بدترین مردم دنیا از نظر امام رضا (ع)

——————————————————————————–

هرگز پاهایش را پیش روی کسی که نشسته بود، دراز نمی‌کرد. اگر تنها بود و غذا برایش می‌آوردند، غلامان و خدمتگزاران و حتی دربان و نگهبان را بر سر سفره خویش می‌نشانید و با آنان غذا می‌خورد. در تابستان بر حصیر و در زمستان بر پلاس می‌نشست. جامه خشن می‌پوشید و چون در میان مردم می‌آمد، آن را زینت می‌داد.
————————–
هشتمین امام شیعیان حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا ـ علیهماالسلام ـ در كنار مقام امامت و ولایت الهی، از ولایتعهدی و ظاهری نیز بی‌بهره نبود. از همین رو، دقت در زندگانی عملی آن حضرت، درس‌های آموزنده و راهگشایی برای مردم و مسئولان با خود دارد.
دوری از ملازمات مقام و منصب حكومتی، رهایی از غرور و تكبر علمی، آزادگی در برخورد با مخالفان و مصلحت‌اندیشی حكیمانه برای نجات شیعیان، از بارزترین ویژگی‌های زندگی آن امام است.

یاسر، خادم آن حضرت می‌گوید: حضرت رضا همیشه با خدمه و كارگرهای خود غذا می‌خورد و دوست داشت با آنان بنشیند و صحبت و درددل كند. برخی ناآگاهان به‌این كار حضرت ایراد می‌گرفتند و حضرت می‌فرمود: «انّ الرب تبارك وتعالی واحد والاب واحد والام واحده والجزاء بالاعمال»: پروردگار، پدر و مادر، یكی است و فضیلت فقط و فقط به كردار است.

روایت یاران و نزدیكان هر روزه هشتمین امام شیعیان، پندهای گرانبهایی از شیوه و روش زندگی آن حضرت می‌آموزد.
از ابراهیم‌بن عباس صولی نقل شده است که گفت: هیچ کس را فاضل‌تر از ابوالحسن رضا، نه دیده و نه شنیده‌ام. ‌از او چیزهایی دیده‌ام که از هیچ کس ندیدم. هرگز ندیدم با سخن گفتن به کسی جفا کند. ندیدم کلام کسی را قطع کند تا خود آن شخص از گفتن فارغ شود. هیچ گاه حاجتی را که می‌توانست برآورده سازد، رد نمی‌کرد. هرگز پاهایش را پیش روی کسی که نشسته بود، دراز نمی‌کرد. ندیدم به یکی از دوستان یا خادمانش دشنام دهد.

على‌بن شعیب، می‌گوید: روزى به دیدار امام رضا ـ علیه‌السلام ـ رفتم، از من پرسید: یا على! چه كسى از نظر زندگى بهترین مردم است؟ پاسخ دادم: اى سرور و آقاى من! شما به ‌این مطلب از من داناترید. پس از آن فرمود: «یا على، من حَسن مَعاشَ غَیْرهِ فى مَعاشِهِ.»: كسى كه امور زندگى دیگران را از طریق امورِ زندگى خویش نیكو مى‌گرداند و سپس ادامه داد: مى‌دانى چه كسى از نظر زندگى از همه مردم بدتر است؟ پاسخ دادم: شما داناترید. فرمود: كسى كه دیگران از زندگى او بهره‌اى ندارند.
و این دیدگاه ظریف و خداپسندانه‌ امام رضا (ع) بود كه روز به روز اقبال موافق و مخالف را برای دوستی و محبتش در پی داشت تا جایی كه رشك مأمون را برانگیخت و موجب به شهادت رساندن هشتمین امام شیعیان شد.

در پایان باید دست به دامن حدیثی از امام رضا (ع) شد كه ملاك عقل و عقلانیت را در خدمتگزاری و رفع محرومیت از محرومان دانسته است: عقل شخص مسلمان تمام نیست، مگر این كه ده ویژگی را دارا باشد: