سال هاست که دو چشم به کمک چشمان کسانی می آیند که درست نمی بینند اما استفاده از این وسیله نجات بخش برای بسیاری دلچسب نیست.
این شد که دانشمندان آن را نا مرئی کرده و به صورن لایه ای نازک و شفاف بر داخل چشم کردند.مقاله حاضربررسی کلی بر روی این عینک ها ی نامرئی دارد
با استفاده از عینك و لنز می توان از عوارض بیماریهای چشمی مختلفی رهایی یافت كه از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
به طبیعی بودن چشم اطلاق می شود هرگاه عضله مژگانی كاملاً شل باشد تمام اشیای دور با تمركز واضح بر روی شبكیه می افتد،
بدان علت است كه طول كره چشم خیلی كوتاهتر از ارتفاع آن است در این وضعیت پرتوهای نور به اندازه كافی نمی شكند و در پشت شبكیه متمركز می شود این حالت را با عدسی محدب تصحیح می كنند،
به علت زیادی طول قدامی خلفی چشم است در این وضعیت میزان شكست پرتوها هنگام شل شدن عدسی بیش از حد است و تصویر اشیایی دور در جلوی شبكیه متمركز می شود این حالت را با عدسی مقعر تصحیح می كند زیرا عدسی مقعر با واگرا ساختن پرتوهای ورودی نور باعث كاهش شكست آنها می شود،
بر اثر تفاوت قابل توجه انحنا در صفحات مختلف گذرانده از چشم ایجاد می گردد مثلاً انحنای چشم در صفحه عمودی ممكن است بسیار كمتر از انحنای چشم در صفحه افقی باشد درنتیجه پرتوهای نور كه با جهات مختلف وارد چشم می گردد در نقاطی متفاوت وارد چشم می شود در نقاطی متفاوت متمركز می شود تصحیح این حالت به عدسی استوانه ای نیاز دارد،
بر اثر ایجاد كدورت در قسمتی از عدسی به وجود می آید در حال حاضر درمان انتخابی آن برداشتن عدسی و جایگزینی آن با عدسی پیوندی مصنوعی است و
✅ مطالب مشابه: لنزهای عجیب اما زیبا برای چشمان شما!
وضعیتی است كه بر اثر بدشكل ساخته شدن قرنیه یا برآمدگی بارز در یك طرف ایجاد می شود اگر برآمدگی آن خیلی زیاد باشد مشكل شدید شكست را با هیچ عدسی شیشه ای واحدی نمی توان تصحیح كرد بهترین چاره آن عدسی تماسی است كه به سطح قرنیه می چسبد و با ورقه ای از مایع اشك در جای خود می ماند این عدسی مسطح تر است و بدین وسیله برآمدگی قرنیه را جبران می كند به طوری كه سطح قدامی عدسی تماسی؛ سطحی بسیار یكنواخت تر و موثرتر را برای شكست پدید می آورد.
لنز مزایای بهتری نسبت به عینك دارد:
1) تصحیح آستیگماتیسمهای نامنظم،
2) فراهم كردن میدان بینایی طبیعی،
3) عدم وجود انحرافات كروی و رنگی،
4) كاهش بزرگ نمایی،
5) كاهش آنیزومتروپیا (تفاوت در مقدار نمره عینك دو چشم) و آنیزوكوفیا (تفاوت در اندازه تصاویر در دو چشم)،
6) كاهش تلاش تطابقی و تقاربی برای افراد دوربین،
7) باران و مه گرفتگی،
8) زیبایی،
9) عدم ایجاد اسكوتوم حلقوی كه در نمرات دوربینی زیاد پیش می آید به خصوص در افرادی كه عمل جراحی آب مروارید انجام داده و فعلاً از عینك استفاده می نمایند این اسكوتوم مشاهده می شود و
10) عدم ایجاد آستیماتیسگ مایل (چون كه لنز با چشم حركت می كند).
1) بهبود بینایی جایی كه از عینك نتوان بهره برد مثل آستیگماتیسمهای زیاد؛ قوز قرنیه، آنیزوكونیا؛ آنیزومتروپی و غیره …،
2) عدم تحمل عینك در افراد دوربین و نزدیك بین با نمره زیاد،
3) زیبایی لنز (رنگهای متنوع)،
4) كاربردهای تشخیصی: برای معاینه شبكیه؛ معاینه زاویه اتاق قدامی و …،
5) كاربردهای حفاظتی: سوختگیهای شیمیایی؛ به خصوص گاز خردل؛ كراتیتهای ناشی از اشعه ماورای بنفش؛ نداشتن عنبیه؛ آلبینیسم؛ جلوگیری از اثرات بخار در بعضی مشاغل،
6) كاربرد درمانی در افراد مبتلا به low vision،
كاربرد عدسی تماسی تا حدودی می تواند مانع از افزایش نزدیك بینی گردد،
8) استفاده از لنز در ورزشكاران و
9) كاربردهایی برای رهایش دارو.
اولین كاربرد لنزهای درون چشمی برای بیماری “Cataract” (آب مروارید) در قرن پنجم میلادی قبل از میلاد بود كه توسط جراح هندی به نام “Susruta Circa” توصیف شد كه شیشه ای با یك ابزار تیزی به درون چشم هل داده می شود این عمل خواباندن (coaching) نامیده می گردد كه شیشه كدر كه بیمار شكل و رنگ آنرا در چشمش در حین عمل می توانست ببیند وارد چشم او می گردید.
در سال 1508 میلادی لئوناردو داوینچی چند شكل از لنزها را ترسیم و توصیف كرد و در سالهای 1583 “Georg Bartisch” مباحث تازه ای را گشود كه طرز قرارگیری لنز را با سوزن هایی با روش پیچشی انجام و بیان كرد اداره تحقیقات اسپانیا در همین سالها (1591-1634) جایگزینی لنزها را همراه با ایمپلنت كه به احتمال زیاد در چشم مدت زیادی می ماند را پیشنهاد دادند كه توسط دانشمندی به نام “Benito Dzadevaldes” بیان شد و مورد تحقیق وی قرار گرفت.
در سال 1632 “رنه دكارت” فرانسوی لنزهای تماسی قرنیه ای را پیشنهاد نمود و در سال 1827 یك اخترشناس انگلیسی به نام “جان هرشل” پیشنهاد سایش یك لنز تماسی را كه به شكل سطح چشم درمی آید را داد در دهه اول 1900 لنزهای شیشه ای گرد ساخته شد.
در سال 1929 “Joseph Dallas” فیزیكدان مجارستانی روشهای گرفتن قالب از چشم زنده را كامل نمود و با این توصیف كه لنزهایی می توانند ساخته شود تا به طور بسته به ویژه با sclera شكل بگیرد.
در سال 1936 William Feinbloom چشم پزشك آمریكایی اولین لنزهای تماسی پلاستیكی را ساخت در سال 1939 استفاده از آن در آمریكا شروع شد و در سال 1945 AOA (سازمان چشم پزشكی آمریكا) به طور رسمی پیشرفت و رشد در زمینه لنزهای تماسی را به عنوان یك بخش از حوزه چشم پزشكی به رسمیت شناخت.
در سال 1949 اولین ایمپلنت موفقیت آمیز درون چشمی با لنزها انجام شد.
در سال 1950 دكتر “George Butterfield” (چشم پزشك) یك لنز قرنیه ای تماسی را طراحی كردند.
در سال 1960 “Drahoslav Lim,Otto Wichterle” لنزهای تماسی نرم و قابل جذب آب از جنس پلاستیك را مورد آزمایش قرار دادند.
در سال 1971: لنز نرم برای تجارت در آمریكا مورداستفاده قرار گرفت.
✅ مطالب مشابه: با این لنز در تاریکی همه اشیاء را ببینید! + (عکس)
در سال 1978: اولین لنزهای تماسی (هلالی) toric در امریكا به بازار عرضه شد.
در سال 1979: اولین لنزهای تماسی RGP از جنس كوپلیمر PMMA و سلیكون برای پخش به بازار عرضه شد كه این لنزهای آكریلات سلیكونی هنوز مورد استفاده است
در سال 1980: لنزهای تماسی روزانه مختصر رنگی به بازار آمد.
در سال 1981: لنزهای تماسی ممتد (extended) ارایه شد.
در سال 1982: اولین لنزهای تماسی روزانه دو كانونی به بازار آمد.
در سال 1983: اولین لنزهای تماسی RGP مختصر رنگی عرضه شد.
ر سال 1987: لنزهای تماسی نرم یك بار مصرف به بازار آمد و نیز یك لنز نرم غیروابسته به رنگ چشم عرضه شد و همچنین در همین سال اولین لنزهای تماسی چندگانه (هدف) ساخته شد و همچنین یك فرمول جدید از ماده آكریلات
– فلوئور و سلیكون برای لنزهای RGP به بازار عرضه شد.
در سال 1992: لنزهای تماسی مختصر رنگی یك بار مصرف به بازار آمد.
در سال 1995: لنزهای مصرفی (یك بار مصرف) روزانه و همچنین لنزهای RGP با محتوای سلیكون كم و آكریلاتهای فلوئوروسلیكون (fluorosilicone) با DK بالا به بازار عرضه شد.
در سال 1996: اولین لنزهای مصرفی جاذب UV در آمریكا مرسوم شد.
در سالهای اخیر هم بیشتر مطالعات روی لنزهای تماسی از جنس پلیمر با تركیبات مختلف شیمیایی برای بدست آوردن نتایج مطلوبتر و زیست سازگاری بهتر با چشم و قابلیتهای DK بالا (قدرت نفوذ اكسیژن)؛ جذب آب؛ خواص
مكانیكی؛ اپیتیك و … است.
براساس آمار و ارقام در دهه 90 حدود 30 میلیون آمریكایی از لنزهای تماسی بهره بردند كه حدود 80 درصد این لنزها از نوع لنزهای نرم هیدروژلی بود.
دو نوع لنز در ساختمان چشم گذارده می شود كه كاربردهای ویژه خود را دارد:
1 لنزهای تماسی (contact lenses) و
2 لنزهای درون چشمی (intraocular lenses)
لنزهای بالا چون با بافت بسیار حساسی در تماس است باید خصوصیات ایده آلی را داشته باشد.
لنزهای چشمی بایستی از نظر شیمیایی خنثی باشد و واكنشهایی مانند التهاب؛ عفونت؛ و پاسخ ایمنی ایجاد نكند؛ سرطان زا نبوده و در محیط بدن دچار تجزیه نشود.
بایستی تمام خواص اپتیك عدسی طبیعی در لنزهای درون چشمی را داشته باشد كاملاً شفاف بوده و تفكیك اپتیك بالایی داشته و قادر باشد امواج فوق بنفش را جذب كند در صورتی كه بتواند فواصل مختلف را فوكوس كند بسیار ایده آل است.
✅ مطالب مشابه : اختراع جدید : با چشمانتان عکس بگیرید !+ عکس
درمقابل فشارهای مكانیكی هنگام ساختن لنز مقاوم باشد و نیز قابلیت انعطاف آن به گونه ای باشد كه هنگام قرار دادن در چشم آسیبی نبیند.
علاوه بر مشخصات مشترك فوق آنچه لنزهای قابل انعطاف را از لنزهای غیرقابل انعطاف متمایز می سازد تنها توانایی تا شدن و تغییرشكل نیست بلكه بایستی سریع شكل و ابعاد آنها به حالت اولیه برگردد خصوصیات فوق وابسته به تركیب ماده سازنده این لنزها است كه در انواع مختلف لنزها شرح داده می شود.
به طوركلی لنزهای تماسی براساس ویژگیهای فیزیكی و شیمیایی به سه دسته طبقه بندی می شود:
الف) لنزهای نرم
ب ) لنزهای سخت
ج ) لنزهای RGP
كه مختصراً توضیحاتی در هر سه مورد خواهیم داد.
لنزهای تماسی نرم هیدروفیلیك یا آبدوست و محدوده محتوای آب در آنها بین 38 تا 75 درصد و بالاتر است و باعث افزایش انتقال اكسیژن می گردد.
اما پایداری و دوام لنز كاهش می یابد (با محتوای آب). حدود 80 درصد از لنزهای تماسی مصرفی بازار از این نوع و از جنس پلاستیك نرم؛ منعطف؛ به نام PMMA است ساخته می گردد. این لنزهای نرم الاستیسیته و انعطاف پذیری شان منوط به توانایی جذب آبشان است.
HEMA با اتیلن گلیكول دی متاكریلات لینك می گردد به علاوه با pvp (پلی N- وینیل پیرولیدون) تا محتوای آب لنز به 60 درصد برسد لنزهای از جنس HEMA پایدار؛ شفاف؛ غیرسمی؛ غیرآلرژیك؛ و از لحاظ نوری مطلوب است مواردی باید دقت گردد:
1 لنزهای تماسی نرم باید در زمان گذاردن درون چشم با قرنیه به طور خوبی fit گردد لنزهای تماسی كه شیب دار است و خوب با سطح قرنیه fit نشده است موجب عوارضی مانند ادم قرنیه و كاهش گردش جریان اشك می گردد.
لنزهایی كه حركتی هموار و صاف روی قرنیه به اندازه كافی ندارد موجب عوارض و مشكلاتی می گردد بنابراین fiting مناسب مهم است.
1 وجود اشك كافی در زمان گذاردن لنز تماسی،
2 سایر لنز باید به اندازه مناسب باشد لبه و انحنای پری فرال روی بافت ملتحمه و قرنیه باید موردبررسی باشد،
3 عامل جریان حركت و مركزیت: فقدان حركت لنز را روی چشم به علت اینكه لبه ها و انحنای پری فرال مركز لنز نمی تواند قرنیه را لمس بنماید، وجود دارد،
4 به عكس بالا حركت بیش از حد لنز هم قرنیه را خراش می دهد و هم پلك را آسیب می رساند و
5 یك لنز تماسی باید خوب پرداخته گردد.
قدرت لنز برابر است با اختلاف منحنی سطح جلویی لنز و سطح عقبی لنز.
كه این در طراحی یك لنز باید مدنظر باشد. یك لنز تماسی تراش داده شده شكمی اپتیك بهتری نسبت به لنزهای تماسی نرم با روش تولید spin-cast (ریخته گری دورانی) دارد. (به علت داشتن سطوح مناسبتر).
1 لنزهای نرم روزانه (daily wear): فقط در ساعات بیداری شخص مورداستفاده است.
2 لنزهای دائمی (extended wear): 24 ساعت در چشم قرار دارد و می تواند به مدت 30 روز هم در چشم بماند.
نیاز به نگهداری ندارد و به صورت پاره وقت در چشم قرار می گیرد و پس از بیرون آوردن از چشم باید دور انداخته گردد.
وجود رنگ باعث می شود كه رویت آن در هنگام گذاردن و خارج نمودن ساده تر باشد بیشتر كاربرد این لنزها جنبه زیبایی داشته و برای تغییررنگ عنبیه چشم از آن بهره می برند.
Etafilcon A: (HEMA با سدیم متاكریلات و 2 اتیل هیدروكسی متیل 13 پروپان دی ال تری متاكریلات)
Vifilcon A: (پلیمر متاكریلات اسید با اتیلن گلیكول دی متاكریلات و HEMA و N- وینیل پیرولیدن)
Tefilcon: (HEMA پلیمریزه شده و با اتیلن گلیكول دی متاكریلات Cross link شده)
لیزوزیم یك پروتئین مهم در اشك، دارای چسبندگی قوی و با لنزها در تماس است با تكنیكهای ردیابی رادیویی؛ اسپكتروسكوپی فوتوالكترونی اشعه ایكس؛ و میكروسكوپهای لیزری و غیره قابل مشاهده است.
اتصال لیزوزیم با لنزهای تماسی یونی با محتوای آب بالا مانند Etafilcon A؛ Viflcon A نشان داد كه درجه نفود لیزوزیم در لنز Etafilcon A بیشتر از دومی است اما با اتصال لیزوزیم با لنز اولی یك فرایند جذب سطحی روی داد.
1 طراحی موادی با محتوای بالای آب كه اكسیژن موردنیاز قرنیه را عبور دهد و
2 توسعه هیدروژلهایی با قابلیت عبور اكسیژن بالا با هیدروژلهای پایه سلیكونی.
1 قابلیت نفوذ بالای اكسیژن،
2 انعطاف پذیری بالا و سختی كم و
3 قابلیت خیس شوندگی كم.
(PDMS) پلی دی متیل سیلوكسان به علت مدول الاستیسیته پایین، شفافیت نوری و قابلیت نفوذ بالای اكسیژن كه 50 برابر بیشتر از هیدروژلهای برپایه پلی HEMA و 15 برابر بیشتر از هیدروژلهای با محتوای آب بالا به عنوان ماده پایه این نوع لنزها است.
اما ایرادی كه PDMS دارد یكی هیدروفوبیك بودن آن و غیرقابل حل بودن در مونومرهای هیدروفیلیكی است.
لنزهای تماسی extended برمبنای پلی متیل سیلوكسان با عامل متاكریلاتی است البته امروزه هیدروژلهای با قابلیت نفوذ بالای اكسیژن برپایه CF2)H] مورد بررسی قرار دارد فلوئورینات موجود در پلیمر بالا و در زنجیره سیلوكسانی وقتی با مونومرهای هیدروفیلیكی همانند DMA كوپلیمره گردد باعث شفافیت؛ افزایش قابلیت خیس شوندگی؛ و افزایش نفوذپذیری اكسیژن می شود.
1 این لنزها می تواند با رنگ fluorescein بدون ایجاد لكه استفاده گردد،
2 از لحاظ اپتیكی بسیار مناسب است،
3 برای رهایش مواد دارویی مناسب است،
گروه I: مواد لنزی غیریونی با محتوای آب كم
گروه II: مواد لنزی غیریونی با محتوای آب بالا
گروه III: مواد لنزی یونی با محتوای آب كم
گروه IV: مواد لنزی یونی با محتوای آب بالا
4 با روش استریلیزاسیون خشك یا مرطوب استریلیزه می گردد و
5 زمانی كه مقدار آب آن كمتر از 5/0% برسد منحنی پایه لنز با خیس شوندگی تغییر نمی كند.
1 ممكن است كم شدن چرخش در هنگامی كه قطر به 11 میلی متر می رسد وجود داشته باشد،
2 سطح هیدروفوبیك آنها مشكل زا است و
3 رسوبات موجود در روی لنزهای سلیكونی می تواند بینایی را كاهش دهد و باعث آسیب چشم و لنز شود.
O2 و CO2 به راحتی از لنز لاستیكی سلیكونی عبور می نمایند اما مایعات نمی تواند جدول (3) مقدار عبوردهی گازهای بالا را نشان می دهد.
لنزهای در حال تحقیق امروزی از نوع flour polymer انعطاف پذیر است.
این نوع لنزها (FFP) كوپلیمری از فلوئورو (باعث افزایش قابلیت نفوذ اكسیژن می گردد) و وینیل پیرولیدون (كه قابلیت خیس شوندگی یا نم پذیری دارد) و متاكریلات (سختی را زیاد می كند) ساخته شده كه غیرهیدراته و انعطاف پذیر است اما هنوز تحت بررسی قرار دارد و به بازار نیامده است.
این لنزها نسبت به دیگر لنزها قابلیت انعطاف پذیری كمتری دارد اما بهترین دید بینایی را نسبت به سایر لنزها دارد. راحتی كمتری نسبت به لنزهای نرم اما دوام بیشتری نسبت به آنها دارد لنزهایی كه كوچكتر و نازكتر ساخته می شود، بهتر است.
در ابتدا از جنس ماده PMMA (پلی متیل متاكریلات) ساخته شد كه یك بیوماتریال اپتیك عالی به حساب می آید اما دارای قابلیت كم نفوذ اكسیژن است.
اما از كوپلیمرهای متیل متاكریلات با متاكریلاتهای siloxanyl alkyl استفاده شد تا نقص بالا را جبران نماید البته از ماده فلوئورین هم امروزه استفاده می شود كه در حال تحقیق و مطالعه است.
پیش ماده فلوئورو آلكیل متیل متاكریلات دارای قابلیت نفوذ اكسیژن بالا و خصوصیات بهتر سطحی نسبت به لنزهای سخت محتوی غیرفلوئورین است.
لنزهای تماسی سخت از جنس PMMA هیدروفوبیك و دارای زاویه تماس 60-75 درجه است و به علت این زاویه تماس بالا خیس شوندگی سطح مشكل ایجاد می كند به دلیل هیدروفوب بودن میكروارگانیسمها و سلولهای التهابی به سطح آن می چسبد.
ساختار شیمیایی ماده پایه لنزهای سخت تماسی (PMMA)
-CH2-CCH3(COOCH3)-[-CH2-CCH3(COOCH3)-]-CH2-CCH3 (COOCH3)-
C6H6+C3H6=C(CH3)2O=C(CH3)2OHCN+HCN=C(CH3)2CONH2-H2SO4=
C CH3 CH2 COOCH3= -[CH2-CCH3(COOCH3)-]
از مشخصات دیگر این نوع لنز (PMMA)؛ ضریب انكساری 49/1 است .
این نوع لنزها برای بهبود دید چشم و همچنین دارای كیفیت بافتی و فیزیكی بهتری نسبت به PMMA است.
موارد مورداستفاد متداول شامل سلولز استات بوتیرات (CAB)، سلیكون، اكریلات، سلیكون لاستیكی، استیرن، فلوئور و پلیمرها است.
اگرچه این لنزها قابلیت نفوذ اكسیژن كمتری نسبت به كوپلیمر سیلوكسانیل آلیل متاكریلات دارد اما مقاومت به خراشیدن كمتری دارد و با تغییرات رطوبت منحرف و تاب برنمی دارد.
درمقابل لنزهای تماسی سخت این لنزها دارای كشش سطحی كمتر از 38% و زاویه خیس شوندگی 5/18 درجه است كه اجازه نم پذیری بهتر؛ و انعطاف پذیری بیشتر را می دهد. راحتی این لنزها بین دو لنز نرم و سخت است.
1 ایجاد عفونت كمتر،
2 دید بینایی بهتر،
3 تجمع رسوب كمتر،
4 حمل آسانتر و
5 قابلیت عبوردهی خوب اكسیژن.
لنزهای RGP فاصله بیشتری را نسبت با بقیه لنزها با قرنیه چشم دارد و كمترین حساسیت را نسبت به قرار گرفتن مواد خارجی در زیر لنز خواهد داشت.
آسایش و ناراحت ننمودن لنز از مهم ترین ویژگی های یك لنز خوب است. سطوح لنز باید خیس باشد (نمناكی یا خیسی؛ wetness؛ به وسیله زاویه نمناكی با ریختن یك قطره آب روی ماده محاسبه می شود) زاویه هرچه بزرگتر باشد ماده آب دوست تر خواهد بود مواد آب گریز زاویه نمناكی كوچكتری دارد كه اغلب لنزهای مصرفی را از این نوع می سازد.
علاوه بر این لنز باید قابلیت جذب آب را داشته باشد چون اگر لنز دهیدراته گردد باعث شكننده شدن؛ چروك خوردن و سفت شدن قرنیه می گردد.
لنز تماسی باید توانایی عبور اكسیژن و مونوكسید كربن را داشته باشد همچنین باید قادر باشد گاز دی اكسید كربن را دفع نماید اگر عبور گازها كافی نباشد عارضه تورم قرنیه (corneal swelling) را مشاهده خواهیم كرد.
همچنین سطوح لنزها باید در برابر دفع پروتئینهای اشكی مقاوم باشد چون دفع پروتئین باعث كاهش بینایی و تحریك چشم می گردد لنز نه هیدروفوبیك و نه لیپوفیلیك باید باشد درنهایت اینكه باید دارای مروفولوژی عالی باشد.
پایگاه فرهنگی هنری تکناز