نوروز؛ جشن ملی ایرانیان

نوروز بزرگ‌ترین جشن ملی ایرانیان، سابقه‌ای هزاران ساله دارد. این سابقه به زمانی برمی‌گردد كه آریایی‌های ساكن ایران روز اول سال و آغاز بهار را به برگزاری مراسم ویژه اختصاص می‌‌دادند.

در آیین‌های باستانی ایران؛ برای هر جشن، خوانی گسترده می‌‌شد كه دارای انواع خوراكی‌ها بود. خوان نوروزی، هفت‌سین نام داشت و طبیعتا از همه خوان‌ها رنگین‌تر بود. این سفره معمولا چند ساعت مانده به زمان تحویل سال، آماده بود و در سطحی بالاتر از زمین چیده و براساس عدد هفت بنا می‌‌شد.

و اما فلسفه هفت‌‌سین چیست؟

برای ایرانیان قدیم، عدد هفت به دلایلی از جمله به خاطر ستارگان هفت‌گانه یعنی زهره، مشتری، عطارد، مریخ، زهل، زمین و خورشید، مقدس بود. نیاكان ما اعتقاد داشتند كه عقل مقدس یعنی «اهورا مزدا» شش وزیر بزرگ به نام امشاسپندان دارد كه این شش امشاسپند با اهورا مزدا هفت سپند را تشكیل می‌‌دهند.

علت این‌كه هفت‌سین به راستی هفت‌سین است، هفت امشاسپند است و چون كلمه سپند با سین شروع شده، به نشانه آن هفت مقدس جاودانی چیزهایی در نظر گرفته شده كه هم با حرف سین شروع شده باشند و هم مورد استفاده قرار بگیرند.

سفره هفت‌سینی كه امروزه مرسوم است، دارای هفت مورد به شرح زیر است:

سبزه: نماد خرمی و نوزیستی

سركه: نماد شادی

سمنو: نماد خیر و بركت

سیب: نماد مهر و مهرورزی

سیر: نگهبان سفره

سماق: نماد مزه زندگی

سنجد: نماد حیات

با همه این اوصاف، این روزها به‌جا آوردن سنت‌ها و رسوم گذشته كم‌كم رو به فراموشی می‌‌گذارد. رسومی كه فرهنگ ما را می‌‌سازند. پس بیاییم به یاد روزهایی كه آداب و رسوم هر چیز به جای خود باارزش بود و به یاد نیاكان‌مان، به زبان آن روزها دعای تحویل سال را بخوانیم:

با دست‌های برافراشته به سوی تو

ای اهورا مزدا و با فروتنی تمام

بیش از همه‌چیز خواستارم كه بهره‌ای

از خرد پاك خود را به من ببخشی

تا به همراهی درستی كردار و درون پاك

بتوانم خوشبختی روان آفرینش را فراهم سازم

ای خداوند خرد به من

نیرو ببخش تا فرمان پاك تو را

در جهان بگسترانم، ای اهورا مزدا

مبادا كار ناشایستی از من سر زند كه

از راستی و نیك‌اندیشی دور گردم

ای كسی كه امید بهشت من به سوی

توست، كسانی را كه با درستی

كردار و اندیشه پاك ستایش تو را

به جا می‌‌آورند، كامروا ساز كه

به راستی می‌‌دانم نمازی كه از روی باور

تمام انجام شود به درگاهت پذیرفته

خواهد شد

مریم شیرازی