ممیزی یا حسابرسی به طور کامل تمام جنبههای یک تجارت، محصول یا خدمات را بررسی میکند و برای ارزیابی دقت و کارایی عملیات یک شرکت طراحی شده است. استاندارد ایزو 9001 یکی از پراستفادهترین و شناختهشدهترین استانداردهای مدیریت کیفیت در جهان است.
پیادهسازی این استاندارد به سازمانها کمک میکند تا فرایندهای خود را بهبود داده و به کیفیت بالاتری دست یابند. اما برای اطمینان از اجرای صحیح الزامات گواهینامه ایزو 9001، نیاز به ممیزی و گواهینامهدهی داریم. در این مقاله به مهمترین نکات درباره ممیزی گواهینامه ISO 9001 میپردازیم.
مفهوم ممیزی گواهینامه ISO 9001
ممیزی گواهینامه ISO 9001 به معنای بررسی و ارزیابی تطابق سیستم مدیریت کیفیت سازمان با استاندارد ISO 9001 است. در این فرایند، یک ممیز یا گروهی از ممیزان به سازمان مورد بررسی میروند تا اطمینان حاصل کنند که سازمان تمامی تعهدات و الزامات استاندارد را رعایت میکند.
فواید ممیزی گواهینامه ISO 9001
اطمینان از تطابق با استاندارد: ممیزی به سازمان اطمینان میدهد که فرایندها و سیستمهای آن با استاندارد ISO 9001 تطابق دارند.
بهبود عملکرد: ممیزی با شناسایی نقاط ضعف، به سازمان کمک میکند تا فرایندها و عملکرد خود را بهبود دهد.
افزایش اعتماد مشتریان: داشتن گواهینامه ISO 9001 نشان از تعهد به کیفیت و اعتماد سازمان به مشتریان است.
انواع ممیزی در گواهینامه ISO 9001
۱. ممیزی داخلی (Internal Audit): در این نوع ممیزی، تیمهای داخلی سازمان فرآیندها و عملکردهای مختلف را با استاندارد مقایسه کرده و مشکلات را شناسایی میکنند.
۲. ممیزی خارجی (External Audit) : این نوع ممیزی توسط سازمانهای مستقل و معتبر انجام میشود. ممیزان از خارج سازمان بر اساس استاندارد و معیارهای ISO 9001 فرایندها و سیستم مدیریت کیفیت سازمان را بررسی میکنند.
فرایند حسابرسی داخلی
در طول ممیزی داخلی، یک عضو (اعضای) سازمان شما وظیفه مقایسه QMS شما را با استانداردهای ISO 9001 خواهد داشت. آنها قبل از شروع حسابرسی خود، در مورد نحوه عملکرد فرایند حسابرسی توضیح میدهند. آنها همچنین به هر سؤالی که حسابرسی شوندگان ممکن است داشته باشند، پاسخ خواهند داد.
حسابرسان پس از جلسه افتتاحیه، حسابرسی خود را آغاز خواهند کرد. اگر آنها متوجه شوند که در محدوده بازرسی مشکلی وجود ندارد (یا با استانداردهای ISO 9001 که آنها منطقه را با آن آزمایش میکنند مرتبط نیست)، همچنان ممکن است آن را ارزیابی کنند تا ببینند عدم رسیدگی به آن چه خطراتی ممکن است داشته باشد. اگر این احتمال وجود دارد که مشکل بر واجد شرایط بودن گواهینامه ISO 9001 تأثیر بگذارد، ممکن است درخواست انجام اقدامات اصلاحی کنند.
آمادهشدن برای حسابرسی داخلی
ممیزی داخلی نوعی بازرسی است که در آن سازمان شما سیستم مدیریت کیفیت خود را ارزیابی میکند تا ببیند آیا مطابق باISO 9001 است یا خیر. ممیزی داخلی اغلب در حین اجرای QMS و حتی پس از صدور گواهینامه انجام میشود.
بهترین راه برای آمادهشدن برای ممیزی خارجی ISO 9001 این است که با ممیزیهای داخلی خود تمرین کنید. هر سازمانی که به دنبال صدور گواهینامه ISO 9001 است باید ممیزیهای معمولی را با شخصی در شرکت انجام دهد تا پیشرفت اجرای سیستم مدیریت کیفیت خود را پیگیری کند و ببیند آیا اقدامات اصلاحی لازم برای برآوردهکردن الزامات گواهی وجود دارد یا خیر.
ممیزی داخلی میتواند هر گونه نقص در سیستم مدیریت کیفیت شما را کشف کند و هر عاملی را که نیاز به بهبود دارد، قبل از بررسی خارجی ISO 9001 برای صدور گواهی شناسایی کند.
نحوه انتخاب حسابرسان داخلی
ممیزیهای داخلی معمولاً توسط یک کارمند (کارمندان) در شرکت شما انجام میشود. بااینحال، ممیزی داخلی نیز میتواند توسط پیمانکاران فرعی انجام شود. توجه داشته باشید که حسابرسان داخلی که انتخاب میکنید باید قبل از انجام ممیزیهای معمول، در مورد جدیدترین استاندارد ISO 9001 آموزش ببینند. فرایند آموزش میتواند بهمحض شروع اجرای سیستم مدیریت کیفیت آغاز شود تا آنها بتوانند در انتقال کمک کنند.
شما باید برای پوشش هر بخش و حوزه سازمان خود، به اندازه حسابرسان داخلی انتخاب کنید. بسته بهاندازه سازمان، میتوانید از یک تا چهار حسابرس برای هر منطقه انتخاب کنید. یک قانون کلی این است: 10٪ از کل کارمندان شما باید حسابرس باشند؛ بنابراین، اگر صد کارمند در شرکت خود دارید، حداقل ده نفر از آنها باید حسابرس باشند.
به هنگام انتخاب حسابرسان خود، کارمندانی را انتخاب کنید که ارتباطات عالی داشته باشند و در یافتن مسائل و حل مسئله مهارت داشته باشند. همچنین اگر آنها مهارتهای بینفردی قوی داشته باشند، ضرری ندارد. برخی از شرکتهای کوچکتر ترجیح میدهند مسئول اجرای الزامات ISO 9001 را حسابرس داخلی خود قرار دهند، چراکه به ISO 9001 آشنایی کامل دارند.
جمعبندی
ممیزی گواهینامه ISO 9001 یک مرحله حیاتی در فرایند پیادهسازی و حفظ استاندارد کیفیت است. این فرایند باعث اطمینان از تطابق سازمان با استاندارد و بهبود عملکرد آن میشود و در نهایت به افزایش اعتماد مشتریان و بهبود رقابتپذیری کمک میکند.
منبع
ایزوسیستم