مكیدن انگشت در كودكان تا دوسالگی طبیعی و بعد از ‪ 5 سالگی مضر است

شایع ترین عادت بد دهانی در كودكان مكیدن انگشت شست است كه در برخی از جوامع ‪ 75 تا ‪ 95 درصد گزارش شده است.

 

البته مكیدن انگشت شست تا سن ‪ 2 سالگی جای هیچگونه نگرانی ندارد، بلكه برای حیات نوزاد امری طبیعی ، غریزی ، ضروری و اجتناب ناپذیر است.

 

درباره علل و عوامل و عوارض مكیدن انگشت و نحوه درمان این عادل بد دهانی خبرنگار گروه علمی با دكتر غلامحسین رمضانی متخصص دندانپزشكی كودكان و نوجوانان گفت و گویی انجام داده است كه برای پدران و مادران خواندنی است.

مكیدن انگشت ها و شست،پستانك، جویدن لب ها و ناخن و تانگ تراست یا به عبارتی باقی ماندن بلع نوزادی در سنین بالاتر و دندان قروچه از عادت های بد دهانی است.

 

* علل و عوامل مكیدن انگشت:

دكتر رمضانی می گوید تحقیقات نشان داده است غریزه مكیدن كه برای حیات نوزاد ضروری است و مكیدن انگشت در نوزادانی كه از شیر مادر تغذیه می كنند كمتر است در نتیجه زندگی در دنیای صنعتی امروز كه در آن نوزادان كمتر از شیر مادر بهره می برند، یكی از دلایل مهم مكیدن انگشت است.

 

این متخصص دندانپزشكی كودكان می گوید:

دلبستگی به مكیدن در نوزادان برای تكامل سیستم عصبی مركزی لازم است و این مكیدن شست می تواند به نوزادان كمك كند كه با دنیای جدید خود هماهنگ شوند.

وی افزود:

لذا مكیدن در كودكان امری ضروری، غریزی و بعضا اكتسابی است اما اگر بعد از سن ‪ 5 سالگی ادامه یابد می تواند مورد توجه قرار بگیرد و برای درمان آن اقدام شود.

 

* چرا مكیدن شدن در كودكان آغاز می شود؟

دكتر رمضانی می گوید: سازوكاری در سلول های عصبی مغز وجود دارد كه وقتی این سلولها تحریك می شوند یا در معرض عوامل اضطرابی قرار می گیرند، مكیدن انگشتان به طور طبیعی اتفاق می افتد.

 

وی افزود:

از طرفی سلول های مغز توانایی یكسری ترشحات مثل “آنكفالین” و “اندورفین” را دارند كه با ترشح این مواد انتقال عصبی كاهش یافته و موجب آرامش و حس خوشحالی در كودكان می شود.

 

این متخصص دندانپزشكی كودكان خاطرنشان كرد كه یكی از عواملی كه موجب ترشح این دو مواد در سلول های مغز می شود مكیدن انگشت است.

وی افزود:

خوردن غذاهای لذیذ مثل شیر مادر و حركات ورزشی در كودكان بزرگتر مثل آهسته دویدن و سایر فعالیت های لذت بخش نیز از جمله مواردی است كه موجب ترشح این دو مواد می شود لذا كودكانی كه به موقع با شیر مادر تغذیه شوند و حركات یاد شده را انجام دهند به مكیدن انگشت وی نمی آورند.

 

* علائم و عوارض مكیدن انگشت:

یكی از ناهنجاری های دندانی كه با مكیدن انگشت ایجاد می شود باز ماندن دهان و فاصله افتادن میان فك بالا و پایین، بیرون زدن فك بالا و باقی ماندن بلع نوزادی در افراد است.

 

از دیگر عوارض این عادت بد دهانی اختلالات گفتاری مثل لكنت زبان است به طوری كه فرد در بزرگسالی نمی تواند بعضی از حروف مثل اس و ش و ال و چ را تلفظ كند.

 

دكتر رمضانی می گوید ایجاد عادت های ثانویه مثل تاباندن موی سر و كندن موی صورت و جویدن لب از جمله این عوارض است.

 

پینه بستن و منحرف شدن انگشتان از دیگر عوارض مكیدن انگشت است.

* عادت مكیدن انگشت در كودكان را چگونه درمان كنیم؟

دكتر رمضانی معاون آموزشی دندانپزشكی دانشگاه آزاد در پاسخ به این سووال می گوید: همانطور كه گفته شد مكیدن انگشت در كودكان كمتراز پنج سال و به خصوص در دو سال اول زندگی، جای نگرانی ندارد.

 

وی می گوید: اولین گام برای درمان این عادت دهانی درك تكامل احساسی كودك است و مادران باید بدانند كه این عادت امری طبیعی است كه برای شاداب و سالم بودن كودك ضروری است.

 

پس از این درك، ایجاد محیطی طبیعی، امن و آرام برای كودك و داشتن برنامه غذایی صحیح مهمترین عاملی است كه موجب ترك این عادت می شود.

 

این متخصص دندانپزشكی كودكان می گوید: سن جادویی برای درمان این عادت در كودكان سن ‪ 5 سالگی است زیرا در این سن كودك می تواند درك كافی از محیط داشته باشد و مشكلات آتی این عادت را بفهمد.

 

وی می گوید درمان مداخله ای زمانی همراه با موفقیت است و توصیه می شود كه كودك خود بخواهد این عادت را ترك كند و در صورت تحمیل جواب نمی دهد و نقش والدین در این زمینه بسیار مهم است.

* سه راه متفاوت برای درمان مكیدن انگشت:

۱-درمان یادآوری

دراین روش یك باند و یا نوار ضد آب روی انگشت جهت یاآوری گذاشت می شود كه تا ترك عادت این باند و نوار روی انگشت باید باقی بماند.

ریختن فلفل و انجام كارهای تنبیهی در این روش از درمان نتیجه بخش نیست.

 

۲-سیستم پاداش

در این روش بین كودك و والدین و دندانپزشك قراردادی بسته می شود كه طبق آن كودك اگر زمان مكیدن انگشت را كاهش دهد، جایزه می گیرد و این پاداش به تدریج افزایش می یابد تا زمانی كه عادت ترك بشود.

۳-بهره گیری از دستگاه های ارتودنسی

در این روش دستگاه های مخصوص ارتودونسی توسط دندانپزشك روی دندان نصب می شود كه هم بلع نوزادی را تصحیح می كند و هم از مكیدن انگشت جلوگیری می كند.

پایگاه فرهنگی هنری تکناز