علت سرفه های شبانه کودکان

بروز سرفه‌ شبانه کودک یکی از علائم شایع در این دوران است که باعث ایجاد دغدغه خاطر در والدین و ایجاد نگرانی در آن‌ها می‌شود. لذا در این مقاله قصد داریم به بررسی علل ایجاد سرفه های شبانه در کودکان و ارائه راهکار‌های موثر و بی‌خطر در این رابطه بپردازیم.

به طور کلی کودکان معمولاً در طول روز دچار سرفه می‌شوند ولی در صورتی که در طول شب، در زمان خواب سرفه همراه با تب در کودکان بروز نماید و بیش از ۵ تا ۷ روز ادامه یابد مراجعه به متخصص اطفال به منظور تشخیص علت این عارضه الزامی است.

نکته مهم: در نظر داشته باشید که عوامل محیطی نظیر کشیدن سیگار در محیط منزل و استفاده مکرر از مواد شیمیایی در شستشو و تمیزکاری می‌تواند باعث ایجاد حساسیت در کودک و سرفه های مکرر در او شود.

در نگاه کلی باید گفت که سرفه یک نوع پاسخ فیزیولوژیک و خارج از اراده بدن همراه با بازدم های شدید است که به منظور پاکسازی مسیر تنفسی از ذرات هوایی، آلودگی، مواد شیمیایی، مخاط و گرد و خاک انجام می‌شود. به طور معمول یک کودک سالم که سابقه عفونت‌های حاد تنفسی نداشته باشد.

به طور میانگین ۳۴ بار در طول روز ممکن است سرفه کند و علت بروز این سرفه‌ ها تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. بر این اساس در این مقاله به بررسی علل مختلف سرفه شبانه در کودکان و روند موثر درمان آن‌ها خواهیم پرداخت.

سرفه به طور معمول یک نوع علامت دفاعی است که دستگاه تنفسی کودک تلاش دارد خود را از یک عامل تحریک کننده و آزار دهنده خلاص نماید. سرفه ‌های شبانه در کودک به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که دلایل شایع سرفه شبانه کودک عبارت است از:

 

۱. بروز عفونت: بیماری‌های شایع و واگیردار نظیر آنفولانزا، سرماخوردگی و کروپ از جمله عوامل ایجاد کننده سرفه طولانی مدت در کودکان به شمار می‌رود. در سرماخوردگی نوع سرفه‌های کودک خفیف تا متوسط بوده و در آنفولانزا به طور معمول سرفه شبانه کودک با شدت و خشکی همراه بوده و در بیماری کروپ سرفه‌های شبانه همراه با سروصدای آزاردهنده و زیاد همراه است. در صورت بروز این نوع عفونت‌ها مراجعه به متخصص اطفال به منظور تجویز موثر دارو الزامی است.

۲. رفلاکس اسید: اگر سرفه‌ شبانه کودک همراه با علائمی نظیر استفراغ مکرر، تف نمودن، ایجاد طعم ناخوشایند در دهان و احساسی نظیر سوزش شدید در قفسه سینه همراه باشد، کودک دچار رفلاکس اسیدی شده و علاوه بر مراجعه به پزشک متخصص به منظور درمان موثر کودک از مصرف غذاهای محرک در رژیم غذایی او نظیر شکلات، غذای تند، غذاهای سرخ شده، کافئین، غذای چرب و نوشیدنی‌های فرآوری شده و گازدار باید حتماً خودداری نمود.

۳. آسم: در صورتی که سرفه‌ شبانه کودک با خس خس سینه و بدتر شدن در طول شب همراه باشد. ممکن است کودک دچار بیماری آسم شده و حتما باید به منظور درمان دقیق به پزشک متخصص مراجعه نموده و همچنین از قرار گرفتن کودک خود در معرض هوای آلوده، دود غلیظ و بوهای تند نظیر عطر خودداری نمایید.

۴. آلرژی یا سینوزیت: این نوع بیماری منجر به سرفه طولانی مدت، احساس خارش و ناراحتی در گلو همراه با درد، آبریزش چشم، آبریزش بینی و بروز بثورات پوستی مشاهده می‌شود. در این صورت مراجعه به پزشک متخصص به منظور درمان دقیق آلرژی و مراقبت از کودک در برابر قرار گرفتن او در مقابل عوامل ایجاد کننده آلرژن ها نظیر غذا، گرد و غبار، گرده گل‌ها، حیوانات خانگی ضروری است.

۵. سیاه سرفه: این بیماری با علائمی نظیر سرفه‌ های قطاری، احتناق بینی و عطسه در طول شبانه روز همراه بوده و مسری است. این نوع بیماری با واکسیناسیون به موقع کودک قابل پیشگیری است.

۶. سرفه در اثر بیماری خروسک: این نوع سرفه به صورت ناگهانی در زمان خواب کودک و به صورت سرفه شبانه در کودک شروع می‌شود و از صدای خشن و پر سروصدا برخوردار است.

7. دلایل دیگر سرفه‌ شبانه در کودکان: علاوه بر موارد گفته شده گاهی اوقات سرفه‌های شبانه در کودکان به علت عواملی نظیر استنشاق یک جسم خارجی، حساسیت به نوعی غذا، قرار گرفتم در مقابل عوامل محرک نظیر آلودگی هوا، دود سیگار، گرد و غبار و دود شومینه ایجاد می‌شود.

آیا سرفه ‌های شبانه کودک در خواب خطرناک است؟

به طور کلی در صورت مشاهده ادامه یافتن سرفه‌های مکرر شبانه بیش از ۵ تا ۷ روز در کنار مشاهده علائم گفته شده در بالا در حال جسمی کودک مراجعه به پزشک متخصص اطفال به منظور معاینه سریع و درمان بموقع ضروری بوده چراکه هر نوع حساسیت یا بیماری با دقت والدین و تشخیص به موقع در کودکان قابلرفع است. همچنین تشخیص زود هنگام از بروز صدمات جدی به دستگاه تنفسی و سلامت کودک جلوگیری خواهد نمود. لذا در صورت بروز مکرر سرفه‌های کودک در خواب باید این مسئله را جدی تلقی نموده و سریعاً به متخصص مراجعه نمود.

علاوه بر موارد گفته شده در صورت دیدن علائم زیر والدین باید دقت بیشتری در مراقبت از کودک نمایند. این علائم عبارت است از:

۱. سرفه عمیق کودک در هنگام خواب از ناحیه سطح قفسه سینه که احتمالاً بر اثر وجود مخاط در دستگاه تنفسی کودک ایجاد می‌شود.

۲. سرفه‌های شدید کودک در هنگام خواب از قسمت بالایی گلو که ممکن است در اثر بروز عفونت و تورم در ناحیه حنجره ایجاد شود.

۳. سرفه خفیف شبانه همراه با فین فین که ممکن است در اثر آبریزش از بینی در کودک ایجاد شود.

درمان سرفه ‌های شبانه کودک

برخی از درمان‌های بی‌خطر و موثر در درمان سرفه شبانه کودک که در کنار درمان‌های دارویی تجویز شده بسیار مفید واقع می‌شود عبارت است از:

۱. استفاده از مایعات گرم: مانند آب گرم همراه با آب لیمو تازه،انواع سوپ، آب گوشت

۲. دستگاه بخور ساز: استفاده از دستگاه بخور ساز با ایجاد رطوبت در هوای منزل و کاهش هوای خشک می‌تواند از تشدید سرفه کودک جلوگیری نموده و خواب راحتی را برای او فراهم کند.

۳. بخور آب گرم یا حمام گرم: استفاده از بخور آب گرم یا حمام گرم باعث نرم شدن مخاط کودک و کاهش التهاب گلوی کودک ناشی از خشکی هوا شده و در تنفس بهتر او کمک شایانی است.

۴. خوراکی‌های سرد: در برخی موارد با توجه به تجویز پزشک مصرف بستنی باعث بهبود گلوی کودک می‌شود.

۵. محلول سالین: این محلول در صورت تجویز پزشک باعث نرم شدن مخاط بینی کودک و راحتی تنفس در او می‌شود.

۶. استفاده از اسانس و روغن گیاهی: به طور کلی روغن‌های گیاهی و اسانس‌های تجویز شده توسط پزشک با مالش در زیر گلو کودک یا مصرف خوراکی باعث آرام شدن گلوی کودک و راحتی خواب او می‌شود.

۷. پیشگیری: به طور کلی کودکان به دلیل برخورداری از بدن حساس و ضعیف نسبت به انواع شوینده، دود سیگار، گرده گل، گرد و غبار حساس بوده لذا فراهم نمودن محیط سالم به منظور تنفس راحت کودک یکی از راهکارهای بی‌خطر و بسیار موثر در کنترل سرفه‌ شبانه کودک در اثر آلرژی می‌باشد.

 

دارو و دمنوش‌های مناسب سرفه ‌های شبانه کودکان

به طور کلی استفاده از داروهای شیمیایی و دمنوشهای گیاهی به دلیل ندانستن دز صحیح مصرفی توسط والدین برای کودکان زیر ۵ سال بدون تجویز دقیق متخصص اطفال کاملاً ممنوع است. لذا استفاده از هر گونه دارو و دمنوش موجود در مقالات اینترنتی بدون تشخیص و تجویز دقیق پزشک برای کودکان زیر ۵ سال ممکن است مشکل آفرین باشد. بنابراین بهترین راهکار مراجعه به پزشک و استفاده از راهنمایی‌های دقیق او به منظور بهبود سریع کودک از سرفه ‌های شبانه است.

نکته مهم: از مصرف عسل به عنوان راهکار درمانی در کودکان زیر ۵ سال اکیدا خودداری نمایید چراکه دستگاه تنفسی کودکان به مواد موجود در عسل حساسیت نشان می‌دهد.

جمع بندی

سرفه در خواب کودکان و یا نوزادان از جمله شایع ترین نشانه‌های بیماری در دوران طفولیت محسوب می‌شود. به طور کلی سرفه معمولاً نشانه‌ای از بروز ناراحتی در مجاری تنفسی کودک به علت بیماری‌های مختلف یا حساسیت به غذا، گرد و غبار، مواد شوینده، گرده گل و آلرژی است. در واقع سرفه یکی از مهم‌ترین راهکارهای دفاعی کودک در برابر خلاص شدن مجاری تنفسی او از موارد مزاحم است. لذا مراجعه به پزشک به منظور آگاهی دقیق از علت سرفه در کودکان در کنار مصرف مایعات، غذاهای گرم و دوری کودکان از محرک‌های مضر دستگاه تنفسی از بهترین راه‌کارها به منظور کنترل بروز سرفه‌ شبانه کودک است.

سوالات متداول

۱.علت سرفه شبانه در کودکان چیست ؟

به طور کلی علت‌های زیادی در بروز سرفه ‌های شبانه در کودک دخیل هستند. که از جمله موارد عمومی می‌توان به بیماری‌های واگیردار آنفولانزا و سرماخوردگی، آسم تا حساسیت کودک به مواد شوینده، دود سیگار و آلرژی اشاره نمود.

۲.به منظور درمان سرفه شبانه کودک درمان خانگی مناسب است مراجعه به پزشک اطفال؟

به طور معمول کودکان زیر ۵ سال از بدن ضعیف‌ و حساسی نسیت به بزرگسالان برخوردار بوده لذا مراجعه به پزشک و عمل به دستورات او به منظور تشخیص صحیح و سریع علت بروز سرفه شبانه در کودک بهترین راهکار برای کنترل آن است.

۳.بهترین دارو برای سرفه ‌های خشک شبانه کودکان کدام است؟

بهتر دارو فقط توسط متخصص اطفال پس از معاینه شرایط جسمی کودک به طور کامل تجویز می‌شود و تجویز هر نوع دارویی در مقاله های اینترنتی کاملاً ممنوع بوده و قابل اعتماد نیست. لذا از مصرف خودسرانه دارو برای کودک خود به ویژه کودکان زیر دو سال اکیدا خودداری نمایید.

۴. چه مواد غذایی برای تسکین سرفه شبانه در کودکان مفید است؟

به طور کلی نوشیدن آب و مایعات زیاد، خوردن مایعات گرم، مصرف سنجد و خوردن میوه آناناس در روند بهبود درمان سرفه ‌های شبانه کودک بسیار موثر است.

نکته مهم: از مصرف عسل در کودکان زیر ۵ سال به منظور راهکار درمانی اکیدا خودداری نمایید.