1 – مودب رفتار کنید
این نکته را مد نظر داشته باشید، زمانی که خود در خانه هستید، باید زمان برخورد با همسر و فرزندان و احیانا فرزندانتان و بچههای دیگر رفتار مودبانهای را در پیش بگیرید؛ در غیر این صورت خواندن و عمل به شش توصیه دیگر هیچ تاثیری در رفتار پسر بچه بیادب شما نخواهد گذاشت. پس با كمال احترام یك بار دیگر تكرار میكنیم، اگر ذرهای شك دارید كه در هفتههای اخیر رفتار غیرمحترمانهای از شما در محیط خانه سر زده، بهتر است فعلا از خیر تربیت فرزند بیادب خود بگذرید.
2 – دو کلمه طلایی که نباید فراموش شود!
دو کلمه طلایی که هیچگاه نباید آنرا فراموش کنید «لطفا» و «متشكرم» هستند. حتی بهتر است از همان زمانی كه كودك شما زبان باز میكند، تكرار این دو اصطلاح را با او تمرین كنید. البته حتما شما خود بهتر میدانید كه آموختن عملی و دو طرفه این كلمات، به مراتب موثرتر از تكرار قراردادی آنهاست. لطفا نترسید! ابهت و اقتدار شما زیر سئوال نخواهد رفت اگر هنگام خوردن صبحانه، به كودك خود بگویید:«لطفا یك تكه نان به من بده» و وقتی نان به دست شما رسید، بگویید:«ممنونم پسرم!» اگر سپاسگزاری و خواهش محترمانه از كودكی در رفتار فرزند شما تثبیت شود، میتواند به عنوان یك مسیر مطمئن برای رفتار مودبانه او در آینده تبدیل شود.
3 – مسئولیت جواب دادن به تلفن
سالهای زیادی طول میکشد برای آنكه فرزند دلبندتان از مسیر مهد كودك و مدرسه بگذرد تا به طور جدی وارد جامعه شود. در این سالها مواجهه چندانی با افراد بزرگسال و غریبه ندارد. با وجود این تلفن وسیله خوبی است تا نحوه مودبانه صحبت و رفتار با یك فرد ناآشنا را یاد بگیرد. بهتر است فرزند شما مسئول برداشتن گوشی تلفن باشد و از همان كودكی به او یاد بدهید كه چگونه با دیگران محترمانه صحبت كند.
4 – تربیت هدفمند از سه سالگی
حتما شما هم دیدهاید که برخی بچهها در جمع ناگهان سخنی بر زبان میآورند که پدر و مادر در آن هنگام نمیدانند باید چه کار کنند. مثلا در صف نانوایی ایستادهاید و ناگهان دختر چهار ساله شما دستتان را میكشد و با صدای بلند میگوید:«مامانی این زنه چرا اینقدر چاقه؟» یا اینكه:«مامان! مامان! اون آقاههرو نگاه كن! اصلا مو نداره». بچهها از روی نادانی یا كنجكاوی گاهی از چیزهایی حرف میزنند كه برای ما بزرگترها شرمآور است. با وجود این از سن سه سالگی به بعد، هر كودكی میتواند به این درجه از ادراك برسد كه اعمال و رفتار او میتواند روی احساسات اطرافیانش اثر بگذارد. بچهها ذاتا از اینكه باعث خوشحالی اطرافیان شوند، لذت میبرند. این درست همان جایی است كه شما باید وارد عمل شوید. فرض كنید دوستتان برایتان یك كتاب هدیه آورده و شما در حضور فرزندتان از او صمیمانه تشكر كردهاید. حالا بهتر است بعد از رفتن دوستتان رفتار مودبانه خود را اینگونه برای فرزندتان توضیح دهید:«خاله مریم از اینكه من از او تشكر كردم و گفتم چقدر كتاب خواندن را دوست دارم، خوشحال شد.» عكس این قضیه هم كاملا صادق است. فرض كنید به دلیل كندی یك كارمند بانك در حضور فرزندتان به تندی با او صحبت كردهاید. بهتر است برای فرزندتان هم كه شده از آن كارمند عذرخواهی كنید و بعد از خروج از بانك به دخترتان بگویید:«داد كشیدن من، آن خانم را ناراحت كرد و من برای اینكه دوباره خوشحالش كنم، از او عذرخواهی كردم.»
5 – آداب معاشرت را به او بیاموزید
هیچ مربی عاقلی وسط یك مسابقه فوتبال تلاش نمیكند تا شیوه درست دریبل زدن را به بازیكنانش یاد بدهد. جشن تولد فرزند شما، حكم همان مسابقه فوتبال را دارد. بهتر است یك هفته حتی یك ماه پیش از روز تولد دختر خود با یك برنامهریزی دقیق و منسجم، ذهن او را برای مراسمی كه در پیش دارد آماده كنید. برای این كار لازم است بارها به یادش بیاورید كه اگر از كادوی یكی از اقوام یا دوستان خوشش نیامد، باز هم لبخند بزند و به طرفش برود، او را ببوسد و از او تشكر كند. بنابراین گفتن این جمله كه «دخترم از دایی تشكر كن!» آن هم در وسط جشن تولد، یك معنی بیشتر ندارد و آن هم «كمكاری» شما در تربیت فرزندتان!
6 – بچهست دیگه!
زمانی که از کودک خطایی سر میزند، میگویند:«بچهست دیگه». اگر با تمام زحماتی كه كشیدهاید، درست هنگام بریدن كیك یك حرف شرمآور از دهان كودك شما بیرون آمد یا اینكه ناگهان سایز دماغ همسرخواهرتان را به یك شخصیت كارتونی شبیه دانست، بهتر آن است كه مانند یك مربی حرفهای بسكتبال عمل كنید و در اولین فرصت یك(تایم اوت) بخواهید. كودك خود را به یك اتاق خالی ببرید و برایش توضیح دهید؛ بله دقیقا توضیح دهید، نه دستور! به او توضیح دهید كه این حرفش امكان دارد باعث ناراحت شدن همسر خواهرتان شده باشد و او حالا میتواند برای پیشگیری از ناراحت شدن او از فرد مورد نظر عذرخواهی كند. دكتر دانیل اوگان، استاد روانشناسی دانشگاه نوودا معتقد است، این كار تنها در حالتی ممكن است كه پیش از آن شما به فرزندتان شیوه صحیح و مثبت مواجه شدن با اطرافیان را آموخته باشید. او به مادرانی كه فرزندان پیشدبستانی دارند توصیه میكند كه حتما «عبارت من دوست دارم» را در ساختار جملات فرزندشان وارد كنند. تا آرامآرام شیوه نگاه مثبت به اطرافیان داشتن را یاد بگیرند. به عنوان نمونه یاد بگیرند بگویند:
من بیسكوییتی كه برایم خریدید را دوست دارم.
من بازی جدیدی كه به من یاد دادید را دوست دارم.
7 – فرزندتان را با بچههای دیگر مقایسه نکنید!
خوب است است یادتان باشد با ادب بودن، مسابقه نیست. این یعنی هیچكدام از قواعد یك مسابقه را نمیتوان برای تربیت فرزندتان به كار برد. اگر برای یك رفتار محترمانه به فرزندتان پاداش بدهید، در حقیقت به جای تربیت دارید او را شرطی میكنید. اگر رفتار بیادبانه او را با رفتار محترمانه پسرخالهاش مقایسه كنید، مطمئن باشید كه راه را برای ورود آفتهای فراوانی به شخصیت او باز كردهاید؛ از برافروختن حس حسادت و نفرت گرفته تا تبدیل شدن او به یك انسان چند چهره. لطفا فرزندتان را با كسی مقایسه نكنید.