اگر شما دچار علایم سوءهاضمه هستید اما در آزمایشها و آندوسكوپی كه انجام داده اید، هیچگونه مشكلی در معده و اثنی عشر شما دیده نشده است و همه ی ي چیز طبیعی بوده و اثری از زخم یا ریفلاكس وجود ندارد، پزشك برای شما تشخیص سوءهاضمه بدون زخم «Non-Ulcer dyspepsia» را مطرح خواهد كرد.
هیچگونه آزمایش تشخیصی خاصی برای پی بردن به سوءهاضمه بدون زخم وجود ندارد، بنابراین قبل از اینكه این تشخیص برای بیمار مطرح شود باید سایر مریضیهایی كه چنین علایمی را ایجاد می كنند را بررسی و رد نمود.
این مریضیها شامل سنگ كیسه صفرا و سندروم روده تحریك پذیر نیز می باشند كه علایم مشابهی را میتوانند ایجاد نمایند.
سوزش سر معده و درد در قسمت مركزی بالای شكم كه معمولاًً با صرف غذا ارتباط دارد «غذا خوردن میتواند باعث بهتر شدن و یا بدتر شدن آن شود» و گاهی اوقات نیز ممكن است حالت تهوع ایجاد شود.
بعلاوه بسیاری از افراد دچار مشكلی هستند كه اصطلاحاً به آن معده عصبی «Nervous Stomach» گفته می شود.
علایم این افراد در هنگام استرس یا ناراحتی های عصبی، دبتر می شود.
هنوز معلوم نشده است كه چه عللی باعث سوءهاضمه بدون زخم میشود اما احتمالاً علل بسیاری می توانند باعث ایجاد آن شوند.
یك فرضیه این است كه معده این افراد نسبت به تحریكاتی مثل اسید معده و بعضی از غذاها حساس تر میباشد.
فرضیه دیگری وجود دارد كه می گوید عضله دیواره معده «بخصوص در افراد دارای معده عصبی» در مواقعی كه فرد دچار استرس و ناراحتی عصبی است، سفت می شود و باعث میگردد كه علایم مریضی بدتر شود.
از نظر پزشكی، سوءهاضمه بدون زخم هیچگاه یك مشكل جدی و وخیم ایجاد نمی كند، اما میتواند برای بیمار خیلی ناراحت كننده باشد.
اهمیت زیادی دارد كه مطمئن شویم كه علایمی كه بیمار مطرح می كند واقعاً به علت این وضعیت میباشد. این مریضی خیلی به ندرت باعث كاهش وزن میشود، بنابراین اگر شما دچار سوءهاضمه هستید و وزن شما در این مدت كاهش یافته است، پزشك شما باید به دنبال علل جدی تری برای بروز علایم شما باشد.
اگر شما از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی استفاده می كنید، پزشك شما قبل از اینكه تشخیص سوءهاضمه بدون زخم را برایتان مطرح نماید، باید ابتدا وجود زخم معده یا اثنی عشر را در شما بررسی كند.
مهمترین گام در درمان این مریضی، درك صحیح از آن است و اینكه بدانید كه علایم شما به علت مشكل جدی و وخیمی ایجاد نشده اند.
گام بعدی، تلاش برای تغییر و اصلاح جنبه هایی از زندگی تان است كه احتمالاً باعث بدتر شدن علایمتان میشود.
بطور كلی، مهمترین تغییراتی كه شما می توانید توسط آنها در مسیر سالمتری زندگی نمایید عبارتند از: توقف استعمال دخانیات، كم كردن وزن در صورت داشتن اضافه وزن و پیروی از یك رژیم غذایی سالم و مناسب.
شایعترین عللی كه باعث بدتر شدن سوءهاضمه در این موارد میشوند عبارتند از: خوردن غذا های پرچرب و سرخ كرده، غذا های تند و ادویه دار، بعضی سبزیجات و صیفی جات مثل پیاز و گوجه فرنگی و گاهی اوقات كافئین به صورت قهوه، چای و نوشابنه های كولادار.
اگر شما متوجه شدید كه مصرف هر یك از این مواد غذایی باعث بدتر شدن وضعیتتان می شود، از مصرف آن پرهیز نمایید.
همچنین مقدار غذا های پرفیبر خود را افزایش دهید.
این كار نه تنها باعث می شود كه علایم سوءهاضمه بدون زخم شما بهبود یابد بلكه شما را در مقابل بسیاری از مریضیها مثل بیماریهای قلبی، فشارخون بالا و سرطان روده محافظت می كند.
میوه ها، سبزیجات و نان سبوس دار حاوی مقادیر زیادی فیبر می باشند.
برای درمان سوءهاضمه بدون زخم، داروی خاصی وجود ندارد. بعضی از داروها موثر می باشند، اما معمولاًً آنها را بعد از اینكه درمانهای غیردارویی را بكار بردند و علایم آنها هنوز غیرقابل تحمل بود، تجویز می كنند.
برخلاف مریضیهایی كه با اسید معده در ارتباط هستند «مثل زخم معده و اثنی عشر و ریفلاكس»، سوءهاضمه بدون زخم كه معمولاًً به درمان با داروهای ضداسید جوابی نمیدهد.
داروهایی كه در این مریضی بیشتر موثر هستند معمولاًً داروهایی هستندكه باعث افزایش سرعت تخلیه شدن معده میشوند.
نمونه ای از این داروهای پروكینتیك كه بیشتر تجویز میشوند عبارتند از:
متوكلوپروماید و سیزاپراید. این داروها نیم ساعت قبل از غذا مصرف میشوند تا به تنظیم صحیح عضلات معده كمك نمایند و از سفت شدن عضلات دیواره معده پیشگیری نموده و علایم مریضی را كاهش دهند.
درمان با این داروها اغلب چند ماه طول می كشد، بنابراین باید از عوارض جانبی این داروها اطلاعاتی داشته باشید.
از آنجایی كه این داروها برای یك اثر حركت دهندگی نه تنها بر روی معده، بلكه بر روی روده ها نیز می باشند، گاهی اوقات باعث بروز دردهای انقباضی در قسمت تحتانی شكم و نیز ایجاد اسهال میشوند.
بطور كلی این داروها بی خطر می باشند اما ممكن است عوارض جانبی شدیدتری نیز بروز كند.
داروی متوكلوپروماید را معمولاًً برای خانمهای جوان و كودكان تجویز نمی كنند زیرا این دارو می تواند باعث اسپاسم یا گرفتگی عضلات صورت و گردن شود كه به این وضعیت اصطلاحاً واكنش دیستونیك «Dystonic» گفته میشود.
«این عارضه در مردان و خانمهای مسن كمتر دیده میشود».
پایگاه فرهنگی هنری تکناز