نگاهی دیگر به ورزش مظلوم ایران

برنامه‌های وزارت ورزش پس از روی کار آمدن دکتر گودرزی در توجه به ورزش همگانی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

میزان نفوذ ورزش در سطح جامعه نه ارتباطی با مدال‌های المپیک دارد نه به جام جهانی رفتن و نه به تعداد صفرهایی که جلوی قرارداد بازیکنان نقش می بندد.

 

  با علم به اهمیت ورزش همگانی و نقش توسعه آن در افزایش سطح سلامت جامعه و توجه به اصل فعالیت بدنی به عنوان مهم‌ترین مساله در پیشگیری از بروز بیماری‌ها، ناهنجاریهای رفتاری، قامتی و اخلاقی میزگردی با محوریت توجه به ورزش همگانی و بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدید‌ها را با حضور دکتر غلامرضا شعبانی‌بهار معاون ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان، دکتر علی مجدآراد رئیس فدراسیون ورزش‌های همگانی و دکتر فرزاد غفوری عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار کرد.

 

رشد ورزش همگانی هرچند در سال های اخیر نسبت به ورزش قهرمانی بسیار کمرنگ بوده، اما با روی کار آمدن دولت جدید و به دنبال آن قرار گرفتن کادری تحصیلکرده و علمی در راس ورزش، امیدواری به گسترش این بعد کمرنگ اما بسیار مهم در حوزه ورزش افزایش یافته و امید آن می‌رود با وجود چالش‌ها، تهدیدها و محدودیت‌های موجود در سطح جامعه در تمام ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی با استفاده از ظرفیت‌های بالقوه‌ای که به گفته کارشناسان در سطح کشور وجود دارد، ورزش همگانی به اندازه‌ای رشد پیدا کند که در کنار سایر فعالیت‌های روزمره جزو سبد زندگی مردم قرار بگیرد.

 

ایسنا: در باب ورزش همگانی صحبت بسیار شده و کمتر کسی است که به اهمیت آن اقرار نکند. اما چیزی که در این میان مغفول واقع شده، ماهیت ورزش همگانی است. چه گونه فعالیتی را می‌توان به عنوان ورزش همگانی در نظر گرفت؟

 

 

شعبانی بهار: این یکی از مهم‌ترین سوالهایی است که ابتدا به آن باید پاسخ داده شود. اصل ورزش نه بر مدال مبتنی است و نه بر سکوی قهرمانی و نه رده‌بندی المپیک و نه حتی برنامه‌هایی که در قالب ورزش همگانی انچام می‌شود. اصل ورزش فعالیت بدنی و تحرک است. کارگری را در نظر بگیرید که از صبح تا عصر روی ساختمان فعالیت دارد. اما یک دقیقه در روز هم ورزش به آن شکلی که در نظر عموم مردم است انجام نمی‌دهد. آیا این فرد ورزش انجام نداده است؟ این فعالیت بدنی کارگر خودش یک ورزش است. ورزشی که در هیچ آماری ثبت نشده و هیچ جا هم دیده نمی‌شود. در سوی مقابل کسی هم هست که پیاده روی نمی کند اما نه آن قدر که حتی ضربان قلبش بالا برود و فکر می‌کند ورزش کرده است. پس در پاسخ به سوال شما باید گفت اصل ورزش همگانی فعالیت بدنی است و هر کسی که به طور مستمر فعالیت بدنی اضافه بر فعالیت‌های روزمره زندگی داشته باشد ورزش کرده است.

 

ایسنا: انتظار آن می‌رفت که با روی کار آمدن وزیری از دل جامعه علمی ورزش، توجه به ورزش همگانی نسبت به گذشته بسیار بیشتر شود.

 

شعبانی بهار: ورزش به معنای عام به عنوان زیربنای توسعه جامعه انسانی از یک طرف و از سوی دیگر از ضروری‌ترین فعالیت‌هایی است که می‌تواند نیروی انسانی و منابع آن را در جهت فعالیت بهینه آماده کند. بنده با این رویکرد به وزارت ورزش آمدم و به همراه دکتر گودرزی، این اعتقاد را داریم که ورزش همگانی از مهم‌ترین اولویت‌های ورزش در ایران باید مطرح باشد و رویکرد اصلی ما پرداختن آحاد مردم به فعالیت‌های ورزشی است. ما درصددیم بر همین اساس تمامی سازوکارهای اجرای فعالیت‌های ورزشی توسط آحاد مردم را فراهم کنیم. ما با کمک متخصصان و با بررسی‌های متعدد فرصت‌ها، تهدیدات، ضعف‌ها و نقاط قوت خود را در رابطه با ورزش همگانی استخراج کردیم و برنامه‌های خود را بر این اساس تنظیم کردیم.

ایسنا: منظورتان چارت SWOT است؟

 

شعبانی بهار: بله این چارت برای بررسی چهار عنصر مهم در هر پژوهش مورد استفاده قرار می‌گیرد و به بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و چالش‌ها می‌پردازد. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته این چهار عنصر در ورزش همگانی به این شکل است:

 

فرصت‌ها:

 

• مهم‌ترین فرصت برای توسعه ورزش همگانی در ایران این است که ما تاکیدات قانونی خوبی برای انجام فعالیت‌های ورزشی توسط مردم داریم که همان قانون اساسی کشور است که می‌گوید ورزش باید برای همه و به صورت رایگان باشد.

 

• دومین فرصت، نگاه دینی و مذهبی به ورزش در ایران است که در منابع قرآنی و سیره ائمه علیهم السلام تاکیدات بسیاری بر انجام فعالیت‌های ورزشی توسط آحاد جامعه اسلامی در سنین مختلف شده است.

 

• سومین فرصت که در خارج از وزارتخانه است، نگاه مسئولان عالی رتبه به ورزش می‌باشد. که در طول سالیان مختلف از بالاترین مقام عالی رتبه کشور که رهبر معظم انقلاب اسلامی هستند تا رییس جمهور و نمایندگان مجلس و وزرا، همواره در صحبت‌های خود تاکید بسیاری بر ورزش همگانی و ضرورت توسعه آن در کشور داشته‌اند. حتی وزیر ورزش به عنوان سکاندار ورزش ایران اخیرا در بوشهر گفت رسالت ما باید همگانی کردن ورزش در کشور باشد. مردم باید به اهمیت ورزش برای سلامتی خود آگاه شوند و ما نیز باید امکانات این امر را برای مردم فراهم کنیم.

 

• در کشور ما ظرفیت‌های طبیعی بسیار خوبی برای ورزش‌هایی مانند کوهنوردی و… وجود دارد. همچنین از توسعه ورزش در اماکنی مانند مساجد و مدارس باید به خوبی برای سوق دادن مردم و مخصوصا جوانان به خوبی استفاده شود که این نیز خود یکی از بهترین فرصت‌هاست.

 

• نگاه مجامع بین‌المللی مانند tafisa، در همگانی کردن ورزش در جوامع و خارج کردن آن از عهده دولت به عنوان یکی دیگر از فرصت‌ها در جهت رشد ورزش همگانی مطرح است.

 

تهدیدها

 

• یکی از مهم‌ترین آن‌ها مشکلات اقتصادی مردم است. کما اینکه برخی از مردم می‌گویند از صبح تا شب گرفتاری مالی داریم و از هر فرصتی برای کسب پول و درآمد استفاده می‌کنیم و با این اوصاف دیگر فرصت و رغبتی برای انجام فعالیت‌های ورزشی برای ما نمی‌ماند. به واقع مشکلات اقتصادی باعث می‌شود که ورزش دیگر جزو برنامه زندگی به مردم قرار نگیرد که این یک خطر جدی است.

 

• یکی از مشکلات دیگر در این راه رشد شهرنشینی در کشور است که با توجه به آلودگی زیاد هوا در تهران و شهرهای بزرگ دیگر، ما به هیچ وجه توصیه نمی‌کنیم مردم در این هوای آلوده به انجام فعالیت‌های ورزشی بپردازند.

 

• یکی از مهم‌ترین تهدیدات نبود عزم ملی برای توسعه ورزش همگانی در کشور است. تمام دستگاه‌ها و مسئولان از رده‌های بالا تا پایین دارای عزم جدی برای توسعه ورزش همگانی در ایران نیستند و این در حالی است که این وظیفه به تنهایی از عهده وزارت ورزش و جوانان برنمی‌آید و ارگان‌های دیگر مانند آموزش عالی، آموزش و پرورش، نیروهای مسلح، باید به کمک وزارت ورزش بیایند و نقش و وظیفه خود را ایفا کنند.متاسفانه نگاه سیستمی در این بخش وجود ندارد. یک مدیر، برنامه‌ای را قبول دارد و دیگری قبول ندارد و همان طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، عزم ملی برای توسعه ورزش همگانی در کشور وجود ندارد.

 

• تهدید دیگر بحث احتیاط و روی آوردن نسل جوان به مواد مخدر است. متاسفانه امروزه مواد مخدر نه تنها یک تهدید ملی بلکه یک تهدید جهانی است. من در سفری که به یکی از استان‌های مرزی داشتم، متوجه شدم تا دلتان بخواهد مواد مخدر وجود دارد و از آنجا کل کشور تغذیه می‌شود. این خطر بسیار مهمی است که مردم ایران مخصوصا جوانان را هدف قرار داده است.

 

نقاط قوت

 

• یکی از نقاط قوت ما در جهت توسعه ورزش‌ همگانی در ایران وجود نهادها و فدراسیون‌های مرتبط با ورزش همگانی است. ورزش همگانی یک فدراسیون مستقل دارد که این فدراسیون نگاه ویژه‌ای در جهت توسعه این بخش در جامعه دارد و فعالیت‌هایی را نیز در این خصوص دنبال می‌کند. در کنار آن فدراسیون ورزش‌های روستایی و بومی محلی می‌تواند نقش بسزایی در پیشگیری ناهنجاری‌های اجتماعی ایفا کند. در کنار این دو فدراسیون، فدراسیون انجمن‌های ورزشی را نیز داریم که در جهت توسعه ورزش همگانی در کشور گام بردارد. به اعتقاد من ورزش همگانی نه سن، نه جنس و نه مکان می‌شناسد. من حتی می‌گویم برای انجام ورزش به لباس خاصی هم نیاز نیست. خود من حتی صبح‌ها با کت و شلوار و البته با کفش مناسب هر روز 45 دقیقه ورزش می‌کنم.

 

• از نقاط قوت ورزش همگانی این است که نیاز به هزینه ندارد. در کشور ما وسایل بسیاری در پارک‌ها و مکان‌های عمومی برای استفاده مردم به صورت رایگان تعبیه شده است. البته در کشورهای دیگر مردمان‌شان معمولا پیاده‌روی در کنار دریاچه یا پارک را به عنوان اصلی‌ترین فعالیت ورزشی خود در برنامه‌ی روزانه‌شان قرار داده‌اند پس این نشان می‌دهد ورزش همگانی لزوما نیازی به وسایل خاصی ندارد.

 

• نکته دیگر این است که یکی از برنامه‌های خوب ما برگزاری همایش‌های پیاده‌روی است که به نظر من یکی از نقاط مثبت آن خانوادگی بودن آن است. در حال حاضر تمایل مردم با توجه به آگاهی‌شان از نقش ورزش در سلامتی خود در حال افزایش است و هم‌اینک مردم می‌دانند که ورزش برای آن‌ها مانند آب، امری حیاتی است و تمامی پزشکان به این نکته اذعان دارند که ورزش همگانی هم درمان و هم پیشگیری است.

 

• یکی دیگر از نقاط قوت در این بخش، توجه برخی رسانه‌ها به فعالیت‌های ورزشی است. اگر رسانه‌ها توجه به ورزش همگانی را به عنوان یک ماموریت ملی قلمداد کنند، می‌توان امید بسیار زیادی در جهت آگاهی رسانی به مردم و رشد و توسعه ورزش همگانی داشت. بخصوص در این مورد صداوسیما نقش تعیین کننده‌ای می‌تواند ایفا ‌کند.

نقاط ضعف

 

• از مهم‌ترین ضعف‌های ما در ورزش همگانی ضعف تشکیلات و ساختار در این حوزه است. معاونت همگانی هنوز در وزارت ورزش به صورت قانونی تصویب نشده است و یکی از اهداف دکتر گودرزی این است که این حوزه به معاونت تبدیل شود. من حتی هنوز حکم سازمانی نیز ندارم و فقط از وزیر ورزش بابت قرار گرفتن در این سمت حکم گرفته‌ام. البته با سازمان برنامه و بودجه در تلاشیم تا چارت سازمانی‌مان را ثبت کنند.

 

• در بحث نگرش مردم به ورزش دچار مشکل هستیم چرا که خیلی از افراد ورزش را در زمره تفریحات به حساب می‌آورند و خیلی نگاه جدی به آن ندارند در صورتی که در دنیا ورزش به عنوان یکی از ضروریات زندگی محسوب می‌شود.

 

• از نقاط ضعف دیگر این است ورزش کارکنان هنوز متولی خاصی ندارد یا ورزش دانشگاهی نیز به صورت دقیق در بخش سوق دادن دانشجویان به ورزش همگانی دارای متولی نیست. یکی از بحث‌های ما که همواره مورد حمایت وزارت ورزش نیز بوده این است که در این باره اداره رفاه و ورزش کارکنان هرچه زودتر تشکیل شود و در کل کشور ارگان‌ها با ایجاد بخش های تخصصی در جهت توسعه و تشویق زیرمجموعه خود به انجام فعالیت‌های ورزشی به صورت اساسی گام بردارند.

 

• نکته بعدی این است که در دستگاه‌های اجرایی یک نگاه سیستمی در مقوله ورزش همگانی وجود ندارد. به عنوان مثال مشخص نیست مسئول تربیت بدنی وزارت کشور چه شخصی است و اینکه آیا استانداری‌ها مسئول تربیت بدنی دارند یا خیر که متاسفانه ندارند.

 

• از دیگر نقاط ضعف ما این است که در حال حاضر یک بودجه مختص ورزش همگانی در ایران وجود ندارد در صورتی که با تامین بودجه مناسب برای رشد ورزش همگانی در کشور، می‌توانیم از بسیاری از هزینه‌های دیگر جلوگیری کنیم.

 

• نکته دیگر در بحث ورزش بانوان، گرفتاری این قشر از جامعه در مشاغل مختلف یکی از نقاط ضعف ماست چرا که آن‌ها نمی‌توانند به خوبی به ورزش بپردازند. اگر مادران ما به ورزش همگانی نپردازند، ورزش به داخل خانواده‌ها نفوذ پیدا نمی‌کند. در حالی که بهترین منفذ برای ورود ورزش به خانواده‌ها مادران هستند.

 

• در ایران تفاوتی میان ورزش حرفه‌ای و ورزش همگانی به طور مشخص وجود ندارد و اکثریت مسئولان، ورزش را در کسب مدال و عناوین قهرمانی می‌بینند. همانطور که اگر برنامه‌های صداوسیما و اخبار و رسانه‌ها را پیگیری کنید، مشاهده خواهید کرد که چند درصد از این اخبار به ورزش فوتبال و در مجموع ورزش حرفه‌ای اختصاص دارد و چند درصد آن به ورزش همگانی اختصاص یافته است. متاسفانه نگاه جدی به امر ورزش همگانی در ایران وجود ندارد و سلامت مردم برای رسانه‌ها جذابیتی نداشته است تا همانند ورزش حرفه ای به آن بپردازند.

 

….

ادامه در ایسنا : کلیک نمایید