امروزه نرمافزارهای حسابداری جزو جداییناپذیر از مدیریت مالی در تمامی سطوح هستند. انتخاب هوشمندانه و استفادهی صحیح از این ابزارها، میتواند به بهینهسازی فرآیندهای مالی، صرفهجویی در زمان و افزایش دقّت در گزارشهای مالی منجر شود. در دنیای دیجیتال امروز، آشنایی با انواع این نرمافزارها و مزایا و کاربردهای آنها، برای هر کسبوکاری ضروری است.
اگر جزو آن دسه از افرادی هستید که هنوز به صورت دستی، امور مالی و مالیاتی خود را سر و سامان می دهید و با پیچیدگیهای حسابداری دست و پنجه نرم میکنید، حتما این مقاله را تا انتها بخوانید.
یکی از مهمترین دلایل استفاده از نرمافزارهای حسابداری، سهولت کاربری و سادهسازی فرآیندهای سخت و پیچیدهی حسابداری است. این نرم افزارها، با امکانات و قابلیتهای پیشرفته به مدیران این امکان را میدهند تا عملکرد مالی کسب و کار خود را به صورت مؤثرتری مدیریت کنند. اما پیش از آن که نرمافزار مورد نظر خود را انتخاب کنید، بهتر است با انواع حسابداری بیشتر آشنا شوید و کاربردها و ویژگیهای هر یک از آنها را بشناسید.
نرمافزارهای حسابداری ابزارهایی حیاتی برای مدیریت مالی و ثبت دقیق تراکنشهای اقتصادی در سازمانها، شرکتها و حتی کسبوکارهای کوچک هستند. این نرمافزارها با سادهسازی عملیات حسابداری، دقّت و سرعت پردازش اطلاعات مالی را افزایش داده و نقش مهمی در تصمیمگیریهای مدیریتی ایفا میکنند.
الف) نرمافزارهای حسابداری شخصی
این نوع نرمافزارها برای مدیریت مالی شخصی یا خانوادگی طراحی شدهاند؛ امکانات آنها معمولاً شامل بودجهبندی، ثبت درآمد و هزینه، مدیریت بدهی و پسانداز است.
ب) نرمافزارهای حسابداری شرکتی (کسبوکار کوچک و متوسط)
این نرمافزارها برای پاسخگویی به نیازهای شرکتهای کوچک تا متوسط طراحی شدهاند و قابلیتهایی مانند ثبت فاکتورها، مدیریت موجودی، ثبت اسناد حسابداری و گزارشگیری مالی را ارائه میدهند.
ج) نرمافزارهای حسابداری سازمانی (ERP)
این نوع از نرمافزارهای حسابداری، ویژهی شرکتهای بزرگ و سازمانها طراحی شدهاند و شامل ماژولهای مختلفی از جمله حسابداری، منابع انسانی، مدیریت تولید، انبارداری و غیره هستند.
الف) نرمافزارهای حسابداری تحت دسکتاپ
این نوع نرم افزارها، بر روی سیستم کاربر نصب میشوند و بیشتر برای شرکتهای کوچک یا حسابداران انفرادی مناسباند.
«سرعت بالا» و «عدم نیاز به اینترنت» از جمله مزایا و «محدودیت در دسترسی از راه دور» و «نیاز به بکاپگیری دستی» از جمله معایب استفاده از این نرم افزارهاست.
ب) نرمافزارهای حسابداری تحت وب (Cloud Accounting)
این نوع نرمافزارها، روی سرورهای ابری اجرا میشوند و از هر مکانی با اتّصال اینترنت، قابل دسترسی هستند.
«سهولت دسترسی»، «به روزرسانی خودکار» و «امنیت بالا» از جمله مزایا، و «نیاز به اتّصال به اینترنت» و «هزینهی اشتراک»، از معایب استفاده از این نرم افزارهاست.
نرم افزارهای حسابداری، دارای ویژگیهای مختلفی از جمله موارد ذیل هستند:
• ثبت خودکار اسناد حسابداری
• مدیریت فاکتورها و دریافتیها و پرداختیها
• گزارشگیری پیشرفته مالی و تحلیلی
• پشتیبانی از چند ارز و چند زبان
• قابلیت اتّصال به سیستمهای بانکی و مالیاتی
• مدیریت موجودی و انبارداری
انتخاب نرمافزار حسابداری باید با توجه به نیازهای خاص هر کسبوکار انجام شود. عواملی مانند تعداد کاربران، حجم تراکنشها، بودجه، نیاز به اتّصال به سیستمهای دیگر و دانش حسابداری کاربران باید مد نظر قرار گیرد.
نرمافزارهای حسابداری دارای انواع مختلفی هستند که با توجه به نوع کسب و کار در چهار دسته کلی قرار خواهند گرفت. این چهار دستهی کلی شامل نرمافزار حسابداری فروشگاهی، نرمافزار حسابداری شرکتی و خدماتی، نرمافزار حسابداری تولیدی و نرمافزار حسابداری اصناف هستند. همچنین افزونههایی نیز وجود دارند که در صورت نیاز به امکانات بیشتر، بسته به نیازتان میتوانید از آنها استفاده نمایید.
نرم افزارهای حسابداری فروشگاهیبرای رفع نیاز کسب و کارهای فروشگاهی طراحی شده است. با توجه به اینکه فروشگاهها دارای انواع مختلفی هستند، این نوع نرمافزار در شرکتهای مختلف به دو سری عمومی و تجاری تقسیمبندی شده است.
یکی دیگر از تجارتهایی که نیاز مبرم به نرمافزار حسابداری دارند، شرکتها هستند. در نرمافزار حسابداری شرکتی نیز سری عمومی و سری تجاری وجود دارد و در سری تجاری، میتوانید از تمام امکانات سری عمومی نیز بهره مند شوید.
بخش بزرگ دیگری از کسب و کارهای کشور، شامل تولیدیها میشوند که همگی دارای خصوصیات و نیازهای حسابداری متفاوتی نسبت به شرکتها و فروشگاهها هستند. معمولاً این دسته از تجارتها، به امکانات تخصصیتری در نرمافزار حسابداری تولیدی خود نیاز دارند. به این منظور نیاز است که نرمافزار حسابداری مخصوص این نوع از کسب و کارها تولید شود تا نیازهای تولیدیها را مرتفع نمایند.
با توجه به نوع اصناف و مشاغل مختلف سعی میشود، بهترین نرمافزار حسابداری با کاربری ساده برای استفادهی صنفی خاص طراحی شود. به عنوان مثال، ماژول امکانات صنفی به کاربران اجازه میدهد، جزئیات و معیارهای اندازهگیری و شناسایی محصولات در صنوف مختلف در نرمافزارهای تخصصی مشخص شود. این در حالی است که در مجموعهی نرمافزارهای حسابداری صنفی و مشاغل، این معیارها از پیش تنظیم شدهاند.
این نوع از نرمافزار حسابداری، به کسب و کارهای کوچک و متوسط اجازهی استفاده از نرمافزارهای پیشرفته را میدهد. امکانات و بخشهای هر یک از این نرمافزارهای حسابداری تخصصی بر اساس ویژگیهای محاسباتی هر شغل کنار هم قرار گرفتهاند.
با آگاهی از انواع مختلف نرمافزارهای حسابداری، میتوانید نرمافزار متناسب با کسب و کار خود را شناسایی و نسبت به تهیه و نصب آن اقدام کنید. بدون شک، شناخت درست و انتخاب آگاهانهی این نرمافزارها و امکانات و زیرساختهای هر یک از آن ها، شما را از جذب و استخدام نیروی متخصص مالی، بی نیاز کرده و می توانید «مثل آب خوردن»، خودتان مدیریت مالی کسب و کارتان را بر عهده بگیرید.