نقش مواد غذایی آماده مانند کنسرو و کمپوت در وعده های غذایی

برای این‌که ببینیم وضعیت کنونی این صنعت در کشور ما چگونه است و راه‌هاي‌ سرمایه‌گذاری در اینبخش به چه شیوه‌اي محاسبه می شود به سراغ سیدمحمد میررضوی، مدیر عامل شرکت تعاونی و دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران رفته‌ایم.

صنایع کنسرو که از قدیمی ترین سندیکاهای ایران است یک تشکیلات گسترده در ایران به شمار میرود که نزدیک به ۳۰۰ عضو دارد و سهم بزرگی در تامین غذای سالم برای جامعه به عهده دارد.

اینروزها با توجه به تغییر سبک زندگی افراد، مشغله هایي مثل ساعات کاری زیاد منجر شده تا افراد مثل گذشته نتوانند زمان زیادی را برای درست کردن غذا هاي مختلف در آشپزخانه سپری کنند.

از این رو تولید کننده هاي‌ مختلفی در صنایع غذایی اقدام به تولید و عرضه غذا هاي آماده و نیمه آماده در قالب کنسرو و کمپوت هاي‌ مختلف کرده است.

این مواد غذایی که به اسانی در معرض بوده و طرز آماده سازی سهولت دارند، می‌توانند بعنوان وعده هاي‌ غذایی کامل همراه با نان ؛ سبزیجات و مواد دیگر استفاده شوند. مواد غذایی به شکل کنسرو برای نگه داری در شرایط مختلف و زمان هاي‌ طولانی ودر سفر مناسب ترین گزینه می باشند.

اگر چه تاریخچه تولید غذا هاي کنسروی به سال 1790 که کشور های اروپایی در حال جنگ بودند و به کشور فرانسه بر میگردد، ولی استفاده از ان درسال هاي‌ اخیر با استقبال فراوان تقریباً تمامی خانواده ها روبه‌رو شده است. در کشور ما، ایران نیز اولین کارخانه تولید کنسرو درسال 1316 و به منظور تهیه کنسرو تن ماهی تاسیس شد.

مراحل تهیه کنسرو ماهی

صنعت کنسروسازی برای مواد غذایی مختلف دارای مراحل نسبتا یکسانی هستند که بعنوان مثال برای تهیه کنسرو های تن ماهی به این شرح می‌باشد: آماده سازی، آب نمک گذاری، هوا گیری، درب بندی، فرآیند حرارتی، قرنطینه و برچسب زنی.

در بین کنسروهای مختلفی که در بازار عرضه می شود، ماهی تن بدلیل میزان قابل توجه اسید آمینه اي که دارد و همینطور کالری و پروتئین باکیفیت بالا، از محبوبیت زیادی بین تعداد زیادی از خانواده ها برخوردار است. به علاوه ماهی تن به اسانی برای تمامی افراد در سنین مختلف قابل هضم بوده و بدلیل میزان چربی و کلسترول پایین ودر مقابل اسید چرب امگا 3 بالا بعنوان یک وعده با ارزش غذایی بالا قابل استفاده است.

با توجه به این‌که مصرف انواع ماهی در کاهش بیماری قلبی، فشار خون، تنگی نفس و درد مفاصل موثر است و برای رشد نوجوانان ضروری می باشد، و از آنجایی که افراد وقت زیادی برای پخت و پز غذا هاي مختلف با ماهی ندارند، استفاده از کنسرو ماهی که به اسانی ودر هر زمانی در معرض است، می‌تواند گزینه مناسبی برای خانواده ها باشد.

نکته اي که در هنگام مصرف انواع کنسرو ماهی باید مورد توجه قرار گیرد این است که این کنسروها قبل از مصرف باید جوشانده شوند، زیرا درون این قوطی این نوع از کنسروها ممکن است احتمال رشد گونه اي از باکتری هاي‌ بی هوازی به نام بوتولینیوم وجود داشته باشد که این باکتریها با تولید زهر کشنده بوتولیسم باعث مسمومیت افراد درصورت مصرف و حتی مرگ ان ها شود.

دلایل محبوبیت کنسروها

دلایل مختلفی برای تولید و استفاده از کمپوت و کنسروها وجوددارد، بعنوان مثال مواد غذایی درصورت نگه‌داری طولانی مدت در ابتدا کیفیت ظاهری و تازگی خودرا از دست می‌دهند و با گذشت زمان بیشتر، دچار فساد و تغییر در طعم و بو می‌شوند که میتوانند مشکلات گوارشی متعددی را ایجاد کنند که حتی منجر به مرگ شوند.

در واقع مواد غذایی وقتی بیش از زمان معقول در معرض هوا قرار میگیرند، دچار فساد میکروبی و یا باکتریایی شده و حتی رشد یک عامل بیماری زا ممکن است زمینه ساز عامل بیماری زای دیگر شود.

کنسرو کردن با فرآیندهای مختلفی مواد غذایی را در شرایط خلا قرار میدهد که از فساد ان در اثر مجاورت با هوا پیشگیري میکند ودر نتیجه با این روش می توان مواد غذایی مختلف را تا دو سال در محیطی با دمای معمولی نگه‌داری کرد.

موارد و مزایای استفاده از کمپوت ها

علاوه بر کنسروهای غذایی، اینروزها مصرف انواع کمپوت میوه نیز افزایش یافته است. کمپوت میوه هاي‌ مختلف هم برای تهیه دسرهای متنوع و هم برای مصرف افرادی که بدلیل مشکلات گوارشی و معده باید از خوردن میوه هاي‌ تازه پرهیز کنند، استفاده می شود.

کارشناسان مواد غذایی توصیه می‌کنند که افراد روزانه بین 5 تا 7 واحد از انواع میوه های مختلف مصرف کنند که برای عده اي از افراد ممکن است به دلایل مختلفی مثل سفر مصرف این میزان میوه تازه کمی سخت باشد. از طرف دیگر تعداد زیادی از افراد ممکن است از نظر گوارشی برای هضم این مقدار میوه مشکل داشته باشند. از این رو کمپوت هاي‌ میوه که در واقع میوه هاي‌ پخته فرآوری شده در شربت آب و شکر هستند، می‌توانند جای گزین مناسبی برای میوه تازه باشند.

یکی از مزایای کمپوت ها این است که می توان میوه هاي‌ مختلف را در فصل هایي که این میوه ها یافت نمیشوند، استفاده کرد. به علاوه باکتری هاي‌ مختلف بدلیل حرارتی که میوه ها در هنگام تولید کمپوت می‌بینند، از بین رفته و می توان ان ها را تا ماه ها بدون نگرانی از فسادشان نگه داری کرد.

شربت موجود در کمپوت و همینطور بسته بندی ان باعث دوام این محصولات شده و بر خلاف برخی کنسروها، کمپوت قبل از مصرف نیازی به جوشاندن ندارد.

نکات مهم برای استفاده از کنسرو ها

امروزه انواع مختلفی از کنسروهای غذایی و کمپوت ها در بازار عرضه میشوند که به اسانی در معرض خانواده ها قرار دارد. به علاوه قیمت انواع کنسرو و کمپوت در مقایسه با سایر کالاهای موجود در سبد خرید خانواده مقرون به صرفه بوده و برای خریدشان، فشار زیادی به خانواده ها وارد نمیشود.

این محصولات غذایی آماده به مصرف که به منظور رفاه حال شهروندان تولید و عرضه میشوند، می‌توانند تا حد زیادی باعث صرفه جویی در زمان افراد شوند. اگر چه مصرف انواع کنسرو و کمپوت راحت و سریع می باشد ولی بهتر است قبل از استفاده از این محصولات نکاتی را مدنظر قرار داد که عده اي از ان ها به شرح زیر است:

در هنگام خرید کنسروها توجه کنید که قوطی ان متورم و یا زنگ شده نباشد، زیرا این علامت نشان دهنده فساد ماده غذایی و بیماری زایی ان می‌باشد.

بعد از بازکردن درب قوطی، بهتر است محتویات ان را درون ظرف هاي‌ شیشه اي بریزید تا از واکنش هاي‌ ویرانگر مواد غذایی با جداره فلزی قوطی جلوگیري شود.

برای گرم کردن کنسروهای مواد غذایی از قرار دادن ان روی شعله مستقیم خودداری کنید زیرا اینکار باعث وارد شدن ذرات فلز قوطی به محتویات ان می شود.

از خرید کنسروهایی که قوطی ان سوراخ شده و مواد غذایی از ان بیرون زده خودداری کنید، زیرا مواد خوراکی درون ان در اثر تماس با هوا فاسد و سمی شده اند.