ماه مبارك رمضان ماه توبه، ماه محو گناهان، ماه سلام و اسلام است كه مردم استان مازندران با امید به دست آوردن بازگشت به خویشتن از راه پیروزی بر طاغوت نفس، روزهشان را آغاز كردند.
ماه رمضان در فرهنگ عامه ایرانیان جایگاه ویژهای دارد و در تمامی شهرهای كشور ماهی مقدس به شمار میرود.
از جمله آداب و رسوم و اعتقادات مردم در این ماه نذورات مختلفی است كه مردم به آن توجه خاصی دارند. مردم استان مازندران برای برآورده شدن آرزوها و ارتباط معنوی با خدا سه روز مانده به ماه مبارك رمضان را روزه میگیرند.
در مازندران افرادی كه حاجتی داشته باشند برای برآورده شدن آن نذر ختم انعام میكنند و برای این كار از كسانی كه در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت میكنند و به هنگام خواندن قرآن مقداری نمك، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی میگذارند و در مجلس قرار میدهند.
پس از خواندن سوره انعام افراد روزه خود را با غذاهایی كه در سینی قرار دارد باز میكنند و نانهای باقیمانده را به عنوان تبرك در سفره نان قرار میدهند تا بركت پیدا كند و در ادامه صاحب مجلس سفره افطار را پهن میكند.
قدیم در مازندران رسم بود افرادی كه فرزند پسر میخواستند نذر میكردند كه در طول ماه مبارك رمضان مردم را برای خوردن سحری بیدار كنند، به این صورت كه یك پیت حلبی خالی به گردن خود میآویختند و با چوب به آن ضربه میزدند تا مردم برای سحری بیدار شوند كه البته این رسمها هماكنون از بین رفته است.
نذر حلوا از دیگر نذورات مردم این منطقه است كه در شب 15 ماه مبارك رمضان همزمان با میلاد امام حسن مجتبی (ع) زنان به عنوان نذر قند، چای، خرما و زغال به مسجد میبرند كه این كار تا پایان ماه مبارك رمضان ادامه دارد.
همچنین در كنار این مواد حلوا، آش، زولبیا و بامیه سنتی، فرنی، آبگوشت و باقلای پخته با پلو به میان روزهداران میبرند.
قدیم در ساری در زمان افطاری هر كسی كه نذر داشت مجمعهای از كل نذورات خود را به عنوان افطاری درست میكرد و به زندان شهر میبرد.
در خصوص عزاداری مردم مازندران از شب نوزدهم تا آخر ماه رمضان میتوان گفت که مردم استان در این شبها در مدح امام علی (ع) شعر میگویند و مردم نذورات خود را به صورت پول داخل كشكول میگذارند، در آن شب خرما، شربت زعفرانی و فرنی به عنوان نذورات به روزهداران داده میشود.
روزهسری
كسانی كه در مازندران برای نخستین بار به سن تكلیف میرسند و روزه میگیرند تا زمانی كه از جانب بزرگترها به عنوان روزهسری هدیهای نگیرند، افطار نمیكنند.
معمولاً این هدایا شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقرهجات قدیمی برای پسران است.
رسوم مردم مازندران, ماه رمضان, ماه مبارک رمضان
سحر و افطار
مازندرانیها بر این اعتقادند كه سحر را نمیخوابند، زیرا نماز نافله شب میخوانند و به ویژه مناجات حضرت امیر در مسجد امیر را به نام مولا یا مولا زمزمه میكنند.
مردم استان مازندران یا با صدای خروس و یا با سحرخوانی آوازخوانان خود را برای سحر آماده میكنند.
سحرخوانان با صدای بلند میخواندند: سحر شد بپا خیز هنگام نماز است و همسایهها نیز با این آواز دیگران را برای سحری در صورت خواب بودن بیدار میكردند.
قرائت مناجات ابوحمزه ثمالی و خواندن یك جزء از قرآن توسط باسوادان از دیگر سنتهای مردم مازندران بوده است.
ساك با كوكو، تخم مرغ و برنج و در قدیم نیز قرقناق از غذاهای محلی مازندران بود كه اعتقاد داشتند خوردن این غذاها در طول روز مانع گرسنگی و ضعف میشود.
دعوت از اقوام و فامیل به افطاری یكی از مهمترین مراسمی است كه مردم مناطق مازندران به آن پایبند هستند.
وداع با ماه مبارك رمضان
این مراسم در مازندران از شب 27 ماه مبارك رمضان برگزار میشود.
در این شبها مداحان و مبلغان دینی ندای خوش الوداع با رمضان، الوداع شهر نور و القرآن را سروده و با اشعار زیبایی از سرودههای محلی با ماه رمضان وداع میكنند و برای ورود به ماه شوال و بزرگترین عید اسلامی آماده میشوند.
در این ماه فوت كردن به قند و بستن گره به نخ هنگام خواندن دعای جوشن كبیر و دادن آن به مریض برای شفا نیز رسم است.
مردم مازندران در شب ضربت خوردن حضرت علی (ع) خوردن شیرینی را حرام میدانند.