احتمالاً بارها در برگه آزمایش خون با اصطلاح Platelets یا PLT مواجه شدهاید. آیا میدانید که منظور از Platelets چیست ، نقش PLT در آزمایش خون چیست و آزمایش Platelets به تشخیص چه بیماری یا اختلالی کمک میکند؟ منظور از Platelets همان پلاکتهای بسیار کوچکی است، که به طور طبیعی مقدار معینی از آن در خون وجود دارد. وجود پلاکت جهت درمان زخمها و جلوگیری از تشدید خونریزی بسیار حیاتی است، بنابراین میتوان به راحتی دریافت که اهمیت انجام و تفسیر دقیق جواب آزمایش Platelets چیست. بهتر است بدانید که شما میتوانید این آزمایش را در منزل نیز انجام دهید.
برخی از افراد چگونگی خواندن نتایج برخی فاکتورهای موجود در آزمایش خون را بلدند، اما تنها خواندن آزمایش کافی نیست و تفسیر دقیق آن تنها توسط متخصص انجام امکان پذیر است. در ادامه به شما میگوییم که تفسیر درست و اصولی آزمایش Platelets چیست و سطح غیر طبیعی و طبیعی PLT در آزمایش خون چیست.
به طور کلی تفسیر آزمایش Platelets به صورت زیر خواهد بود. البته ممکن است مقادیر اعلام شده در برخی از آزمایشگاهها متفاوت باشد، اما اکثر آزمایشگاهها مقدار عدد واحدی را بعنوان سطح نرمال و غیرطبیعی تلقی میکنند:
اگر مقدار پلاکت خون در بزرگسالان بین ۱۵۰-۴۵۰ هزار باشد، سطح پلاکت خود در موقعیت نرمال قرار دارد.
در نوزادان مقدار نرمال پلاکت خون کمی بیشتر از بزرگسالان است.
در صورتی که پلاکت خون مقدار عددی کمتر از ۵۰۰۰۰ را نشان دهد، موقعیت غیرطبیعی تلقی شده و حتماً دلیل آن باید شناسایی شود.
در صورتی که پلاکت خون مقدار عددی بیش از ا میلیون واحد را نشان دهد، وضعیت فرد غیرطبیعی تلقی شده و باید علت افزایش پلاکت شناسایی شود.
با استفاده از این راهنما تقریباً میتوانید متوجه شوید که تفسیر آزمایش Platelets چیست و سطح نرمال و بحرانی PLT در آزمایش خون چیست. حالا لازم است بدانید که پزشک با مشاهده مقادیر غیرطبیعی در آزمایش Platelets به دنبال چه علائمی خواهد بود.
برخی با عددی بیش از حدود نرمال در آزمایش پلاکت خون رو به رو میشوند و نمیدانند دلیل سطح بالای Platelets چیست. در چنین حالتی، بهترین کار مراجعه به پزشک و معاینه دقیق توسط اوست. پزشک میتواند با بررسی علائم مشهود در شما متوجه شود که دلیل افزایش PLT در آزمایش خون چیست. اگر شما یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشید ممکن است، در آزمایش Platelets نیز سطح بالای پلاکت گزارش شود.
ابتلا به سردردهای مکرر
سرگیجه و عدم تعادل کافی
احساس ناراحتی و درد در ناحیه قفسه سینه
احساس بیحسی در ناحیه دست و پا
ضعف عمومی بدن و کاهش سطح انرژی بدون فعالیت سنگین
در بیشتر موارد، علت گزارش سطح غیر طبیعی و بالای پلاکت در آزمایش Platelets، وجود یا بروز یکی از اختلالات و بیماریهای زیر است:
ابتلای فرد به بیماریهای عفونی
فرد مبتلا به آنمی همولیتیک است
فرد مبتلا به سرطان است
بیمار از کمبود آهن رنج میبرد
فرد به تازگی جراحی کرده است
آسیبی ناشی از تروما در بدن وجود دارد
بیمار مبتلا به بیماری IBS است
بیمار مبتلا به روماتیسم مفصلی است
گاهی موارد بالا از پیش در بیمار تشخیص داده نشده و خود بیمار نیز نمیداند که به کدام اختلال یا بیماری مبتلا است. در اینصورت پزشک برای اینکه بفهمد دلیل افزایش PLT در آزمایش خون چیست، ممکن است آزمایشات دیگری را نیز در کنار آزمایش Platelets تجویز کند. زمانی که سطح پلاکت خون افزایش پیدا میکند اصطلاحاً به آن ترومبوسیتوز میگویند. معمولاً پزشک ضمن تجویز آزمایشات دیگر جهت بررسی دقیق علت بروز این اختلال نمونه برداری بافتی نیز انجام میدهد.
اگر پلاکت خون پایین باشد پزشک برای اینکه بفهمد دلیل کاهش Platelets چیست، در گام اول معاینه بالینی انجام میدهد. طی این معاینه، پزشک برای اینکه متوجه شود علت کاهش PLT در آزمایش خون چیست به دنبال علائمی همچون خونریزی مویرگی، لکه پوستی و کبودیهای قرمز و بنفش میگردد. همچنین بیمار از ناحیه شکمی نیز معاینه میشود و پزشک متخصص میتواند در صورت تورم طحال و کبد پی به موضوع ببرد.
اگر آزمایش Platelets، سطح پایین PLT را نشان میدهد و علائمی مانند سردردهای مکرر، استفراغ و مدفوع خونی، درد شکم و خونریزی لثه دارید، حتماً پزشک را مطلع کنید تا روند تشخیص سرعت بگیرد.
گاهی در آزمایش پلاکت خون سطح پایین PLT گزارش میشود. در این حالت پزشک تلاش میکند با در کنار هم قرار دادن علائم شما متوجه شود که علت کاهش سطح Platelets چیست. اگر آزمایش Platelets شما کمبود پلاکت را نشان دهد، احتمالاً شما یک یا چند مورد از علائم زیر را خواهید داشت:
خونریزی لثه دارید.
دچار خون دماغ میشوید.
داخل استفراغ خون مشاهده میکنید.
استفراغ شما تیره رنگ است.
در مدفوع خون مشاهده میکنید.
جراحتی روی بدن دارید که خوب نمیشود و مجدداً خونریزی میکند.
سیکلهای قاعدگی شما بسیار سنگین هستند.
کبودیهایی به رنگ بنفش و قرمز روی پوست دارید.
ممکن است بپرسید که دلایل کاهش سطح Platelets چیست و مهمترین علت PLT در آزمایش خون چیست. معمولاً شرایط زیر سبب گزارش سطح پایینی از پلاکت در آزمایش Platelets میشوند:
تخریب پلاکتها: هر پلاکت در بدن بین ۷ تا ۱۰ روز زنده میماند.گاهی پلاکت زودتر و در سطح وسیع تجزیه میشود. در اثر وجود عللی همچون عفونت باکتریایی، بیماریهای خودایمنی، مصرف آنتی بیوتیک و رقیق کننده، جراحی بای پس و بارداری ممکن است پلاکتها سریعتر تخریب شوند.
بروز بیماریهای مغز استخوان: مغز استخوان به دلایل متعددی ممکن است به اندازه کافی پلاکت تولید نکند. آنمی آپلاستیک، اختلالات ژنتیکی همچون سندرم ویسکوت آلدریچ، شیمی درمانی، سوء مصرف مشروبات الکلی، کمبود ویتامین B12، آهن و اسید فولیک و ابتلا به عفونتهای ویروسی میتوانند دلیل عدم توانایی مغز استخوان در تولید پلاکت باشند.
اگر نیاز به انجام آزمایش پلاکت خون دارید، به راحتی میتوانید تا این آزمایش را در منزل انجام دهید. مجموعه هومکا با همکاری بهترین آزمایشگاهها در شهرهای تهران، کرج، رشت، شیراز، اصفهان، تبریز و مشهد میتواند بهترین خدمات آزمایشگاهی را به شما ارائه دهد. برای انجام درخواست آزمایش Platelets، میتوانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا اینکه از طریق وب سایت هومکا به نشانی www.homeca.ir، اقدام کنید.