوارهای شهری و روستایی از یخچال استفاده می‌كنند. در خانوارهای شهری استفاده از فریزر نیز رو به گسترش است. به طوری كه هم‌اكنون 18 میلیون یخچال و فریزر و 300 هزار دستگاه به آنها افزوده می‌شود. یخچال ـ فریزرها در طول یك شبانه روز حدود 12 ساعت كار می‌كنند اگر میانگین مصرف برق یخچال ـ فریزرها حدود 2 كیلووات در شبانه‌روز در نظر گرفته شود، هر ساله در كشور حدود 22 میلیارد كیلووات ساعت برق توسط این وسایل مصرف می‌شود.

طبق اظهارات مسوولان امور برق كشور ساعات سراسری اوج مصرف برق در ایران یك ساعت و نیم قبل از اذان مغرب تا 4 ساعت بعد از آن است و در مناطق گرمسیر كشور علاوه بر این ساعات در بعدازظهر بین ساعت 14 تا 16 مصرف برق به بالاترین حد خود می‌رسد و توصیه‌های مكرر كارشناسان انرژی بر این است كه از حداقل وسایل برقی در این مدت استفاده شود.

ماشین لباسشویی نیز یكی از لوازم پرمصرف برق به شمار می‌رود به طوری كه هم‌اكنون 10 میلیون ماشین لباسشویی در كشور وجود دارد. توان الكتریكی این وسیله در حدود 2 كیلووات است. اگر استفاده از ماشین لباسشویی 2 بار در هفته در نظر گرفته شود یك ماشین لباسشویی در سال 200 كیلووات ساعت برق مصرف می‌كند و اگر این مقدار مصرف در تعداد ماشین لباسشویی‌های موجود ضرب شود سالانه حدود 2 میلیارد كیلووات ساعت برق توسط این وسیله مصرف می‌شود.

یكی از توصیه‌های صورت گرفته درباره لوازم صوتی و تصویری از سوی كارشناسان این است كه صرف خاموش بودن دستگاه كفایت نمی‌كند بلكه باید دستگاه مربوطه خاموش و از برق جدا باشد. در غیر این صورت درصدی از برق مصرفی را این لوازم در حالت آماده به كار (Stand by)‌ به خود اختصاص می‌دهند.

كارشناسان بخش انرژی برای كنترل مصرف برق راه‌حل‌هایی را ارائه كرده‌اند كه قابل توجه است.

ـ بهتر است از لامپ‌های كم‌مصرف به جای لامپ‌های رشته‌ای استفاده شود زیرا انرژی مصرفی لامپ كم‌مصرف حدود 20 درصد لامپ رشته‌ای و عمر آن 8 برابر لامپ رشته‌ای است.

ـ هنگام خروج از خانه، سیستم‌های سرمایشی خاموش شود. درجه دمای كولرهای گازی دو تكه (اسپیلت)‌ در فصول گرم روی 26 درجه تنظیم شود.

ـ‌ فعالیت‌های گرمازا مانند شست و شو و اتوكشی در ساعاتی كه دمای هوا كمتر است (اول صبح)‌ انجام شود.

ـ‌ قرار دادن سایه‌بان روی كولر می‌تواند باعث خنك‌تر‌شدن خانه شود.

ـ برای استفاده بهینه از یخچال و فریزر درجه ترموستات آن در دمای 3 تا 5 درجه سانتی‌گراد تنظیم شود. نوار درزگیر در یخچال و فریزر به طور مرتب بازرسی شده و مواد غذایی گرم، درون یخچال و فریزر قرار نگیرد.

با این وصف و توجه به راهكارهای كاهش مصرف انرژی، خانواده‌ها می‌توانند اقتصاد خانواده و انرژی مصرفی را كنترل كنند. با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها نیز این توجه ضروری‌تر به نظر می‌رسد زیرا با افزایش قیمت انرژی ازجمله برق هزینه خانوار افزایش می‌یابد و كنترل مصرف و توجه به هشدارهای كارشناسی می‌تواند از زیان اقتصادی خانواده‌ها جلوگیری كند.